Έχω κατάθλιψη 3 χρόνια και προσπαθώ μόνη μου να βοηθήσω τον εαυτό μου αλλά τους τελευταίους 6 μήνες έχω απομονωθεί κοινωνικά και έχω κλειστεί στον εαυτό μου καθώς δεν μπορούσα να διαχειριστώ τα συναισθήματα μου. Όλους αυτούς τους μήνες προσπαθούσα να μιλήσω στη μητέρα μου για την ανάγκη μου για ψυχοθεραπεία και επιτέλους τα κατάφερα καθώς δυσκολευόμουν πολύ και πίστευα πως αν μιλήσω σε εκείνη θα καταφέρω και να βρω το θάρρος να πάρω τηλέφωνο για ραντεβού για ψυχοθεραπεία, όμως ενώ το χρειάζομαι παρά πολύ δεν βρίσκω το θάρρος και θέλω πολύ να με βοηθήσω.(είμαι 22 χρονών). Πως μπορώ να το διαχειριστώ ορθά όλο αυτό γιατί τόσο καιρό μόνη κατάλαβα ότι δεν έκανα τίποτα;
Από την: Κ
Αγαπητή Κ,
σ’ ευχαριστούμε για το μοίρασμα αυτό και ελπίζουμε οι παρακάτω σκέψεις να σε βοηθήσουν. Η αλήθεια είναι πως όταν οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας μένουν για καιρό ανέκφραστα έρχεται κάποια στιγμή που αναγκαστικά βρίσκουν μια χαραμάδα να ξεχειλίσουν με διάφορους τρόπους. Χαίρομαι που οι δικές σου σκέψεις σε οδήγησαν σε μια επικοινωνία με την μητέρα σου, μια επικοινωνία των αναγκών σου που ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας που έκανες για να βρεις τον τρόπο να εκφραστείς.
Δεν γνωρίζω αν αναφέρεσαι σε μια διαγνωσμένη κατάθλιψη ή αν εσύ ονομάζεις έτσι αυτή την περίοδο με βάση όσα βιώνεις/έχεις βιώσει, ωστόσο θα μοιραστώ μαζί σου τις σκέψεις μου με βάση το πώς εσύ αναφέρεσαι σε αυτό που ζεις.
Η κατάθλιψη είναι πράγματι μια κατάσταση που εκφράζει το για καιρό ανέκφραστο συναίσθημα, την ενοχή για όσα αγνοήσαμε ή πιστεύουμε ότι θα βαρύνουν κάποιον αν μιλήσουμε, τις ανάγκες που βουβαίνονται και δίνουν χώρο και προτεραιότητα σε άλλες, τις ανάγκες που καταλήγουν, έτσι, σε μια ματαιότητα που επαναλαμβάνεται μέχρι να γίνει σταθερό αίσθημα. Φυσικά όλα αυτά δεν γίνονται αρχικά εις βάρος του εαυτού αλλά επειδή πολύ ουσιαστικές, εξίσου, ανάγκες μας βάζουν να κάνουμε στην άκρη κάποια ζητήματα, να θέσουμε προτεραιότητες, και έτσι αυτά με τον καιρό μένουν αδιαπραγμάτευτα και μας βαραίνουν. Η κατάθλιψη είναι πολλές φορές αποτέλεσμα των όσων κάναμε για να επιβιώσουμε. Όσο δύσκολη και αν είναι δε σημαίνει ότι κάναμε κάτι λάθος.
Αυτή η κατάσταση που τόσο σε δυσκολεύει σκοπό έχει να σου πει ότι χρειάζεται να αρχίσεις να μιλάς για όσα νιώθεις και σκέφτεσαι, ότι παλιοί τρόποι που είχες για να αντιμετωπίζεις τα συναισθήματά σου ίσως δεν κάνουν πια και χρειάζεσαι καινούριους, ότι οι σχέσεις σου χρειάζονται άλλες ποιότητες πλέον για να είναι ικανοποιητικές και μπορεί να λέει και άλλα πολλά πράγματα σε σχέση με όσα σε περιβάλλουν αλλά και προς τον εαυτό. Η ματαιότητα που βιώνει κανείς στην κατάθλιψη είναι τελικά ένα μήνυμα από τον εαυτό (και όσα λαμβάνει από το περιβάλλον) προς τον εαυτό, το οποίο συνήθως λέει ότι «είναι μάταια όλα» και ερμηνεύεται ως «δεν θα αλλάξει τίποτα». Αυτό όμως δεν είναι μια ρεαλιστική ερμηνεία γιατί όλα αλλάζουν γύρω μας και ακόμα και με την σιωπή μας προκαλούμε αλλαγές στο περιβάλλον μας και στις καταστάσεις γύρω μας. Η ματαιότητα των πραγμάτων σημαίνει ότι τα πράγματα αλλάζουν και χρειάζεται να αλλάζουμε και εμείς.
Θα μου πεις… υπάρχει πάντα ο άνθρωπος και το υποστηρικτικό πλαίσιο για να κάνεις τις αλλαγές που θες; Όχι. Όσο και αν μας αγαπάει κανείς δε σημαίνει ότι ξέρει να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις ή να χτίζει υγιείς σχέσεις και αυτό χρειάζεται να γίνεται αποδεκτό και να μην παρεξηγείται. Ο καθένας έχει την δική του αναπτυξιακή πορεία και όχι πλήρη ευθύνη για αυτήν αλλά κυρίως για την επιλογή ή όχι να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται με σκοπό μια υγιή ζωή.
Μπορείς άραγε να βρεις ανθρώπους και πλαίσια για να σε βοηθήσουν να βγεις από αυτήν την κυκλική ματαιότητα και να μπορέσεις να δεις και πάλι τις τόσες επιλογές στη ζωή αλλά και πόσο εσύ έχεις αλλάξει μέχρι σήμερα και τι διαφορετικές ανάγκες έχεις; Επιλογές στην έκφραση, επιλογές σχέσεων, επιλογές αναγκών; Ναι. Και εφόσον έχεις σκεφτεί την ψυχοθεραπεία ίσως γνωρίζεις ότι είναι ένα τέτοιο πλαίσιο και ότι η θεραπευτική σχέση είναι μια σχέση που σε βοηθάει να δεις όλα αυτά και να εξερευνήσεις διαφορετικούς τρόπους να ανταποκρίνεσαι στις δυσκολίες.
Δεν γνωρίζω ποιοι είναι οι ενδοιασμοί σου για την ψυχοθεραπεία αλλά είμαστε εδώ για ό,τι απορίες μπορεί να έχεις σχετικά με την διαδικασία αλλά και την επιλογή του κατάλληλου ειδικού, καθώς η καθοδήγηση ως προς αυτό αποτελεί σημαντικό κομμάτι του θάρρους που χρειάζεται για να κάνεις το πρώτο τηλεφώνημα.
Κατανοώ ότι τόσο καιρό που νιώθεις έτσι ίσως να είναι δύσκολο να επενδύσεις/δεσμευτείς σε μια σχέση, ακόμη και θεραπευτική. Ίσως να νιώθεις και απογοητευμένη από σχέσεις στις οποίες αναζήτησες βοήθεια. Αν έχεις αυτή τη σκέψη μπορείς να την εκφράσεις σε όποιον θεραπευτή επιλέξεις, μαζί με όλες τις προσδοκίες από τη θεραπεία και τους προβληματισμούς ακόμα και για τη θεραπευτική σας σχέση και να κάνετε μαζί ένα πλάνο συναντήσεων που να σου ταιριάζει, να σου δίνει χώρο και τρόπο να συνηθίσεις την διαδικασία. Είναι σημαντικές πληροφορίες αυτές για έναν θεραπευτή γιατί είναι εκεί για να χτίσει ένα ασφαλές πλαίσιο για όποιον ζητά την βοήθειά του.
Καλό θα ήταν, αρχικά, να επισκεφτείς κάποιον/α ειδικό, αν δεν το έχεις ήδη κάνει, προκειμένου να αξιολογήσετε μαζί όσα βιώνεις. Θα μπορούσες να δεις το πρώτο τηλεφώνημα σαν μια διερευνητική κίνηση και εξερεύνηση των επιλογών σου και όχι ως κάτι δεσμευτικό, γιατί πράγματι αυτό είναι. Μικρά βήματα μας βοηθούν να κερδίζουμε χώρο και χρόνο προς τον στόχο μας, που εδώ είναι η θεραπεία.
Τέλος, λες ότι δεν κατάφερες τίποτα όμως εγώ θα σου δώσω μια ιδέα για το τι βλέπω ότι κατάφερες με βάση αυτά που λες αλλά και έχοντας στο μυαλό μου όσα αναφέρω παραπάνω. Ελπίζω ότι έτσι ίσως βρεις το θάρρος να πάρεις εκείνο το τηλέφωνο, αναγνωρίζοντας ότι όσα έκανες σε έφεραν στο σήμερα και δεν ήταν μάταια.
Νιώθω, λοιπόν, σαν να μου λες ότι δεν έχεις καταφέρει να ανακουφίσεις το συναίσθημά σου, όμως νιώθω επίσης να μου λες ότι έχεις καταφέρει να προστατέψεις τον εαυτό σου, αναγνωρίζοντας ότι το “μέσα” σου χρειάζεται θεραπεία, όντας ειλικρινής με τον εαυτό σου και με τους άλλους, δίνοντας χώρο σε εσένα και αντιμετωπίζοντας τον εαυτό σου και όσα νιώθεις. Η κοινωνική απομόνωση είναι μια προστατευτική κίνηση προς τον εαυτό, που απαιτεί θάρρος, όσο και αν νιώθεις ότι σε ρίχνει πιο κάτω. Το «κλείσιμο» στον εαυτό είναι ειλικρίνεια και έχει θάρρος. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίζεις τον πιο αυστηρό κριτή όλων που είναι ο εαυτός και να μένεις μόνη με τις σκέψεις σου προσπαθώντας να βγάλεις μια άκρη. Ακόμα και αν είναι ένας μαθημένος τρόπος που σε βοήθησε στο παρελθόν να ανταποκριθείς σε δύσκολες συνθήκες, σημαίνει ότι λειτούργησες προστατευτικά επιλέγοντάς τον και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Φαντάζομαι ότι ίσως δεν αντέχει κανείς να είναι με κόσμο και να κοινωνικοποιείται όταν έχει να αντιμετωπίσει δύσκολα συναισθήματα. Δεν συμφωνείς; Έχεις προστατέψει τον εαυτό σου από μια αντιφατική συνθήκη όπου δεν θα ταίριαζε το μέσα σου με όσα συμβαίνουν έξω από αυτό, στην οποία για να ανταπεξέλθεις ίσως θα έπρεπε να μασκαρέψεις το συναίσθημά σου.
Βέβαια, κάποιοι μπορούν και το κάνουν. Θέλει θάρρος και στις δύο περιπτώσεις. Θέλει θάρρος να μένεις μόνη με τον εαυτό και από την άλλη θέλει μεγάλη προσπάθεια να αποφεύγεις και να αρνείσαι όσα νιώθεις επιλέγοντας να είσαι συνέχεια με κόσμο ή τόσο απασχολημένος για να μην έρθεις σε επαφή με τον εαυτό. Δεν ξέρω αν έχεις μάθει να απομονώνεσαι ή πρώτη φορά το επιλέγεις αλλά πολύς κόσμος τρέμει να μείνει μόνος του και αποφεύγει τα συναισθήματά του, αντιμετωπίζοντας έτσι δυσκολίες του άλλου άκρου, της άρνησης και αποφυγής και το κάνει επίσης προστατευτικά προς τον εαυτό. Η κατάθλιψη, βλέπεις, δεν έχει για όλους το ίδιο πρόσωπο, μπορεί και μασκαρεύεται πίσω από χαμόγελα ως τρόπος επιβίωσης.
Η μεσαία επιλογή, η πιο υγιής, του να αναγνωρίζεις, αποδέχεσαι και εκφράζεις με έναν αποτελεσματικό τρόπο όσα θες και νιώθεις χωρίς να καταφεύγεις σε δύσκολες επιλογές όπως η απομόνωση, η άρνηση ή το ξέσπασμα, είναι κάτι που άλλοι μαθαίνουν και άλλοι όχι στην πορεία της ζωής τους. Μάλιστα, συνήθως αποτελεί συνειδητή επιλογή μια τέτοια αλλαγή και αφού ήδη έχεις το θάρρος να αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου πιστεύω ότι έχεις ό,τι χρειάζεται για να ξεκινήσεις την διαδικασία αυτή.
Επομένως: 1) έχεις προσπαθήσει να χρησιμοποιήσεις τα μέσα που ήδη γνώριζες μέχρι σήμερα και ας μην τα είδες να πετυχαίνουν θεραπευτικά, 2) έχεις απευθυνθεί στο πλαίσιό σου για στήριξη και για να πάρεις θάρρος, αλλά και 3) έχεις απομακρυνθεί πετυχαίνοντας το να είσαι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό σου και να του δώσεις χώρο. Όλα αυτά είναι επιλογές σου που σε οδήγησαν στο να μιλήσεις και να αναγνωρίσεις τι σε δυσκολεύει, να θέλεις να το δουλέψεις.
Ίσως τελικά δεν είσαι τόσο μακριά όσο νομίζεις από το θάρρος που αναζητάς για να ξεκινήσεις την πορεία σου στη θεραπεία. Εσύ τι λες μετά από αυτές τις σκέψεις;
Ελπίζω να σε βοήθησαν. Είμαστε εδώ για ό,τι επιπλέον χρειαστείς.
