Νιώθω πως είμαι άρρωστη από την σχέση μου. Το θέμα όμως δεν είναι ότι φταίει η σχέση μου, αλλά αυτά που μου δημιουργεί. Τώρα περισσότερο από ποτέ αντιλαμβάνομαι τα σημεία που δεν μου αρέσουν σε εμένα και τις ανασφάλειές μου. Αρρωσταίνω που ενώ είμαι υπερβολική, οι σκέψεις μου είναι υπερβολικές και βλέπω παντού εχθρούς και απόρριψη δεν μου επιτρέπω να αντιδράσω καθώς αντιλαμβάνομαι το παράλογο της σκέψης μου. Θεωρώ τον εαυτό μου κατώτερο από τον σύντροφο μου νιώθω ότι τον ανταγωνίζομαι και τον ζηλεύω. Όλα αυτά μου δημιουργούν έντονη θλίψη και άγχος. Ο σύντροφος μου από την άλλη δεν μπορώ να πω ότι κάνει κάτι πρακτικά για να με κάνει να αισθάνομαι όλα τα παραπάνω, είναι φροντιστικός και όταν του μιλάω με καταλαβαίνει και αν δεν μπορεί προσπαθεί. Όταν βρισκόμαστε έξω εκεί που έχω τα περισσότερα ερεθίσματα κάνω σενάρια απόρριψης και εγκατάλειψης και δεν μπορώ να σταματήσω την σκέψη μου. Υπενθυμίζω συνεχώς στον εαυτό μου ότι δεν είμαι αρκετή. Δυσκολεύομαι να τον εμπιστευτώ. Όλες αυτές τις παράλογες σκέψεις και τα σενάρια με εμένα να παρατηρώ μια συναναστροφή του και να ισχυρίζομαι ότι γουστάρετε ο ένας τον άλλον και ότι αυτό γίνεται μπροστά μου, δυσκολεύομαι να το μοιραστώ με τον σύντροφο μου. Το βρίσκω παράλογο και με κάνει να αισθάνομαι ενοχές. Καταλήγω να βιώνω άγχος και να βλέπω όνειρα διαδραματίζοντας όλα όσα έχω σκεφτεί. Κλαίω συνέχεια δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ.
Από την: Ιωάννα
Αγαπητή Ιωάννα,
σ’ ευχαριστούμε πολύ που μας εμπιστεύτηκες και θέλησες να μοιραστείς την ιστορία σου μαζί μας. Καταλαβαίνω ότι βρίσκεσαι σε μία πολύ ιδιαίτερη και δύσκολη στιγμή στη ζωή σου και θα προσπαθήσω να σε βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ.
Ας τα πάρουμε λοιπόν ένα-ένα. Το πρώτο και ίσως σημαντικότερο βήμα στην διαχείριση και αντικατάσταση δυσλειτουργικών μοτίβων σκέψεων είναι η αναγνώρισή τους. Είναι, λοιπόν, πολύ σπουδαίο που μπόρεσες να ψάξεις εσωτερικά μέσα σου, να εντοπίσεις και να επεξεργαστείς αυτές τις σκέψεις πόσο μάλλον να τις χαρακτηρίσεις παράλογες. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο καθώς πολλοί άνθρωποι έχουν την τάση να εθελοτυφλούν και να επιρρίπτουν ευθύνες στους άλλους για αυτά που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι. Οπότε θα ήθελα να σου πω ένα μπράβο για το θάρρος σου να τις φέρεις στην επιφάνεια και να τις μοιραστείς μαζί μας.
Οι σκέψεις μας επηρεάζουν αναπόφευκτα τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας. Είναι πολύ λογικό να σου δημιουργούνται αισθήματα θλίψης και άγχους κάνοντας αρνητικές κρίσεις για τον εαυτό σου ειδικά όταν αυτές κιόλας είναι άδικες και υποβιβάζουν την πραγματική σου αξία. Οι δικές σου παράλογες σκέψεις, από όσα μου λες, αναφέρονται στο ότι θεωρείς ότι είσαι κατώτερη από τον σύντροφό σου, ότι δεν είσαι αρκετή κι υπάρχει ο φόβος μη τυχόν σε απορρίψει και σε εγκαταλείψει φτάνοντας στο σημείο να κάνεις αυτά τα υποθετικά σενάρια στα οποία ο σύντροφός σου φλερτάρει με άλλες κοπέλες. Επίσης, επειδή νιώθεις πως υπερβάλλεις με αυτές τις σκέψεις δεν αφήνεις τον εαυτό σου να αντιδράσει και να μοιραστείς αυτό που σε απασχολεί με το ταίρι σου, δεν προβαίνεις δηλαδή σε κάποια πράξη. Αυτός είναι ο τρόπος που έχεις επιλέξει να αντιδράσεις σε αυτά που σκέφτεσαι και έτσι το συναίσθημά σου δεν εκφράζεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αρνητικές αξιολογήσεις του εαυτού σου και τα αρνητικά συναισθήματα που αυτές σου προκαλούν να καταπιέζονται, να διαιωνίζονται και να αυξάνουν την ένταση της δυσφορίας που νιώθεις. Εφόσον δεν εξωτερικεύεις με κάποιο άλλο τρόπο αυτό το συναίσθημα καταλήγει να εκτονώνεται μέσω του συνεχούς κλάματος και των συναισθηματικών φορτισμένων ονείρων, καθώς αυτός είναι ένας τρόπος να εκφραστούν και να αποφορτιστείς από την συναισθηματική ένταση που βιώνεις.
Πάμε όμως τώρα να δούμε από που προκύπτουν αυτές οι παράλογες ,όπως λες, σκέψεις. Σύμφωνα με την γνωσιακή συμπεριφορική θεωρία, όπως είπα και παραπάνω, το τρίπτυχο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορικών μας αντιδράσεων είναι αλληλένδετο. Οι σκέψεις μας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τις αυτόματες σκέψεις, τις βασικές πεποιθήσεις και τα σχήματα. Δε θα το αναλύσω λεπτομερώς αλλά θα σου εξηγήσω απλά τη βασική διαφορά που υπάρχει μεταξύ τους. Οι αυτόματες σκέψεις είναι αυτές που έρχονται στην επιφάνεια και στο μυαλό μας ως απάντηση σε ένα ερέθισμα και μπορεί να είναι λογικές ή και παράλογες. Οι βασικές πεποιθήσεις και τα σχήματα είναι βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις που έχουμε σχηματίσει για τον εαυτό ή τους άλλους και είναι κυρίως αποτέλεσμα μάθησης από τα παιδικά μας χρόνια.
Η σκέψη και ο φόβος της απόρριψης ή της εγκατάλειψης είναι πολύ συχνός και σίγουρα πολύ δυσάρεστος. Δεν θα ήθελα να κάνω υποθέσεις για την προέλευση αυτών των άδικων προς τον εαυτό σου αντιλήψεων (θεωρείς τον εαυτό σου κατώτερο, ότι δεν είσαι αρκετή) και των σχημάτων που έχουν διαμορφωθεί για τον εαυτό σου, οπότε θα σου θέσω κάποια ερωτήματα και θα ήθελα να προσπαθήσεις όσο μπορείς να τα απαντήσεις μόνη σου στον εαυτό σου: Τι είναι αυτό που σε κάνει να πιστεύεις ότι δεν αξίζεις, ότι δεν είσαι αρκετή; Που πιστεύεις ότι οφείλεται αυτός ο έντονος φόβος της εγκατάλειψης και της απόρριψης; Σε τι πιστεύεις ότι σε απειλούν οι εχθροί που θεωρείς ότι υπάρχουν γύρω σου; Πότε θυμάσαι να ξεκίνησαν αυτού του είδους οι παράλογες σκέψεις; Επειδή φαίνεται πως εστιάζεις στα αρνητικά σου στοιχεία, ποια θεωρείς πως είναι τα θετικά σου στοιχεία, οι ικανότητες και τα προτερήματά σου;
Επίσης, παρατήρησα ότι ξεκίνησες το κείμενό σου λέγοντας ότι νιώθεις άρρωστη από τη σχέση σου και ότι το πρόβλημά σου είναι “αυτά που σου δημιουργεί” ενώ στη συνέχεια αναφέρεις πως ο σύντροφός σου δεν κάνει κάτι “πρακτικά” ώστε να σε κάνει να νιώθεις έτσι. Ίσως εννοείς πως με αφορμή αυτή τη σχέση να αντιλαμβάνεσαι τα στοιχεία που δε σου αρέσουν και εντόπισες κάποιες ανασφάλειές σου; Να σου θυμίσω πως κανένας μας δεν είναι τέλειος, όλοι έχουμε τα προτερήματα και τα ελαττώματά μας και αυτό αν μη τι άλλο είναι αναμενόμενο και πολύ φυσιολογικό. Είναι πολύ συχνό βέβαια να μην θέλουμε να παραδεχτούμε ότι ο σύντροφός μας μπορεί να φέρεται με τέτοιο τρόπο ώστε είτε ηθελημένα είτε ακούσια να μας κάνει να νιώθουμε άσχημα και πολλές φορές μπορεί να μπούμε στη διαδικασία να τον δικαιολογήσουμε. Για να ξεκαθαρίσεις λίγο το τοπίο λοιπόν θα ήθελα να σε ρωτήσω αγαπητή Ιωάννα, με ποιο τρόπο καταλαβαίνεις ότι επηρεάζει η σχέση σου με αυτόν τον άνθρωπο αυτά που νιώθεις και σκέφτεσαι; Είχες και πριν την έναρξη αυτής της σχέσης παρόμοιες ανησυχίες; Σου δημιουργείται κάποιο αίσθημα ανασφάλειας μέσα στη συγκεκριμένη σχέση ή/και έξω από αυτή; Έχεις το ίδιο αίσθημα και στις υπόλοιπες διαπροσωπικές σου σχέσεις; Πως φαίνεται να αντιδράει ο σύντροφός σου όταν του μιλάς για αυτά που σε απασχολούν; Αυτές τις ερωτήσεις σου τις θέτω περισσότερο για να μπορέσεις να διακρίνεις αν οι αρνητικές για τον εαυτό σου κρίσεις είναι αποτέλεσμα μειωμένης αυτοεκτίμησης ή αν πηγάζουν από τη συνδιαλλαγή σου με τον συγκεκριμένο άνθρωπο, διότι ανέφερες ότι νιώθεις να τον ζηλεύεις και να τον ανταγωνίζεσαι.
Μπορώ να σου πω με βεβαιότητα πως είναι πολύ άδικη η σύγκριση που κάνεις με τον σύντροφό σου καθώς είναι σα να συγκρίνεις μήλα με πορτοκάλια. Πολλές φορές τυχαίνει να μπούμε στο τρυπάκι της σύγκρισης, είτε με τους άλλους είτε με αυτό που θεωρούμε εμείς ως ιδανικό εαυτό, με την τάση να υποβιβάζουμε τον εαυτό μας εστιάζοντας στα αρνητικά μας χαρακτηριστικά. Έχε στο μυαλό σου όμως πως εσύ και ο σύντροφός σου, αλλά και όλοι γύρω σου, είστε τελείως διαφορετικά άτομα, με διαφορετικές εμπειρίες, αξίες, σκέψεις, συναισθήματα. Προσπάθησε λοιπόν να εστιάσεις στα προτερήματά σου και να μην προκαταβάλλεσαι αρνητικά και άδικα εις βάρος του εαυτού σου.
Ανέφερες ακόμη ότι δυσκολεύεσαι να τον εμπιστευθείς. Η εμπιστοσύνη είναι ένα πολύ καίριο και απαραίτητο συστατικό σε μία σχέση και δείχνει στην ουσία την πίστη προς το άλλο άτομο ότι θα είναι αξιόπιστος, ειλικρινής μαζί μας και δεν θα μας βλάψει. Φυσικά η εμπιστοσύνη χτίζεται σταδιακά και σε βάθος χρόνου, ενώ απαιτεί προσπάθεια από κοινού. Δώσε χρόνο στη σχέση σας και μέχρι να νιώσεις ότι εμπιστεύεσαι το άτομο που έχεις δίπλα σου εμπιστεύσου το ένστικτό σου. Αναρωτήσου επίσης μήπως έχει συμβεί κάτι κατά τη διάρκεια της σχέσης σου που κλόνισε έστω και λίγο την εμπιστοσύνη σου. Σε τυχόν προηγούμενη σχέση είχες αντιμετωπίσει παρόμοιο θέμα; Ακόμη και αν δεν είχες κάποια προηγούμενη εμπειρία ερωτικής σχέσης, δυσκολεύεσαι να εμπιστευθείς άτομα του περιβάλλοντός σου ή μόνο το συγκεκριμένο σύντροφο;
Ένα μικρό πείραμα που μπορείς να κάνεις είναι την ώρα που είσαι έξω με τον σύντροφό σου και πιάσεις τον εαυτό σου να κάνει τέτοιες σκέψεις και υποθετικά σενάρια, να βάλεις ένα στοπ, να πάρεις λίγο χρόνο και να αναρωτηθείς εκείνη την στιγμή: τι με οδηγεί στο να κάνω αυτά τα σενάρια; Τι συναισθήματα μου προκαλούν; Σε τι με ωφελεί να κάνω αυτό το σενάριο; Τι έκβαση έχουν αυτά τα σενάρια; Τι θα γίνει και ποιες θα είναι οι συνέπειες αν αυτή η υπόθεση γίνει πραγματικότητα και το χειρότερο πιθανό σενάριο επιβεβαιωθεί;
Θα μπορούσες αγαπητή μου Ιωάννα αν θέλεις και νιώθεις άνετα να μοιραστείς τους προβληματισμούς σου με ένα άτομο (τον σύντροφό σου, κάποια/ο φίλη/ο ή μέλος της οικογένειάς σου) που έχεις την οικειότητα και θεωρείς πως θα σε ακούσει. Η στήριξη από τους ανθρώπους μας είναι πολύ σημαντική και ευεργετική όταν μας δυσκολεύει κάτι στην καθημερινότητά μας.
Τέλος, θα σου πρότεινα αν θέλεις να επισκεφτείς κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας, για παράδειγμα έναν ψυχοθεραπευτή που θα σε βοηθήσει πιο εξατομικευμένα και αποτελεσματικά σύμφωνα με τις δικές σου ανάγκες. Θεωρώ πως μέσα από τη ψυχοθεραπευτική διαδικασία θα μπορέσεις να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου, να αναγνωρίσεις αλλά και να αποδεχθείς τις πτυχές του εαυτού σου με τις οποίες δεν είσαι ικανοποιημένη, να εντοπίσεις την πηγή των δυσλειτουργικών και επίμονων σκέψεων που κάνεις, καθώς και να τις αντικαταστήσεις με άλλες πιο θετικές και λειτουργικές.
Θα ήθελα να σου θυμίσω για ακόμη μία φορά πως είσαι μία μοναδική ύπαρξη που δεν της αξίζει να την υποβιβάζεις ή να την συγκρίνεις με κανέναν γιατί πολύ απλά κανένας δεν είναι εσύ.
Ειλικρινά ελπίζω να σε βοήθησαν τα λόγια μου και είμαστε εδώ για οτιδήποτε χρειαστείς.
