Έδωσα δυο φορές πανελλήνιες εξετάσεις και την δεύτερη φορά λόγω της πίεσης έπαθα την πρώτη μου κρίση πανικού. Κατόρθωσα παρ’ όλα αυτά να περάσω σε μια από τις πιο υψηλόβαθμες σχολές. Νόμιζα ότι είχα αντιμετωπίσει το θέμα των κρίσεων και ότι στο πανεπιστήμιο θα είμαι πιο χαλαρή και εντάξει με το θέμα του άγχους. Δυστυχώς όμως τώρα στην 2η εξεταστική παθαίνω συνέχεια κρίσεις πανικού και τρέμω στην ιδέα του ότι μπορεί να χρωστάω κάποιο μάθημα. Γνωρίζω ότι δεν είναι λογική η αντίδρασή μου, όμως δεν μπορώ να το ελέγξω.
Από την: Ελευθερία
Αγαπητή Ελευθερία,
Αρχικά θέλω να σε ευχαριστήσω που αποφάσισες να μοιραστείς τις ανησυχίες σου και θα προσπαθήσω να σου απαντήσω όσο πιο ουσιαστικά μπορώ.
Αντιλαμβάνομαι πως η κρίση πανικού είναι μία πολύ δυσάρεστη εμπειρία και καταλαβαίνω απόλυτα τον φόβο σου στο ενδεχόμενο μιας μελλοντικής κρίσης. Πριν όμως αρχίσω να μοιράζομαι τις σκέψεις μου μαζί σου, επίτρεψέ μου να παρουσιάσω σύντομα τον τρόπο που ο εγκέφαλος μας αντιλαμβάνεται ένα ερέθισμα ως απειλή. Όλα τα έμβια όντα ενεργοποιούμαστε ιδιαίτερα μπροστά στην απειλή ενός κινδύνου και εκείνη την στιγμή μπαίνουμε σε μία κατάσταση «πάλης ή φυγής». Το σώμα μας αρχίζει να προετοιμάζεται ώστε να αντιμετωπίσουμε τον επικείμενο κίνδυνο και παρουσιάζονται συμπτώματα όπως αυξημένος καρδιακός παλμός, έντονη εφίδρωση, γρήγορος ρυθμός αναπνοής κ.α. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα ερεθίσματα που συναντάμε φοβικά αλλά ούτε και επικίνδυνα. Παρ’ όλα αυτά, είναι φορές που ο εγκέφαλος ερμηνεύει λανθασμένα ένα ερέθισμα ως απειλή και έτσι αρχίζει να ενεργοποιείται ώστε να μας προετοιμάσει για την αντιμετώπισή του. Αυτή η περίπτωση, είναι η κρίση πανικού η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από μία κατακόρυφη αύξηση του άγχους απέναντι σε συγκεκριμένα ερεθίσματα και καταστάσεις.
Φαίνεται λοιπόν πως το κομμάτι των εξετάσεων για εσένα ερμηνεύεται ως κάτι το απειλητικό γι αυτό και τέτοιες καταστάσεις όπως π.χ η περίοδος της εξεταστικής είναι πολύ στρεσογόνες. Παρατηρώ ωστόσο μέσα από το κείμενό σου πως μπορεί μεν να αισθάνεσαι φόβο αλλά στο παρελθόν κατάφερες να διαχειριστείς τις κρίσεις αυτές και μάλιστα να περάσεις και σε μια υψηλόβαθμη σχολή. Σκέφτομαι πόσο απαιτητικό πρέπει να ήταν αυτό για εσένα! Αναρωτιέμαι, ωστόσο, τι είναι αυτό που τότε σε βοήθησε να το αντιμετωπίσεις; Ποιες ήταν οι συνθήκες εκείνες που με την παρουσία ή την απουσία τους λειτούργησαν ανακουφιστικά σε εσένα;
Η κρίση πανικού αποτελεί ένα σύμπτωμα και όπως όλα τα συμπτώματα είτε αυτά είναι σωματικά είτε ψυχικά, λειτουργούν σαν ένα καμπανάκι προειδοποίησης, θέλοντας να μας δείξουν πως κάτι μέσα μας συμβαίνει. Συχνά, έχουν τις ρίζες τους σε κάποιο βαθύ ανεπίλυτο ζήτημα το οποίο τις περισσότερες φορές δεν είναι συνειδητό στο άτομο. Καταπιεσμένα συναισθήματα και ανέκφραστες ανάγκες είναι σαν να εμφανίζονται στο παρόν με έναν πολύ άσχημο τρόπο. Επίτρεψέ μου λοιπόν να μοιραστώ μαζί σου κάποια ερωτήματα που μου γεννώνται. Ποια είναι η σχέση σου με τα δυσάρεστα συναισθήματα και πώς τα εκφράζεις; Πως επικοινωνείς τις ανάγκες σου στους άλλους; Ποια κομμάτια του εαυτού σου επιτρέπεις στους άλλους να φανούν και ποια κρύβεις καλά μέσα σου;
Το άγχος επίδοσης που αναφέρεις συνήθως σχετίζεται με τις απαιτήσεις που έχουμε εμείς από τον εαυτό μας αλλά και από τις προσδοκίες των σημαντικών άλλων για εμάς. Άνθρωποι οι οποίοι μεγάλωσαν σε αυστηρά οικογενειακά πλαίσια, όπου οι καλοί βαθμοί ήταν αναγκαιότητα για να αναγνωριστούν και να επιβραβευτούν από τους άλλους, θέτουν πολύ υψηλές προσδοκίες για τον εαυτό και έτσι εγκλωβίζονται μέσα σε διαρκείς προσπάθειες να είναι πάντα επιτυχημένοι. Γι αυτούς τους ανθρώπους, η αξία τους έχει να κάνει με το τι καταφέρνουν, με την επιτυχία γι αυτό και γίνονται πολύ ευάλωτοι μπροστά σε πιθανές αποτυχίες. Στην δική σου οικογένεια, πώς συνδέεται η αξία του εαυτού με την επιτυχία; Πώς αντιμετωπίζονται τα λάθη και οι αποτυχίες; Εσύ, αγαπητή Ελευθερία, πώς αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου όταν κάνει λάθη; Όλα αυτά τα ερωτήματα θα ήταν πολύ βοηθητικό για εσένα να προσπαθήσεις να τα απαντήσεις.
Ωστόσο, θα σου πρότεινα να σκεφτείς την πιθανότητα να ξεκινήσεις κάποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση η οποία θα σε βοηθήσει να έρθεις σε επαφή με τις πραγματικές σου ανάγκες και να εντοπίσεις καλά κρυμμένα συναισθήματα, ώστε στο παρόν να τα επεξεργαστείς με έναν πιο υγιή τρόπο. Έτσι, θα μπορείς να βρεις αποτελεσματικότερους τρόπους να διαχειριστείς καταστάσεις που συμβαίνουν στο παρόν και να υιοθετήσεις νέους τρόπους συμπεριφοράς.