Τον τελευταίο καιρό έχω ένα ανεξήγητο άγχος. Δεν έχω όρεξη να κάνω πράγματα κι επειδή δεν κάνω τις υποχρεώσεις μου (διάβασμα για την σχολή) αγχώνομαι περισσότερο. Αυτό εκφράζεται με συνεχή ανησυχία και ταχυπαλμίες οι οποίες ξεκινούν σε άσχετες ώρες της ημέρας ενώ ταυτόχρονα ακούω βαριά την αναπνοή μου. Ακριβώς επειδή δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης αυτό, φοβάμαι πως δεν θα μπορέσω να το αντιμετωπίσω ποτέ. Νιώθω πως βλέπω την ζωή να κυλά μπροστά μου μαζί με όλα αυτά που θέλω να κάνω αλλά εγώ είμαι ανήμπορη για το οτιδήποτε.
Από /την: Νανά
Αγαπητή Νανά,
θα ήθελα αρχικά να σε ευχαριστήσω για όσα μοιράστηκες μαζί μου! Η αλήθεια είναι πως δεν είναι τόσο εύκολο ούτε και οικείο να μοιραζόμαστε σκέψεις και συναισθήματα που μας δυσκολεύουν και ιδίως πίσω από μια οθόνη. Ωστόσο εσύ επέλεξες να το κάνεις και αυτό είναι πολύ σημαντικό για σένα και τη διαχείριση της δυσκολίας σου. Σε ευχαριστώ πολύ λοιπόν για αυτό σου το μοίρασμα και την εμπιστοσύνη σου!
Μέσα από την αφήγηση σου αντιλαμβάνομαι πως είναι αρκετά δύσκολο, κουραστικό και ανησυχητικό ίσως για σένα, να βιώνεις καθημερινά αυτό το άγχος σε συνδυασμό με τις σωματικές του επιπτώσεις, και μάλιστα λόγω της «ανεξήγητης» φύσης του, όπου αισθάνεσαι ανήμπορη να το αντιμετωπίσεις ( δεν ξέρεις καν τι είναι αυτό που στο προκαλεί για να μπορέσεις να κάνεις και κάτι), εύλογα να δυσκολεύεσαι ακόμα περισσότερο. Είναι όντως πολύ δύσκολο να έχουμε κάτι μπροστά μας, το οποίο δεν ξέρουμε ούτε από που έρχεται, και επομένως ούτε και πως να το αντιμετωπίσουμε. Φαίνεται κάπως σαν να χάνουμε τον έλεγχο… Η αίσθηση απουσίας ελέγχου αναπόφευκτα μπορεί να μας αγχώσει και να μας αποδιοργανώσει.
Ωστόσο το «ανεξήγητο άγχος», «η εμφάνιση του σε άσχετες ώρες της ημέρας» καθώς και «η ύπαρξη του χωρίς συγκεκριμένο λόγο», πολλές φορές δεν είναι τελικά τόσο τυχαία και ανεξήγητα όσο νομίζουμε. Τι θέλω να πω: εμείς οι άνθρωποι έχουμε την τάση πολλές φορές να εσωτερικεύουμε το άγχος μας χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε, χωρίς να γίνεται αντιληπτό. Αυτό λειτουργεί ως ένας προστατευτικός μηχανισμός για εμάς για εκείνη τη στιγμή, σε εκείνη τη συνθήκη. Ωστόσο το εσωτερικευμένο αυτό άγχος δεν μένει για πάντα εσωτερικευμένο, αλλά αρκετές είναι οι φορές που αναδύεται δημιουργώντας μας την αίσθηση πως έγινε τυχαία και ξαφνικά. Επειδή ωστόσο το άγχος αυτό είναι δύσκολο να το προσδιορίσουμε και να ανακαλέσουμε σε ένα συνειδητό, πια, επίπεδο τις πηγές που το δημιούργησαν, το βιώνουμε ως κάτι που συμβαίνει ξαφνικά χωρίς προφανή αιτία και εξήγηση και ως κάτι που εμφανίζεται ως χείμαρρος και μας παρασύρει μαζί του, αδυνατώντας να το ελέγξουμε και να το διαχειριστούμε. Είναι αλήθεια και το ακούμε καθημερινά πως πολλοί άνθρωποι αναφέρουν «έχω άγχος σήμερα!» και αν τους ρωτήσεις «γιατί;» δυσκολεύονται να το εξηγήσουν. Το αισθάνονται ως κάτι μεγάλο που ακριβώς επειδή είναι τόσο μεγάλο χάνονται και δυσκολεύονται να προσδιορίσουν το «γιατί». Σε ένα πρώτο επίπεδο λοιπόν πιθανόν να ήταν χρήσιμο να ανακαλύψεις τι κρύβεται μέσα σε αυτό το μεγάλο και ανεξήγητο φαινόμενο, «στο άγχος». Να προσπαθείς κατά μια έννοια να το αποκωδικοποιήσεις. Σε αυτή την αποκωδικοποίηση θα βοηθούσε να παρατηρείς και ακόμα καλύτερα να καταγράφεις τι σκέψεις κάνεις εκείνες τις άσχετες ώρες της ημέρας που κάνει την εμφάνιση του το άγχος. Τι ήταν αυτό που σκέφτηκες λίγο πριν εμφανιστεί; Οι σκέψεις συνήθως που κάνουμε για τα πράγματα έχουν τόση δύναμη, που είναι αυτές ουσιαστικά που ευθύνονται για το άγχος μας και για τον τρόπο που βιώνουμε μια κατάσταση ευρύτερα. Συγκεντρώνοντας και παρατηρώντας πολλές από τις σκέψεις σου λοιπόν θα μπορέσεις μάλλον να έχεις μια πιο σαφή και οργανωμένη εικόνα γύρω από το άγχος σου και κατά συνέπεια και τη γνώση ώστε να δεις τι μπορείς να κάνεις για να το διαχειριστείς. Το χαοτικό- ανεξήγητο άγχος θα αρχίσει να παίρνει μια μορφή, να γίνεται πιο συγκεκριμένο.
Παράλληλα οι ταχυπαλμίες και η βαριά αναπνοή σου, όπως πολύ σωστά λες και εσύ, είναι ένας τρόπος έκφρασης του άγχους σου και γενικότερα σχετίζονται άμεσα με αυτό. Η νοηματοδότηση μιας κατάστασης ως αγχωτική οδηγεί στην έκκριση αδρεναλίνης (έτσι είναι άλλωστε ο οργανισμός μας ρυθμισμένος, όταν βιώνει μια αγχωτική κατάσταση να εκκρίνει αδρεναλίνη ώστε να μπορέσει να την αντιμετωπίσει, πάλη ή φυγή) η οποία με τη σειρά της προκαλεί αναπόφευκτα τις ταχυκαρδίες, τη βαριά αναπνοή καθώς και άλλα σωματικά συμπτώματα. Ωστόσο τα σωματικά αυτά συμπτώματα οδηγούν σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά η οποία με τη σειρά της ενισχύει ακόμα περισσότερο το άγχος, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Πιο συγκεκριμένα όπως αναφέρεις και εσύ αισθάνεσαι έντονο άγχος, το οποίο με τη σειρά του σου προκαλεί ταχυπαλμίες και βαριά αναπνοή, το άγχος και τα σωματικά συμπτώματα αυτά σε οδηγούν στο να μην κάνεις τις υποχρεώσεις σου και γενικότερα να αποσύρεσαι. Η απόσυρση αυτή από την καθημερινότητα εντείνει ακόμα περισσότερο το αρχικό άγχος, δημιουργώντας εντονότερη ανησυχία και σωματικά, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν ξανά σε απόσυρση και ούτω καθεξής, ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται και εσύ βρίσκεσαι εγκλωβισμένη μέσα σε αυτόν, ανήμπορη να κάνεις κάτι. Είναι αρκετά βοηθητικό πρώτα από όλα να κατανοήσεις τη διεργασία αυτή. Πώς το ένα σχετίζεται άμεσα με το άλλο, κι έπειτα να «σπάσεις» το φαύλο αυτό κύκλο. Πώς; Ίσως θα βοηθούσε να εντοπίσεις τις σκέψεις σου, τι είναι αυτό που σκέφτεσαι και πυροδοτεί την έναρξη άγχους και εν συνεχεία όλα τα επακόλουθα. Πάντα κάτι σκεφτόμαστε, έστω και πολύ μικρό, πριν νιώσουμε άγχος ή ανησυχία, απλώς έχουμε την τάση να μην το παρατηρούμε ή να μην δίνουμε την δέουσα προσοχή. Έπειτα, σε δεύτερο στάδιο αφού έχεις εντοπίσει κάποιες σκέψεις σου, θα ήταν ίσως χρήσιμο να προσπαθήσεις να τις τροποποιήσεις με άλλες σκέψεις, λειτουργικότερες. Θα βοηθούσε αν ρωτούσες τον εαυτό σου τι θα έλεγες σε μια φίλη αν σκεφτόταν όπως εσύ. Με την τροποποίηση των αρχικών σκέψεων θα διαταραχθεί ο φαύλος κύκλος και κάτι θα γίνει διαφορετικά.
Σίγουρα όλα τα παραπάνω δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει εύκολα και άμεσα. Χρειάζεται χρόνος και κατανόηση από μέρους σου. Ωστόσο το γεγονός πως γνωρίζεις τη διεργασία σε μετατρέπει από παθητική σε ενεργητική. Σε ενεργητική παρατηρήτρια του εαυτού σου! Αν βέβαια νιώσεις πως το άγχος και η ανησυχία σου εντείνονται και σε δυσκολεύουν να τα διαχειριστείς, χρήσιμο θα ήταν να μιλήσεις και με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Για οτιδήποτε χρειαστείς είμαι στη διάθεση σου.
Σε ευχαριστώ πολύ!
Καλή συνέχεια!
