Όταν αγχώνομαι και με κατακλύζουν οι αρνητικές σκέψεις, κλαίω. Με πιάνει συνέχεια το παράπονο! Από μικρή ήμουν κλαψιάρα και θέλω να διαχειρίζομαι τα αρνητικά μου συναισθήματα και να σταματήσω την αυτό λύπηση και γενικά το δράμα και το κλαψούρισμα.
Από την: Άντζελα
Αγαπητή Άντζελα,
ελπίζουμε να είσαι καλά! Αρχικά, θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε για την εμπιστοσύνη που μας δείχνεις, αποφασίζοντας να μοιραστείς πληροφορίες για ένα ζήτημα το οποίο φαίνεται να σε απασχολεί. Αν καταλαβαίνω σωστά απ’ όσα αναφέρεις, όταν νιώθεις αγχωμένη κάνεις αρνητικές σκέψεις. Αυτό το οποίο νιώθω ότι σε απασχολεί περισσότερο είναι το γεγονός ότι οι παραπάνω συνθήκες (το συναίσθημα του άγχους και οι αρνητικές σκέψεις) έχουν ως αποτέλεσμα να κλαις. Επίσης, αν καταλαβαίνω σωστά, η αντίδρασή σου αυτή (το κλάμα) σου προκαλεί (ίσως) το αίσθημα της αγανάκτησης, κάτι το οποίο σε κάνει να θέλεις να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα αρνητικά για εσένα συναισθήματα. Επίσης, κάνεις λόγω για “δράμα” και για “κλαψούρισμα”. Για αρχή, θα ήθελα να κάνω κάποιες ερωτήσεις και σκέψεις/προτάσεις σε σχέση με αυτό που σε προβληματίζει. Με αυτόν τον τρόπο, ίσως και εσύ να μπορέσεις να μπεις σε μια διαδικασία παρατήρησης και με μια πιο αντικειμενική οπτική για το θέμα και να οργανώσεις, ίσως με ένα τρόπο, την σκέψη σου.
Αυτό που καταλαβαίνω εγώ, είναι ότι ουσιαστικά το κλάμα σε καταστάσεις άγχους είναι αυτό το οποίο σε κάνει να νιώθεις άσχημα. Λες ότι σε πιάνει το παράπονο. Ίσως θα ήταν βοηθητικό για αρχή να παρατηρήσεις και να καταγράψεις σε χαρτί κάποιες ποσοτικές πληροφορίες: πόσο συχνά κλαις όταν είσαι αγχωμένη, πόσο έντονο είναι το αρνητικό συναίσθημα, για ένα διάστημα μιας εβδομάδας ή και δύο. Αν παρατηρήσεις κάποια διακύμανση στην ένταση, προσπάθησε να δεις το τι διαφορετικό συμβαίνει σε εκείνες τις περιπτώσεις. Έπειτα, σε μια δεύτερη φάση μπορείς (αν θέλεις) να ξεκινήσεις να καταγράφεις πιο ποιοτικές πληροφορίες: τι έχει προηγηθεί πριν κλάψεις (π.χ κάποιο γεγονός, μια συνθήκη κλπ), το συναίσθημα που έχεις ποιο είναι (π.χ. λύπη, θυμός κλπ) και τι σκέψεις έχεις κάνει εκείνη τη στιγμή ή τι εικόνες μπορεί να σου έρχονται στο μυαλό (π.χ. “γαμώτο! Όλο κλαίω! Πότε θα σταματήσει επιτέλους αυτό;”). Στόχος είναι να αρχίσεις να παρατηρείς από την μια την κατάσταση και επομένως να συλλέξεις χρήσιμες πληροφορίες και αφετέρου να μπορέσεις να πάρεις μια απόσταση από την κατάσταση. Εικάζω ότι δεν είναι τόσο το ότι κλαις αυτό το οποίο σε κάνει να νιώθεις άσχημα, αλλά οι σκέψεις που γεννιούνται ως απάντηση στο κλάμα. Ενδεχομένως, να υπάρχει μια μορφή αξιολόγησης της κατάστασης αυτής.
Κάποιες ερωτήσεις που μου έρχονται στο μυαλό είναι: όταν είσαι αγχωμένη κλαις πάντα; Πέρα από το κλάμα κάνεις κάτι άλλο; Το κλάμα τι συνέπειες έχει για εσένα; (π.χ. υπάρχει περίπτωση να σε εμποδίζει από το να κάνεις και κάτι άλλο με το οποίο θα μπορούσες ενδεχομένως να αντιμετωπίσεις την κατάσταση/συνθήκη που σε αγχώνει εξ αρχής;) Το κλάμα είναι μια αντίδραση που αρκετοί άνθρωποι εκδηλώνουν ως απάντηση σε μια στρεσογόνο συνθήκη. Είναι κάτι το οποίο συμβαίνει. Αυτό το οποίο κρίνει με έναν τρόπο το αν είναι λειτουργικό ή όχι, πέρα από το εάν σε κάνει να νιώθεις άσχημα ή όχι (στην συγκεκριμένη περίπτωση, όπως φαίνεται Άντζελά μου, είναι κάτι το οποίο σε δυσαρεστεί) είναι και το αν εντέλει αυτή η αντίδραση έχει αρνητικές συνέπειες με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο (π.χ. αν λόγω του κλάματος περιορίζεται η ελευθερία των κινήσεών σου).
Ακόμα, κάνεις λόγο ότι θέλεις να σταματήσεις την αυτολύπηση, το δράμα και το κλαψούρισμα. Αυτά είναι συμπεριφορές οι οποίες εκδηλώνονται όταν είσαι αγχωμένη; Εκδηλώνονται και σε άλλες περιπτώσεις; Κι τι συνέπειες έχουν για ‘σένα; Τα άτομα του περιβάλλοντός σου (π.χ. γονείς, φίλοι, αδέρφια, σύντροφος) πώς ανταποκρίνονται; Συνδέεις με έναν τρόπο το κλάμα με την παιδική σου ηλικία. Τί είναι αυτό το οποίο πιστεύεις ότι συνέβαλε στο να διατηρηθεί αυτή η συμπεριφορά μέχρι και σήμερα; Τι σημαίνει για εσένα το κλάμα σε συνθήκες που νιώθεις αγχωμένη; Πέρα από το ότι σε κάνει να νιώθεις άσχημα, με ποιον άλλο τρόπο έχει επηρεάσει τη ζωή σου;
Τα συναισθήματα (είτε είναι ευχάριστα είτε δυσάρεστα) είναι σημαντικά για την ζωή μας. Με έναν τρόπο είναι εκεί για να δώσουν χρώμα στη ζωή και να μας δώσουν χρήσιμες, για εμάς και την αλληπεπίδρασή μας με το περιβάλλον μας, πληροφορίες. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται και να ρυθμίζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα. Ίσως ήταν χρήσιμο με έναν τρόπο να προσπαθήσεις να επαναξιολογήσεις και να εκτιμήσεις μια κατάσταση η οποία μπορεί να σε αγχώνει. Αν θέλεις, προσπάθησε να δεις την συνολική εικόνα και τα στοιχεία εκείνα που μπορεί την πρώτη φορά να μην πρόσεξες. Μπορείς ενδεχομένως να αναζητήσεις και να καταγράψεις στοιχεία που επιβεβαιώνουν και διαψεύδουν την εκτίμησή σου για μια κατάσταση. Στη συνέχεια, αν θέλεις, μπορείς να κάνεις μια νέα ερμηνεία της κατάστασης λαμβάνοντας και τις δύο κατηγορίες στοιχείων. Ίσως, με αυτήν την εναλλακτική ερμηνεία, να γεννηθούν άλλα ή λιγότερο έντονα συναισθήματα ή και να μπορέσεις να βρεις μια λύση.
Επίσης, μπορείς να μπεις σε μια διαδικασία, πέρα από το να εστιάσεις στην διαχείριση/ ρύθμιση του συναισθήματος, να δοκιμάσεις να εκτιμήσεις το εάν η κατάσταση που σε αγχώνει μπορεί με κάποιο τρόπο να αλλάξει, με στόχο να μειωθεί ή και να πάψει να σου προκαλεί άγχος. Θα μπορούσες, ίσως (ακούγοντας το συναίσθημά σου) να προσδιορίσεις την ανάγκη σου. Με βάση αυτή να θέσεις ένα στόχο ρεαλιστικό και επιτεύξιμο. Να σκεφτείς τα βήματα που χρειάζεται να κάνεις για να φτάσεις στο σκοπό σου. Επίσης, μπορείς να κάνεις μια λίστα με το τι θα μπορούσες να κάνεις, καταγράφοντας τις εναλλακτικές σου λύσεις. Ζύγισε τα υπέρ και τα κατά κάθε λύσης και προσπάθησε να κάνεις πράξη την στρατηγική που έχεις επιλέξει. Ίσως, θα μπορούσες να ζητήσεις και την υποστήριξη των δικών σου ανθρώπων σε αυτό το σημείο. Να σε βοηθήσουν είτε πρακτικά (υλικά, οικονομικά) είτε παρέχοντάς σου συναισθηματική υποστήριξη και χρήσιμες πληροφορίες.
Μπορεί, το να μπεις σε μια διαδικασία αντιμετώπισης, εξατομικεύοντας την κάθε κατάσταση/ περίσταση να αρχίσεις να νιώθεις και εσύ καλύτερα με τον εαυτό σου. Αν κάτι μπορεί να μην αποδίδει ή δεν είναι αποτελεσματικό, μπορείς να μπεις στην διαδικασία εφαρμογής του επόμενου σχεδίου/ στρατηγικής. Ωστόσο, αξίζει να σημειώσω ότι θέλει υπομονή και επιμονή και μια μεθόδευση. Δηλαδή θα μπορούσες να ξεκινήσεις σταδιακά: από πιο εύκολες συνθήκες και καταστάσεις και σιγά- σιγά να περάσεις σε πιο δύσκολες πίστες. Και να θυμάσαι, ότι δεν χρειάζεται να καταδικάζουμε το κλάμα. Κάποιες φορές, είναι κάτι που μας κάνει να ανακουφιζόμαστε από την πίεση που έχει συσσωρευτεί.
Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε ένα συναίσθημα είναι καλό αρχικά να το αγκαλιάσουμε και να το αποδεχτούμε, χωρίς να το κρίνουμε! Να μειώσουμε την ένταση της εσωτερικής φωνής, που σαν ένα μικρό διαβολάκι, σχολιάζει κι επικρίνει την ύπαρξη του συναισθήματος. Να ακούσουμε το συναίσθημα (να πάρουμε δηλαδή τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε) και σιγά- σιγά να αρχίσουμε να προσθέτουμε διαφορετικούς τρόπους αντίδρασης.
Αγαπητή μου, Άντζελα, ελπίζω να μπορέσεις με έναν τρόπο να νιώσεις καλύτερα. Αν θεωρείς ότι το έχεις ανάγκη μην διστάσεις να απευθυνθείς σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας για να δουλέψεις το θέμα, που σε απασχολεί. Σε συνεργασία μαζί του, ίσως σου δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσεις κατανόηση της κατάστασης, τα εργαλεία (όπως προανέφερα) για να αυτοβοηθηθείς και να τα εξασκήσεις για αρχή σε ένα ασφαλές περιβάλλον, όπως αυτό της θεραπείας. Αν το κόστος είναι κάτι το οποίο σε απασχολεί αναζήτησε κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας ή χώρους στους οποίους κάνουν την πρακτική τους άσκηση οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας και για αυτόν τον λόγο το κόστος είναι χαμηλό και κάποιες φορές συμβολικό.
Για οτιδήποτε, άλλο χρειαστείς μην διστάσεις να επικοινωνήσεις είτε μαζί μου είτε με την ομάδα μας. Θα είμαστε στη διάθεσή σου! Ελπίζω να αρχίσεις να νιώθεις σύντομα καλύτερα!
