Ψtalk: “Η κόρη μου έχει σταματήσει την προσπάθεια για τις πανελλήνιες”

Γεια σε όλους. Θα ήθελα τη συμβουλή σας για το παρακάτω θέμα. Η κόρη μου θα ξεκινήσει την 3η λυκείου τον Σεπτέμβρη. Πέρυσι ξεκινήσαμε φροντιστήριο αλλά μετά το πρώτο τρίμηνο έπαψε να διαβάζει. Πολλές φορές δεν ήθελε ούτε να πηγαίνει στα μαθήματα ενώ ούτε για το σχολείο προετοιμαζόταν επαρκώς. Περίπου το Πάσχα έγινε ενημέρωση από το φροντιστήριο όπου μας είπαν ότι με αυτό το ρυθμό δε θα περάσει πουθενά. Κάθε φορά που επιχειρούσαμε να της μιλήσουμε για το θέμα της επίδοσης τα έβαζε με το φροντιστήριο και μ’ εμας. Δηλαδή ότι οι καθηγητές δεν είναι καλοί, ότι εμείς είμαστε ηλίθιοι. Στα τελευταία διαγωνίσματα δεν πήγε καν να γράψει καθώς δεν είχε προετοιμαστεί. Η δικαιολογία ήταν μια εκδρομή, ένα κρυολόγημα ή μια αδιαθεσία. Είπαμε να τη βοηθήσουμε με ιδιαίτερα καθώς η ίδια ζήτησε. Από το Πάσχα και μετά δεν έκανε σχεδόν τίποτα και δεν την ενδιέφερε να διαβάσει ούτε για τις προαγωγικές. Οι βαθμοί της στα γραπτά ήταν χαμηλοί ακόμη και στα μαθήματα της κατεύθυνσης. Ξεκινήσαμε με πολλές ελπίδες ιδιαίτερα μαθήματα, ελπίζοντας ότι θα βοηθηθεί και ότι θα παρακινηθεί να μελετήσει περισσότερο. Όμως αυτό δεν έγινε. Μετά από κάθε μάθημα η μόνη της ασχολία ήταν να βλέπει tik tok στο κινητό. Όλη η προετοιμασία ήταν κάποιες ώρες πριν το επόμενο μάθημα. Οι καθηγητές της έκαναν παρατηρήσεις και παράπονα που προσπαθεί να κρύψει από εμάς. Ο ένας καθηγητής είπε ότι θα της κάνει παραπάνω ώρες τώρα το καλοκαίρι χωρίς αμοιβή αλλά όχι από Σεπτέμβρη που θα ανοίξουν τα σχολεία γιατί δε θα προλαβαίνει. Δεν ξέρω τι να κάνω. Που οφείλεται αυτή η αδιάφορη και παθητική στάση. Γιατί σπαταλάει το χρόνο της με το κινητό; Γιατί δεν την νοιάζει να διαβάσει τα Σαββατοκύριακα; Παρέες δεν έχει. Μια φίλη μόνο που εκείνη την ξεσηκώνει να πάνε καμία βόλτα. Η δικιά μου νομίζω πως δεν προτείνει ποτέ τίποτα. Έχω τύψεις γιατί είναι το πρώτο από τρία παιδιά και νοιώθω ότι δεν τη φρόντισα όσο έπρεπε νωρίτερα για να μην έχει κενά και νοιώθει απογοήτευση και δεν θέλει να προσπαθήσει. Δεν ξέρω τι θα τη βοηθούσε και δεν ξέρω σε ποιον να απευθυνθώ. Ίσως δεν ξέρω να της μιλήσω και όπως θα έπρεπε.

Από την:  Αδύναμη

Αγαπητή μου,

Θα θέλαμε να σ’ευχαριστήσουμε που επέλεξες τη σελίδα μας για να εκφράσεις τους προβληματισμούς σου σχετικά με τη συμπεριφορά της κόρης σου. Η εφηβεία είναι μια πολύ σημαντική περίοδος στη ζωή του ανθρώπου, καθώς συμβαίνουν ριζικές αλλαγές και σε ορμονικό επίπεδο αλλά και σε συμπεριφορικό. Ο έφηβος ετοιμάζεται να μπει στον κόσμο των ενηλίκων, αποκτά περισσότερες ευθύνες, οι απαιτήσεις αυξάνονται και έχει μπροστά του -αν το επιλέξει- τη σημαντική δοκιμασία των πανελληνίων. Η εφηβεία θα μπορούσαμε να πούμε πως ξεκινάει περίπου στα 10 έτη (προ-εφηβεία) και ολοκληρώνεται περίπου στα 19 έτη. Υπάρχουν θεωρίες για τις μεταβολές που συμβαίνουν σε έναν έφηβο και τα στάδια από τα οποία μεταβαίνει ο έφηβος αναλόγως τη φάση στην οποία βρίσκεται, όπως αυτή του Έρικ Έρικσον και του Ζαν Πιαζέ. Ελλείψει χώρου δεν θα επεκταθώ στην ανάλυση των θεωριών, όμως μπορείς μόνη σου, αν έχεις την διάθεση, να κάνεις μια έρευνα για να έρθεις σε επαφή με αυτές τις θεωρίες.

Ξεκινώντας το μήνυμά σου μας αναφέρεις ότι η κόρη σου ενώ ξεκίνησε φροντιστήριο για να προετοιμαστεί για τις πανελλήνιες, μετά από τρεις μήνες σταμάτησε να διαβάζει και γενικά κατά την άποψή σου σταμάτησε να ασχολείται και με το σχολείο. Όταν συνέβη αυτή η κάμψη στην επίδοσή της, είχες παρατηρήσει να συμβαίνει κάτι συγκεκριμένο στην ζωή της; Μας αναφέρεις, επίσης, ότι προσπαθήσατε να της μιλήσετε γι’ αυτό και αντιδρούσε λέγοντας ότι ευθύνεται το φροντιστήριο και εσείς ως γονείς. Κατά την προσωπική μου άποψη, αυτή η συμπεριφορά είναι αναμενόμενη για ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι. Οι έφηβοι συνήθως εκδηλώνουν την αντίδρασή τους προς τους γονείς, διαμαρτύρονται και εναντιώνονται για κάθε μορφή “εξουσίας” και για καθετί που μπορεί να τους εμποδίζει να κάνουν αυτό που θέλουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, στο οικογενειακό πλαίσιο η “εξουσία” είστε εσείς -οι γονείς, και το φροντιστήριο είναι επίσης μια “εξουσία” που την πιέζει διότι την αναγκάζει να κάνει κάτι, δηλαδή να διαβάσει. Για να δικαιολογήσει αυτό το συναίσθημα η κόρη σου επιρρίπτει τις ευθύνες στους καθηγητές, στην ποιότητα του φροντιστηρίου και σε εσάς φυσικά. Για να γίνω πιο κατανοητός, ο έφηβος βιώνει μια συνεχή αναταραχή, δε βολεύεται και ο κόσμος φαίνεται να είναι εναντίον του και κανείς να μην τον καταλαβαίνει. Και όλα αυτά συμβαίνουν επειδή οι ψυχολογικές και οι σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν κάθε άλλο παρά ομαλές δεν είναι.

Μας αναφέρεις, επίσης, ότι κατά τη γνώμη σου σπαταλάει τον χρόνο της στο tiktok και δεν έχει παρέες. Ένα άλλο γνώρισμα των εφήβων είναι και η απομόνωση. Απομονώνονται από τον κόσμο που δεν τους “χωράει” και δεν τους καταλαβαίνει, και η μόνη διέξοδος είναι κάποιοι συνομήλικοι που με εκείνους μπορούν να μοιραστούν όλα όσα τους απασχολούν. Και γιατί αυτό; Διότι έχουν κοινό βίωμα, αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο και μπορούν να συναισθανθούν όλα αυτά τα συναισθήματα που αναδύονται. Αν το δούμε και κοινωνικά, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αποτελούν τον τρόπο επικοινωνίας των νέων -και όχι μόνο- και είναι η νέα τάξη πραγμάτων. Μέσα από τα Μέσα αυτά κοινωνικοποιούνται, μιλάνε, ανταλλάσσουν απόψεις και πολλά άλλα. Άρα, η ενασχόληση αυτή είναι ο τρόπος της να επικοινωνεί με τους άλλους. Καταλαβαίνω την αγωνία σας, και ίσως και την απογοήτευσή σας, για τη συμπεριφορά της κόρης σας. Επίσης, κατανοώ και τις προσπάθειες να δώσετε κίνητρο στο παιδί προσφέροντας παραπάνω μαθήματα, επικοινωνώντας με τους καθηγητές για να καταφέρετε να αρχίσει να διαβάσει η κόρη σας. Όμως, αυτό που αναρωτιέμαι είναι πώς ένας άνθρωπος στα δεκαέξι-δεκαεπτά μπορεί να είναι συγκεντρωμένος σε κάτι, να θέσει έναν στόχο, να δεσμευτεί μέσα του και να το καταφέρει; Σε μια φάση ζωής που αρχίζει να γνωρίζει τον κόσμο, να τον βλέπει με διαφορετικά μάτια απ΄ ό,τι τον έβλεπε μέχρι πολύ πρόσφατα, να έχει απορίες γι’ αυτόν και να ψάχνει απαντήσεις.

Το σημαντικότερο σε αυτή την περίοδο είναι η επικοινωνία μεταξύ γονέων και εφήβων. Επικοινωνία ουσιαστική, ο έφηβος να αισθανθεί ότι το οικογενειακό πλαίσιο είναι ασφαλές και μαζί του, όχι εναντίον του. Ένας έφηβος θα εναντιωθεί ούτως ή άλλως, όπως ανέφερα και πιο πάνω, όμως αν έχει τον χώρο να το κάνει με ασφάλεια, όλη αυτή η εναντίωση θα είναι πιο διαχειρίσιμη. Ο έφηβος χρειάζεται έναν γονέα που να μπορεί να καταλάβει αυτό που του συμβαίνει. Δεν χρειάζεται έναν γονέα απόμακρο που να σκέφτεται “σαν ενήλικας”. Και ίσως το ερώτημα που προκύπτει στον γονέα να είναι πώς να σκέφτομαι διαφορετικά; Και η απάντηση είναι ότι δεν χρειάζεται να αλλάξει ο τρόπος σκέψης, χρειάζεται ο γονέας να ακούει αυτό που του λέει και που δεν λέει ο έφηβος. Η συναισθηματική ασφάλεια είναι πολύ σημαντική σε αυτή την φάση.

Επίσης, αναρωτιέμαι κατά πόσο η κόρη σας θέλει να περάσει σε κάποια σχολή. Το έχετε συζητήσει; Σας έχει εκφράσει κάποιου τέτοιου είδους επιθυμία; Γιατί μπορεί να άλλαξε γνώμη, γιατί μπορεί τώρα να έχει παρουσιάσει αυτή την κάμψη στην επίδοσή της και αργότερα να βρει το κίνητρο και την επιθυμία και να καλύψει με τον τρόπο της αυτό το διάστημα. Και επίσης αναρωτιέμαι γιατί να είναι αυτοσκοπός το να διαβάσει, εάν εκείνη δεν το επιθυμεί; Μπορεί να έχει στο μυαλό της να κάνει πολλά πράγματα που δεν απαιτούν πανεπιστημιακή μόρφωση ή μπορεί να μην έχει στο μυαλό της τίποτα, και απλά τώρα να θέλει να τελειώσει το σχολείο και μετά να δει τι θα κάνει. Με όλα αυτά τα “μπορεί” προσπαθώ να σας δώσω μια εικόνα για το πώς ενδέχεται να σκέφτεται η κόρη σας σε αυτή την φάση.

Το να νιώθεις τύψεις και να αισθάνεσαι αποτυχημένη ως μητέρα σίγουρα δεν σε βοηθάει. Και ίσως να μην ισχύει κιόλας. Ο ρόλος του γονέα είναι να καλύπτει συναισθηματικά το παιδί του, να είναι ασφαλές, να το φροντίζει και να του δίνει όσα έχει να του δώσει, να του μαθαίνει όσα μπορεί να του μάθει -με το υλικό που έχει ο ίδιος ο γονέας. Σίγουρα ανησυχείς για το μέλλον του παιδιού σου, όμως επειδή το γνωρίζεις και το αγαπάς, δείξε του περισσότερη εμπιστοσύνη. Γιατί αναρωτιέμαι τί είναι σημαντικότερο; Να είναι η κόρη σου ήρεμη και ευτυχισμένη ή να επιτύχει στις πανελλήνιες; Μπορείς να έρθεις πιο κοντά της, να την προσεγγίσεις με τον δικό της τρόπο όμως. Να αισθανθεί ότι μπορείς να την καταλάβεις και αν όχι να την καταλάβεις, να είσαι δίπλα της.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να δεις αν της συμβαίνει κάτι στη ζωή της που μπορεί να την αποσυντονίζει. Όχι παρεμβατικά και αν θέλει να σου απαντήσει, αλλά να δείξεις ενδιαφέρον με τους όρους της. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα βάζεις όρια και θα λες σε όλα “ναι”. Αυτό που θέλω να πω είναι να καταφέρει η κόρη σου να σε νιώσει δίπλα και όχι απέναντί της. Και να εντοπίσεις, επίσης, αν συμβαίνει κάτι άλλο για να την προστατεύσεις αν χρειάζεται και να είναι ασφαλής. Το ότι είναι η πρώτη από τα τρία παιδιά δεν σημαίνει ότι είχε αυξημένες πιθανότητες λάθους διαπαιδαγώγησης. Όπως ανέφερα και πιο πάνω, με το υλικό που έχεις μεγαλώνεις τα παιδιά σου με την πρόθεση ότι είναι ασφαλή, φροντισμένα και υγιή. Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα. Με το υλικό που λαμβάνει από τους γονείς του πορεύεται και το αξιοποιεί ή/και το αμφισβητεί για να δομήσει τη δική του προσωπικότητα μεγαλώνοντας.

Αγαπητή μου, καταλαβαίνω απόλυτα τις ανησυχίες σου και την αγωνία σου. Όμως πέραν αυτών προσπάθησε να απολαύσεις το μεγάλωμα της κόρης σου, να τη βλέπεις να παίρνει τον δρόμο της -όποιος και αν είναι αυτός- και προσπάθησε να έρθεις πιο κοντά της με βάση τις δικές της ανάγκες. Ίσως να μην χρειάζεται φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα. Ίσως χρειάζεται κάτι άλλο που θα το καταλάβεις αν την προσέχεις, την ακούσεις και της δείξεις εμπιστοσύνη. Αν πάλι δυσκολεύεσαι πολύ στη διαχείριση της κατάστασης, μπορείς πάντα να απευθυνθείς σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας που θα σε βοηθήσει να διαχειριστείς τις ανησυχίες σου.

Ελπίζω να σε βοήθησα. Για οτιδήποτε χρειαστείς, μη διστάσεις να επικοινωνήσεις ξανά με την σελίδα μας.

*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν
αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.

Στείλε και εσύ τον δικό σου προβληματισμό ανώνυμα πατώντας στο κουμπί
της αρχικής και λάβε απάντηση από ειδικό ψυχικής υγείας.