Καλησπέρα. Είμαι 20 χρονών και έχω πολύ άγχος ότι “χάνω” τη ζωή μου, ότι δεν εκμεταλλεύομαι τη νεότητά μου και ότι χρόνια μετά θα έχω απωθημένα. Δυσκολεύομαι να χαρώ. Έχω αρκετό κοινωνικό άγχος και δυσκολεύομαι να κάνω γνωριμίες. Δεν έχω κάποια σχέση εδώ και πολύ καιρό παρόλο που θα ήθελα και αναγνωρίζω ότι μου λείπει. Έχω καλούς φίλους δίπλα μου αλλά σπάνια καταφέρνω να περάσω καλά μαζί τους. Σχεδόν πάντα νιώθω ότι δεν είναι αρκετοί, ότι δεν με ικανοποιούν. Απελπίζομαι και δεν έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι κάποια στιγμή θα καταφέρω να είμαι καλύτερα και να γεμίσω τα κενά μου. Κάνω ψυχανάλυση και παρόλο που στην αρχή οι συνεδρίες με ανακούφιζαν γιατί άρχισα να καταλαβαίνω την πηγή κάποιων από τα προβλήματά μου πλέον νιώθω ότι έχω κολλήσει. Δεν ξέρω αν τελικά μου ταιριάζει αυτή η μέθοδος ψυχοθεραπείας και δεν ξέρω αν οποιαδήποτε μέθοδος θα μπορούσε να με βοηθήσει. Γενικότερα έχω χάσει την εμπιστοσύνη μου στα πάντα. Κλαίω πολύ συχνά, σχεδόν κάθε μέρα, νιώθω κουρασμένη και δεν υπάρχει τίποτα που να περιμένω και να μου δίνει χαρά. Ξέρω ότι τα lockdowns έπαιξαν ρόλο σε όλο αυτό αλλά αυτές είναι σκέψεις και συναισθήματα που είχα και πριν οπότε δε θέλω να τα αποδίδω όλα εκεί.
Από την: Χριστίνα
Αγαπητή Χριστίνα,
Θα θέλαμε να σ΄ ευχαριστήσουμε για τον χρόνο που αφιέρωσες στο να μοιραστείς μαζί μας τις σκέψεις και τους προβληματισμούς σου.
Διαβάζοντας το μήνυμά σου, καταλαβαίνω ότι η συγκεκριμένη περίοδος πρέπει να είναι αρκετά πιεστική για σένα και σίγουρα αυτό που βιώνεις, τη δεδομένη στιγμή, δεν είναι καθόλου ευχάριστο.
Παρόλα αυτά, θα ήθελα να πάρω λίγο χρόνο και να σου πω ότι βρίσκω πολύ σημαντικό και προς τιμήν σου το γεγονός ότι σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, προσπαθείς να σε ακούσεις και να βρεις λύσεις για να βοηθηθείς. Είναι πολύ σημαντικό να μας ακούμε κι όταν νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά ή κάτι δε μας αρέσει, να το αναγνωρίζουμε.
Έχει μεγάλη σημασία να αφιερώνουμε χρόνο στο να ακούμε και να παρατηρούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Ακόμα πιο σημαντικό είναι να προσπαθούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο, δίχως επικριτική διάθεση. Το μυαλό μας είναι μια ασταμάτητη μηχανή που δουλεύει κάνοντας ακριβώς αυτό: παράγοντας σκέψεις. Σκέψεις που αρκετές φορές μπορεί να είναι αρνητικές, με μεγάλο αγχωτικό φορτίο. Μπορούμε να παρατηρούμε αυτές τις σκέψεις, λοιπόν, χωρίς να τις επικρίνουμε, προσπαθώντας να βρούμε την λειτουργία τους.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με την σειρά τους. Αρχικά, την δεδομένη στιγμή της ζωής σου φαίνεται να βρίσκεσαι εξελικτικά σε μια «μεταβατική» περίοδο, η οποία συνεπάγεται με πολλές αλλαγές σε διάφορους τομείς οι οποίες απαιτούν κάποιο χρόνο/χώρο προσαρμογής. Η περίοδος μετά τη σχολική μας ζωή και η μετάβαση στην πρώιμη ενήλικη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, είναι μια περίοδος πολλαπλών και ποικίλων αλλαγών. Επομένως, είναι λογικό ακόλουθο να μας δημιουργείται ένα αίσθημα άγχους, φόβου, ακόμα κι αμφιβολίας ως προς εμάς και τις ικανότητές μας. Κάθε μεταβατική περίοδος, αποτελεί μια περίοδο «κρίσης» με την έννοια ότι όλα κάπως μεταβάλλονται κι εμείς καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε στα νέα δεδομένα. Σε τέτοιες περιόδους, χρειαζόμαστε χρόνο να αναζητήσουμε και να βρούμε τους ίδιους μας τους εαυτούς, τις ανάγκες και τα «θέλω» μας, βάζοντας τις προτεραιότητές μας. Ταυτόχρονα, προσπαθούμε να είμαστε λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας, πράγμα όχι πολύ εύκολο.
Επίσης, Χριστίνα μου, νιώθω ότι έχεις φορτώσει τον εαυτό σου μ’ ένα πολύ μεγάλο βάρος με τα τόσα ανοιχτά «μέτωπα» που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη ζωή σου, όπως την κοινωνική και την ερωτική σου κατάσταση, τις φιλίες σου, το πόσο λειτουργική είσαι ή δεν είσαι, το κατά πόσο ζεις ή δεν ζεις τη νεότητα στο έπακρο. Όλα αυτά τα «καρπουζάκια κάτω απ’ τη μασχάλη» είναι απολύτως ανθρώπινο να μας δημιουργούν μεγάλο άγχος.
Στο σημείο αυτό, υπάρχουν δύο επιλογές: η πρώτη είναι να δοκιμάσουμε να αφήσουμε ένα καρπουζάκι κάτω και να κάνουμε λίγο χώρο μέσα μας και η δεύτερη είναι να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί υπάρχει αυτό το το άγχος και τι μπορεί να θέλει να μας πει. Το άγχος, λοιπόν, είναι κάτι που υπάρχει στη ζωή μας κι όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, έχει κι αυτό το ρόλο του. Κι ο ρόλος αυτός είναι να μας προστατεύει. Προσπαθεί να μας χτυπήσει ένα καμπανάκι για να δώσει χώρο στην εσωτερική μας φωνή που πολλές φορές αγνοούμε ή μπορεί την ακούμε χωρίς να της δίνουμε σημασία. Ίσως, αυτή η φωνή να θέλει να σου πει να δώσεις λίγο χρόνο στη Χριστίνα να βρει τον εαυτό της και σταδιακά να βάλει σε μια σειρά τις προτεραιότητες και τις ανάγκες της.
Πάρε μια ανάσα. Πες ένα «μπράβο» στη Χριστίνα που έχει καταφέρει όσα έχει καταφέρει, που επιβιώνει σε μια πολύ έντονη κι αγχογόνα περίοδο, κάτω από συνθήκες πανδημίας (που ειλικρινά, μόνο δικαιολογία δεν μπορεί να θεωρηθεί), που περνάει μια μεταβατική και τόσο έντονη κατάσταση, προσπαθώντας παράλληλα να βρει λύση για να βοηθηθεί.
Δοκίμασε να βρεις λίγο χρόνο για να αναγνωρίσεις τις αξίες της Χριστίνας. Τι λειτουργεί σαν “πυξίδα” στη ζωή σου; Ποιος δρόμος /ασχολία θα κάνει τη Χριστίνα να νιώσει καλύτερα με το μέσα της και πιο ολοκληρωμένη; Είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίσεις τα δικά σου «θέλω» από τα κοινωνικά «πρέπει» που καμιά φορά πορευόμαστε φορώντας τα, ακόμα κι αν δε μας «κάθονται» καλά ή το νούμερο δεν είναι το σωστό για μας.
Υπάρχει, άραγε, κάποιος που να ορίζει πότε κι αν θα κάνουμε το καθετί στη ζωή μας; Υπάρχουν συγκεκριμένα χρόνια που θεωρούνται «τα καλύτερα χρόνια»; Κι αν ναι, ποιος είναι αυτός που τα ορίζει ως «καλύτερα»; Για πολλούς ανθρώπους η περίοδος των «καλύτερων χρόνων» (αν υπάρχει κάτι τέτοιο) μπορεί να έρθει αργότερα, ενδεχομένως και πολύ αργότερα, έχοντας βγει από μεταβατικές περιόδους κι έχοντας καταλάβει τι είναι σημαντικό για τους ίδιους.
Είναι πολύ εντάξει να είσαι 20 ετών και μην ξέρεις ακριβώς τι θέλεις. Να μην νιώθεις – τη δεδομένη στιγμή- ικανοποιημένη με τη ζωή σου (εδώ έρχεται και το καμπανάκι «άγχος» που φωνάζει «χρειάζομαι μια αλλαγή βρε Χριστίνα μου»). Είναι επίσης πολύ εντάξει να μην είσαι καλά, να νιώθεις «χαμένη» και να μην είσαι σε μια σχέση τη συγκεκριμένη περίοδο. Όταν σου κάνεις δώρο ένα μικρό διάλειμμα και δεις τι πραγματικά έχεις ανάγκη, τότε ίσως τα καρπουζάκια στη μασχάλη να είναι πολύ πιο ελαφριά.
Θα ήθελα, επίσης, να μοιραστώ μαζί σου πόσο σημαντικό βρίσκω το ότι αποφάσισες να ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία για να βοηθηθείς. Το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μοντέλο θεραπείας δε σ ’εκφράζει ή η χημεία με τη θεραπεύτρια/ή είναι τέτοια που ίσως να μην βοηθάει τη δίκη σου εξέλιξη, είναι κάτι που, δυστυχώς, ενδέχεται να συμβεί. Η θεραπευτική σχέση είναι πάνω απ’ όλα μια ανθρώπινη σχέση. Κι όπως είναι δυνατό να μην ταιριάζουμε και να μην επικοινωνούμε εξίσου καλά με όλους τους ανθρώπους γύρω μας, έτσι υπάρχει η πιθανότητα να μην ταιριάζουμε και με τον θεραπευτή μας. Αυτό δε σημαίνει ότι δε θα προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε με άλλους ανθρώπους ή ότι δεν υπάρχουν άτομα που να ταιριάζουμε λίγο περισσότερο. Δώσε μια ευκαιρία σε κάποιο άλλο θεραπευτικό μοντέλο (προσωπικά, θα πρότεινα το γνωσιακό συμπεριφοριστικό μοντέλο) το οποίο μπορεί να ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες σου και θα δεις ότι το ταξίδι της ψυχοθεραπείας μπορεί κάποιες φορές να είναι επίπονο και ταυτόχρονα μαγικό.