Πριν από περιπου 3 μήνες έπαθα μια πολυ έντονη κρίση πανικου σε σημείο που ένιωθα ότι πεθαινω. Από τότε μέχρι και σήμερα είναι πολυ δυσκολη η καθημερινότητα μου. Αισθάνομαι δυσφοριες όλη μέρα, εχω διαρκώς μια αγωνία ότι θα παθω κάτι κακό και θα πεθανω και παθαινω κρίσεις πανικου. Φοβάμαι να ζησω πλεον και έχω χάσει τον εαυτό μου. Δεν μπορώ να αφήσω ελευθερο τον εαυτό μου και έχω σταματήσει να βγαίνω έξω μήπως μου συμβεί τίποτα κακό. Πηγα και σε καρδιολόγο μήπως ηρεμησω αλλά συνεχίζω και πιστευω οτι κατι συμβαίνει με την υγεία μου.. Αισθάνομαι αβοήθητη!!!!
Από τον/την: Μαρίνα
Αγαπητή μου Μαρίνα,
Διάβασα με προσοχή και σεβασμό όσα μοιράστηκες και αντιλαμβάνομαι ότι η καθημερινότητά σου αυτό το διάστημα είναι πολύ δύσκολη. Η κρίση πανικού είναι μία πολύ δυσάρεστη και τρομακτική εμπειρία, η οποία μπορεί κατά πολύ να μας δυσκολέψει, και κατά τη διάρκειά της αλλά και κατά την υπόλοιπη καθημερινότητα. Τι εννοώ με αυτό;
Η προσβολή πανικού, ακριβώς επειδή είναι τόσο έντονη σωματικά (για παράδειγμα, νιώθουμε τρέμουλο, ταχυπαλμία, εφίδρωση, ζάλη και μία ποικιλία πολλών ακόμη συμπτωμάτων), τείνει να προκαλεί τρία έντονα ψυχολογικά συμπτώματα, που μας επηρεάζουν και μας απορροφούν πολλή ενέργεια: το άγχος υγείας, την αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων και τον φόβο του φόβου.
Όπως προείπα, ο πανικός συνοδεύεται από έντονα σωματικά συμπτώματα. Εκείνη τη στιγμή, θέλοντας το σώμα μας να μας ταρακουνήσει, μας στέλνει τρομακτικά συμπτώματα ως «κουδουνάκια», ώστε να μας υπενθυμίσει ότι κάτι χρειάζεται να προσέξουμε και να φροντίσουμε. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, λοιπόν, πολλές φορές αισθανόμαστε ότι χάνουμε τον έλεγχο, ότι θα χάσουμε τις αισθήσεις μας ή ότι θα σταματήσει η καρδιά μας. Έτσι, σιγά σιγά αναπτύσσεται ένα άγχος για την υγεία μας, ένας φόβος μήπως πάθουμε κάτι, μήπως έχουμε κάποια κρυμμένη ασθένεια που δεν έχουμε ακόμα ανακαλύψει. Σε οτιδήποτε σωματικό μας συμβαίνει, είναι καλό να παίρνουμε πάντοτε τη γνώμη ενός γιατρού, ώστε να αποκλείσουμε σωματικά/ οργανικά αίτια. Ωστόσο, σε περίπτωση που εξετασθούμε και δεν υπάρχει κάποιο παθολογικό κομμάτι, χρειάζεται να έχουμε υπόψιν ότι στην κρίση πανικού, είναι κοινή παραδοχή πως δεν κινδυνεύουμε σωματικά. Μπορεί να νιώθουμε ότι η καρδιά μας πάει να σπάσει, ότι μουδιάζουμε και χάνουμε τις αισθήσεις μας, όμως στην πραγματικότητα τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί από όλα αυτά.
Μία άλλη τάση που αποκτούμε όταν ερχόμαστε σε επαφή με την εμπειρία του πανικού, είναι η τάση για αποφυγή. Αποφεύγουμε συνειδητά μέρη με πολύ κόσμο ή μέρη με καθόλου κόσμο, όπου αν αισθανθούμε πανικό είτε φοβόμαστε ότι θα ρεζιλευτούμε είτε ότι θα μείνουμε αβοήθητοι και θα πάθουμε κάτι κακό. Τέτοια μέρη μπορεί να είναι το σουπερμάρκετ, η αγορά, μία καφετέρια, ο αυτοκινητόδρομος ή μία δημόσια ομιλία. Για το λόγο αυτό, πολύ συχνά παράλληλα με τις κρίσεις πανικού, αναπτύσσεται και η αγοραφοβία, δηλαδή ο φόβος να βρεθούμε σε μέρη που είναι δύσκολο να διαφύγουμε. Η αποφυγή και η απόσυρση συνδέονται άμεσα με τον φόβο του φόβου. Όταν μία κρίση πανικού τελειώνει, επειδή μας μένει τρόμος από την εμπειρία μας, καλλιεργείται μέσα μας φόβος μήπως το ξαναπάθουμε και ξαναφοβηθούμε/ξανατρομάξουμε. Αυτά όλα έχουν ως αποτέλεσμα να μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο, αυτής περίπου της μορφής:
κρίση πανικού > τρόμος > φόβος ότι θα το ξαναπάθω > αποφυγή και απόσυρση από την κοινωνική ζωή > ακόμα πιο έντονος φόβος > κρίση πανικού….
Και όπως όλοι οι δυσλειτουργικοί φαύλοι κύκλοι, στους οποίους κατά καιρούς όλοι μπαίνουμε, έτσι κι αυτός χρειάζεται από κάπου να «σπάσει».
Ας είμαστε ρεαλιστές: Καθόλου εύκολο δεν είναι ούτε να αρχίσεις ξαφνικά να βγαίνεις έξω σαν να μη συμβαίνει τίποτα, ούτε να σταματήσεις τον φόβο. Χρειάζονται μικρά βηματάκια τη φορά, ξεκινώντας πάντα από τον λόγο που η κρίση πανικού εμφανίστηκε σε σένα. Εκείνη τη στιγμή, η ψυχή και το μυαλό σου προσπαθούν να σου τραβήξουν την προσοχή ώστε να τους φροντίσεις και να τους ακούσεις. Για ποιο λόγο μπορεί να το θέλουν αυτό; Ποιο κομμάτι του εαυτού σου μπορεί να έχεις παραμελήσει; Μήπως δε σε φροντίζεις αρκετά; Μήπως δε βάζεις επαρκή όρια; Σου θυμίζω: δε μπορούμε κάτι να το ξεπεράσουμε αν απλώς το προσπεράσουμε. Πρώτα χρειάζεται να το «ακούσουμε».
Στη συνέχεια, δοκίμασε να αναγνωρίσεις τα πρώιμα σημάδια της κρίσης πανικού. Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα, τα πιο ήπια που νιώθεις πριν έρθουν τα πολύ έντονα; Κάθισε και γράψε τα. Όταν θα αρχίσεις να τα αισθάνεσαι, σκέψου την κρίση πανικού σαν μία καλή φίλη που έρχεται κάτι να σου πει. Καλωσόρισέ την, μίλησέ της και μη τη φοβάσαι, δε θέλει να σου κάνει κακό. Μίλα εσωτερικά με τον εαυτό σου και πες του ενθαρρυντικές φράσεις όπως «Ήρεμα!», «Όπως ήρθε έτσι θα φύγει», «Ξέρεις ότι δε θα πάθεις τίποτα». Κάτι ακόμα που μπορείς να κάνεις, είναι να επικεντρωθείς στις αισθήσεις σου: μέτρα 5 αντικείμενα που μπορείς να δεις, 4 που μπορείς να αισθανθείς, 3 που μπορείς να ακούσεις, 2 που μπορείς να μυρίσεις και 1 που μπορείς να γευτείς. Όταν επικεντρωνόμαστε στις αισθήσεις μας, επαναφέρουμε τον εγκέφαλο στην πραγματικότητα και μπορούμε κατά πολύ να περιορίσουμε την έκταση του πανικού.
Τέλος, το σημαντικότερο – και πιο δύσκολο- βήμα είναι να βρούμε το κουράγιο να διαχειριστούμε το φόβο μας και να αποφεύγουμε όλο και λιγότερες φορές να βγούμε έξω. Για να το κάνουμε αυτό χρειάζεται υπομονή, εξάσκηση και ψυχολογική υποστήριξη. Συνεπώς, θα σου πρότεινα ανεπιφύλακτα να επισκεφθείς έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ώστε να λάβεις εξειδικευμένη υποστήριξη και να «σπάσεις» σταδιακά τον φαύλο κύκλο του πανικού.
Σ’ ευχαριστoύμε πολύ για την εμπιστοσύνη σου και σου εύχομαι καλή δύναμη!
Φιλικά,
Θεοδώρα.
