Ο βιασμός αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα και η φύση της εγκληματικής πράξης είναι τέτοια, που προκαλεί τις πιο έντονες αντιδράσεις. Πράγματι, όταν κάποιος διαβάζει για περιπτώσεις βιασμού, αισθάνεται οργή και μίσος για τον δράστη και ταυτόχρονα συμπάθεια και οίκτο για το θύμα.
Τί ωθεί όμως έναν άνθρωπο να προβεί σε μια τέτοια αποτρόπαια πράξη; Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του;
Δυστυχώς, για την ψυχοσύνθεση του βιαστή γνωρίζουμε λίγα πράγματα, αλλά ακόμα λιγότερα γνωρίζουμε για την αιτιοπαθογένεια του φαινομένου. Μελέτες περιπτώσεων και έρευνες σε μεγάλα δείγματα έδειξαν, οτι η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που έχουν διαπράξει σεξουαλικά εγκλήματα, έχουν μεγαλώσει σε ιδιαίτερα ταυματικά περιβάλλοντα. Η συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση διαμόρφωσε ριζικά την προσωπικότητά τους, η οποία παρουσιάζει στοιχεία όπως: σκληρότητα, αναισθησία, έλλειψη στοργής, ενσυναίσθησης αλλά και ενοχής. Οι άνθρωποι αυτοί είναι συναισθηματικά αποκομένοι από τον πόνο του άλλου και σε μεγάλα ποσοστά εμφανίζουν χαρακτηριστικά ψυχοπαθητικής προσωπικότητας.
Κύριο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του βιαστή είναι το έντονο μίσος του προς τις γυναίκες. Πώς όμως δημιουργήθηκε αυτό το μίσος; Η πλειονότητα των βιαστών έχουν μεγαλώσει σε οικογένειες όπου η στάση της μητέρας ενθάρρυνε την ανάπτυξη του μίσους προς τις γυναίκες. Από τους ίδιους οι μητέρες τους περιγράφονται είτε ως σκληρές και κακοποιητικές είτε ως «αμφιβόλου ηθικής».
Έτσι, το παιδί αρχίζει σταδιακά να αναπτύσσει μίσος προς τη μητέρα του η οποία αποτελεί το πρότυπο πάνω στο οποίο θα στηρίζονται όλες οι μετέπειτα σχέσεις. Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρία, ο βιασμός είναι ένα είδος κακοήθους καταναγκαστικής επανάληψης. Ο βιαστής ασυνείδητα ταυτίζει κάθε γυναίκα με το μητρικό πρότυπο. Έτσι, όλες οι γυναίκες αποκτούν απεχθή χαρακτηριστικά, είναι ελαφρών ηθών και πρέπει να τιμωρηθούν.
Στις συνεντεύξεις τους, οι βιαστές αποκαλούν τις γυναίκες «σκουπίδια» και πως πήραν αυτό που τους ”άξιζε”. Σπάνια ο βιασμός αφορά την εκτόνωση της σεξουαλικής ορμής. Αντιθέτως, ο βιασμός είναι μια σαδιστική πράξη. Αυτό που έχει σημασία για τον βιαστή είναι οτι το θύμα υποφέρει, ταπεινώνεται και εξευτελίζεται. Μέσα από τον απόλυτο έλεγχο και την κυριαρχία που ασκεί στο θύμα, ενισχύεται η σεξουαλική διέγερση. Το θύμα αισθάνεται αβοήθητο και αυτό του προκαλεί διέγερση. Προσπαθεί να τιμωρήσει τη κακοποιητική μητέρα, να πάρει εκδίκηση.
Η σωστή μεταχείρηση των παιδιών, όπως φαίνεται, αποτελεί σημαντικό παράγοντα κατά την παιδική ηλικία και ο ρόλος της μητέρας ακόμα πιο σημαντικός. Από τα μέχρι τώρα στοιχεία φαίνεται, πως η έντονη κακοποίηση σε συνδυασμό με πρώιμες τραυματικές εμπειρίες αποτελούν κομβικό σημείο για την σεξουαλική κακοποίηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποτελούν αναγκαία προυπόθεση για την εκδήλωσή της. Η πρόληψη είναι ίσως η πιο σωστή και αποτελεσματική λύση για τέτοιου είδους εγκλήματα. Όπως έγραψε και ο Brittain στο δοκίμιό του «ο σαδιστής δολοφόνος»:
Δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε αυτό που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε και δεν μπορούμε να προλάβουμε αυτό που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε.
