Τρίτη ηλικία: Ανάγκες, προβλήματα και δομές υποστήριξης στην Ελλάδα
Photo by Matthias Zomer in pexels.com

Τρίτη ηλικία: Ανάγκες, προβλήματα και δομές υποστήριξης στην Ελλάδα

Ο κάθε άνθρωπος περνά από επιμέρους στάδια κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ένα από αυτά τα στάδια είναι κaι εκείνο του γήρατος.

Κατά τη μέση ηλικία, ο άνθρωπος εισέρχεται στην περίοδο του γήρατος, όπου ο νους και το σώμα αρχίζουν να υπολειτουργούν. Ο άνθρωπος αδυνατεί να καλύψει τις καθημερινές του ανάγκες μόνος του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα γηρατειά έχουν στιγματιστεί ως μία αρνητική περίοδος στη ζωή του ανθρώπου.

Τα άτομα τρίτης ηλικίας χρήζουν αναγκών επιβίωσης, φροντίδας της ατομικής υγιεινής, οικονομικών αναγκών, ιατροφαρμακευτικών αναγκών, ακόμα και αναγκών κοινωνικής πρόνοιας.

Η ανάγκη των ηλικιωμένων για φροντίδα των ίδιων, αλλά και του χώρου στον οποίο διαμένουν είναι πολύ σημαντική, διότι συμβάλλει στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, τη χαλάρωση των μυών και των αρθρώσεων, την ενίσχυση του αισθήματος ευεξίας, οικειότητας κ.ά.. Οι ηλικιωμένοι πρέπει να παραμένουν δραστήριοι και να φροντίζουν τον εαυτό τους, πράγμα που συμβάλλει θετικά σε νοητικό και ψυχολογικό επίπεδο.

Επιπρόσθετα, είναι εξίσου σημαντικό να μπορεί κανείς να αναγνωρίσει την ανάγκη να διαμορφωθεί κατάλληλα ο χώρος στον οποίο διαμένουν τα άτομα τρίτης ηλικίας και ιδιαίτερα εκείνα που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες. Βοηθητική θα ήταν, για παράδειγμα, η τοποθέτηση ειδικής μπάρας ή μίας βάσης στήριξης στο μπάνιο. Η διαμόρφωση του κάθε προσωπικού χώρου ποικίλλει ανάλογα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο καθένας (Traumacare.gr).

Όσον αφορά τις οικονομικές ανάγκες των ηλικιωμένων, είναι ιδιαίτερα αυξημένες, αν σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για ανθρώπους που, όπως είναι φυσικό, παύουν να εργάζονται. Συνεπώς, η μοναδική εισοδηματική πηγή που ενδέχεται να λαμβάνουν είναι μία σύνταξη, συχνά πενιχρή.

Όσον αφορά τα έξοδα των ηλικιωμένων, το μεγαλύτερο μέρος τους αναλογεί σε ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη. Πολλοί ηλικιωμένοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και νοσήματα, γεγονός που καθιστά την ανάγκη κάλυψης των ιατρικών και φαρμακευτικών τους αναγκών ακόμα υψηλότερη (Μαδιανός, 2000).

Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι πως οι ηλικιωμένοι συνηθίζουν να ζουν στην επαρχία και όχι σε αστικές περιοχές, όπως η οικογένεια τους, γεγονός που θίγει ακόμα περισσότερο την ανάγκη υποστήριξης τους.

Οι παραπάνω παράγοντες, σε συνδυασμό πολλές φορές με την αυξημένη δυσκολία της οικογένειας να παρέχει την κατάλληλη φροντίδα και υποστήριξη στα ηλικιωμένα μέλη της, καθιστούν επιτακτική τη δράση της κοινωνικής πρόνοιας.

Σήμερα υπάρχουν στην Ελλάδα προγράμματα και κέντρα που προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας, εξυπηρέτησης και ψυχαγωγίας στους ηλικιωμένους. Τα Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) αποτελούν το πιο γνωστό παράδειγμα τέτοιων υπηρεσιών. Η λειτουργία ενός τέτοιου κέντρου περιλαμβάνει δράσεις κοινωνικοποίησης, προαγωγής ψυχικής και σωματικής υγείας μέσα από τη διοργάνωση εξορμήσεων, θεματικών εκδηλώσεων, την παροχή συναισθηματικής φροντίδας, φυσιοθεραπειών κ.ά.. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των Κ.Α.Π.Η. είναι ότι χάρη στη λειτουργία τους παρεμποδίζεται η περιθωριοποίηση της τρίτης ηλικίας (Έμκε – Πουλοπούλου, 1999).

Ένα ακόμα παράδειγμα οργανισμού παροχής υπηρεσιών σε ηλικιωμένους είναι το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (Κ.Η.Φ.Η.). Η διαφορά του από το Κ.Α.Π.Η είναι ότι παρέχει καθημερινή περίθαλψη σε άτομα της τρίτης ηλικίας που δεν μπορούν να αυτοσυντηρηθούν, λόγω κινητικών προβλημάτων, άνοιας κ.ά.. Οι υπηρεσίες αυτού του προγράμματος απευθύνονται σε οικογένειες που αδυνατούν να υποστηρίξουν τη διαβίωση των ηλικιωμένων μελών, λόγω οικονομικών ή άλλων προβλημάτων (ΠΕΠΑ Αττικής).

Τέλος, από τα σημαντικότερα κοινωνικά προγράμματα στη χώρα μας είναι το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δίνει προτεραιότητα στους ηλικιωμένους που ζουν μόνοι τους και χρήζουν ιδιαίτερης περίθαλψης και παρέχει κατ’ οίκον υπηρεσίες στους δικαιούχους. Στοχεύει στην εξασφάλιση μιας ποιοτικής ζωής για τους ηλικιωμένους και στην επίτευξη της αυτοεξυπηρέτησής τους, στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους, στην υποστήριξη του οικογενειακού τους περιβάλλοντος και στην παροχή συμβουλευτικής και ψυχικής υποστήριξης. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέσα από κατ’ οίκον επισκέψεις ιατρικής, νοσηλευτικής, συναισθηματικής υποστήριξης, αλλά και μέσα από την παροχή υποστήριξης στη διεκπεραίωση απλών καθημερινών εργασιών, όπως πληρωμή λογαριασμών, ξεσκόνισμα κ.λπ. (Helping.gr)

Συνοπτικά, οι ηλικιωμένοι αποτελούν μία ειδική κατηγορία ατόμων με ιδιαίτερες ανάγκες και χαρακτηριστικά. Η ύπαρξη δομών κοινωνικής μέριμνας για ηλικιωμένους συμβάλλει στη διατήρηση της νοητικής και σωματικής τους δραστηριότητας, καθώς προάγει την ψυχική τους ευημερία. Τα κοινωνικά προγράμματα για ηλικιωμένους είναι εξίσου σημαντικά τόσο για τη βελτίωση και διατήρηση της ψυχικής υγείας των ηλικιωμένων, όσο και για τον περιορισμό ανάπτυξης περισσότερων προβλημάτων για τους ίδιους, αλλά και την οικογένεια τους.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Έμκε – Πουλοπούλου Η., «Έλληνες ηλικιωμένοι πολίτες: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον» , 1999, Αθήνα, Εκδόσεις Έλλην
  2. Μαδιανός Μ., «Κοινοτική ψυχιατρική και κοινοτική ψυχιατρική υγιεινή», 2000, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη
  3. Helping.gr, Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». https://www.helping.gr/16D7700F.el.aspx
  4. Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης Περιφέρεια Αττικής, Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. https://pepa.attica.gov.gr/kentra-imerisias-frontidas-ilikiomenon/
  5. Traumacare, Φροντίδα Ηλικιωμένων στο Σπίτι: Συμβουλές. https://traumacare.gr/el/blog/p/62-frontida-hlikiwmenwn-sto-spiti-symboules?srsltid=AfmBOorD-IpWKvWvRBH3xmp3tq8XGO7y2p31HiF4gNVWr3TR1rbBEoRF

Επιμέλεια άρθρου: Τυρλή Αικατερίνη

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Γραμμένο από
Σπυριδούλα Τριανταφυλλίδου, Κοινωνική Λειτουργός
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com