Ντρέπομαι για την σεξουαλικότητα μου.
Από τον/την:Αρσινόη
Αγαπητή Αρσινόη,
Θέλω να σε ευχαριστήσω πολύ που μοιράστηκες το συναίσθημά σου! Αν και δεν διαθέτω αρκετές πληροφορίες εκ μέρους σου, θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ στον προβληματισμό που θίγεις όσο πιο ουσιαστικά μπορώ.
Αρχικά, θα ήθελα να αναφέρω κάποια ρεαλιστικά δεδομένα συνδεόμενα με τη σεξουαλικότητα, σε μια προσπάθειά μου να σου καταστήσω σαφές ότι υπάρχει και επιστημονική προοπτική/ προσέγγιση και θα σου συνιστούσα-σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον- να την αφήσεις να σε καθοδηγήσει, ώστε να απομυθοποιήσεις την αμηχανία που αισθάνεσαι για τη σεξουαλικότητά σου, βασιζόμενη σε έγκυρες καταγραφές.
Είναι γεγονός πως ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή, θέματα άμεσα συνυφασμένα με τη σεξουαλική ταυτότητα και το σεξουαλικό προσανατολισμό, που αφορούν δύο διαφορετικές οδούς, έχουν πλέον απασχολήσει πολύ περισσότερο τόσο τον τομέα της Ψυχιατρικής και της Ψυχολογίας, όσο και το ευρύτερο κοινό. Συγκεκριμένα, το 1973 η ομοφυλοφιλία, στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων για την προστασία των LGΒΤ ατόμων, καταργήθηκε από τη λίστα των Ψυχικών Διαταραχών, με απόφαση της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, ενώ μόλις το 2018 η διάγνωση της «Διαταραχής ταυτότητας φύλου», η οποία περιλαμβανόταν στο διαγνωστικό εγχειρίδιο ICD-10 αντικαταστάθηκε από τη νέα διάγνωση της «Δυσφορίας γένους» στο αναθεωρημένο διαγνωστικό εγχειρίδιο ICD-11.
Η βάση για τον αποστιγματισμό της σεξουαλικότητας έχει τεθεί και η κυρίαρχη οπτική φαίνεται να αλλάζει. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξε καθυστέρηση ή ότι δεν εξακολουθούν να αναπαράγονται ακόμα και σήμερα κοινωνικά στερεότυπα, προκαταλήψεις ή ακόμα και θεραπείες (π.χ. θεραπείες μεταστροφής) παλαιότερων χρόνων, προκαλώντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και την άνιση αντιμετώπιση των ατόμων που ανήκουν στη LGTBQI κοινότητα. Κατανοώ πως η αποκάλυψη («coming out») της σεξουαλικής ταυτότητας ή του σεξουαλικού προσανατολισμού καθίστανται ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς πρώτα από όλα η κοινωνία στην οποία ζούμε, προωθεί και προβάλλει κυρίως ένα μοντέλο ετεροκανονικότητας («heteronormativity») σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής (π.χ. γάμος, απόκτηση παιδιών κ.λπ.). Έτσι, ακόμα και ασυνείδητα, υιοθετούμε συγκεκριμένες αξίες που μεταλαμπαδεύει η κοινωνία, οι οποίες έρχονται σε σύγκρουση με καθετί που αποκλίνει από αυτές, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ο φαύλος κύκλος του στίγματος και της κοινωνικής απόρριψης.
Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κοινωνία αποτελείται και διαμορφώνεται από τη δική μας δυναμική. Μέσα σε αυτή τη δυναμική, κάθε άποψη, έστω και αν αποτελεί μειοψηφία, έχει θέση. Αν και είναι δύσκολο να απομονώνεται κάποιος από το σύνολο- πόσο μάλλον από τη στιγμή που είμαστε κοινωνικά όντα-, πολλές φορές είναι απαραίτητο να παίρνουμε κάποια «προσωπική» απόσταση, ώστε να καταφέρουμε να ορίσουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας και να μην κατευθυνόμαστε μόνο από τη μαζική πλειονότητα. Θα σου πρότεινα λοιπόν, να προσπαθήσεις να συνειδητοποιήσεις πού ακριβώς στέκεσαι εσύ σε αυτές τις κοινωνικές αντιλήψεις, να διαχωρίσεις δηλαδή-όσο μπορείς- τη δική σου οπτική και θέση, απαλλαγμένη -όσο επιτρέπεται- από τα κοινωνικά φίλτρα και τεκταινόμενα. Από εκεί και πέρα, ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας, ενδεχομένως σε βοηθήσει να έρθεις σε επαφή με μια πιο ειλικρινή πτυχή του εαυτού σου, που θα σε οδηγήσει σε περαιτέρω αυτοαποδοχή. Επιπρόσθετα, σαφώς, η ύπαρξη ενός υποστηρικτικού κοινωνικού περιβάλλοντος, κρίνεται πολύτιμη. Θα σε παρότρυνα να προσπαθήσεις να προσεγγίσεις άτομα που εμπιστεύεσαι, άτομα που έχετε μια πιο ουσιαστική σύνδεση. Δεν χρειάζεται να είναι άτομα της οικογένειάς σου, ούτε είναι απαραίτητο να πλησιάσεις κάθε κοντινό σου πρόσωπο. Ωστόσο, θεωρώ ότι το να μεταφέρεις κάτι που από ότι φαίνεται διαχειρίζεσαι τελείως μόνη σου, θα σε κάνει να νιώσεις λιγότερη εσωτερική πίεση. Η αρχή έγινε ήδη μέσω αυτού του μηνύματός σου, μέσω της αναγνώρισης του συναισθήματος της ντροπής, όπως ανέφερες και μέσω της αναζήτησης κάποιου διεξόδου έστω και με αυτόν τον τρόπο. Είσαι ικανή να συνεχίσεις!
Τελειώνοντας, θα ήθελα να σου αναφέρω πως η περιγραφή σου με έκανε να αναρωτηθώ κυρίως ως προς το λόγο για τον οποίο ντρέπεσαι για τη σεξουαλικότητά σου, γι’ αυτό και προσπάθησα να προσεγγίσω τον προβληματισμό σου από διαφορετικές οπτικές. Συναντάς εμπόδια από το οικογενειακό-φιλικό σου περιβάλλον; Είσαι γενικά πιο εσωστρεφές και συνεσταλμένο άτομο; Δεν έχεις ορίσει πρώτα εσύ η ίδια τη σεξουαλική σου ταυτότητα ή προσανατολισμό και νιώθεις μπερδεμένη; Αισθάνεσαι ότι κανείς από τον κοινωνικό σου περίγυρο δεν θα μπορέσει να σε καταλάβει; Φοβάσαι την απόρριψη και την κριτική; Και αν ναι, υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός που σε οδήγησαν σε αυτό το συναίσθημα; Δυσκολεύεσαι ως προς το να αποδεχτείς εσύ η ίδια τον εαυτό σου; Σε κάθε περίπτωση, δώσε χρόνο στα συναισθήματα σου να ωριμάσουν.
Ελπίζω να συνέβαλα κι εγώ, με έναν δικό μου τρόπο, στις ανησυχίες και στις σκέψεις σου. Είμαι εδώ σε περίπτωση που θελήσεις να επικοινωνήσεις και πάλι!
