Συναισθησία: Ένα συνονθύλευμα των πέντε αισθήσεων

Συναισθησία: Ένα συνονθύλευμα των πέντε αισθήσεων


“Ξέρω ότι ο αριθμός τέσσερα είναι κίτρινος, αλλά έχω έναν φίλο που επιμένει πώς το τέσσερα είναι κόκκινο….”

Έχετε ακούσει ποτέ μουσική η οποία σας ακούγεται σαν… σχήματα; Ένα όνομα σαν χρώμα; Βλέπετε χρώματα, όταν ακούτε την φωνή κάποιου αγαπημένου σας προσώπου; Τι γεύση έχει η λέξη μουσική; Ποιο χρώμα είναι ο μήνας Φεβρουάριος και τί άρωμα έχει η λέξη χαρά; Μήπως έχει γεύση το ουράνιο τόξο;

Η συναισθησία είναι μια νευρολογική κατάσταση, στην οποία οι πληροφορίες που προορίζονται να διεγείρουν μία μόνο από τις αισθήσεις μας, διεγείρουν τελικά πολλές αισθήσεις ταυτόχρονα, αυτόματα και ακούσια. Η συναισθησία μπορεί να συμβεί μεταξύ σχεδόν οποιουδήποτε συνδυασμού αισθήσεων ή γνωστικών οδών. Όταν μια αίσθηση είναι ενεργοποιημένη, μια άλλη αίσθηση ενεργοποιείται ταυτόχρονα και απροσδόκητα. Αυτό μπορεί, για παράδειγμα, να έχει τη μορφή της ακοής μουσικής και ταυτόχρονα να ανιχνεύει τον ήχο ως στροβιλισμό ή μοτίβα χρώματος.

Τα άτομα που έχουν συναισθησία μπορεί να βλέπουν ήχους, να ακούνε χρώματα, να δοκιμάζουν λέξεις ή να αισθάνονται μια αίσθηση στο δέρμα τους, όταν μυρίζουν συγκεκριμένες μυρωδιές. Μπορούν, επίσης, να δουν αφηρημένες έννοιες, όπως ο χρόνος, να προβάλλονται στο χώρο γύρω τους.

Στους ανθρώπους χωρίς συναισθησία συμβαίνει το εξής: Κάθε μία από τις πέντε αισθήσεις μας διεγείρει μια διαφορετική περιοχή του εγκεφάλου μας. Κοιτάζοντας ένα φωτεινό κίτρινο τοίχο, για παράδειγμα, θα φωτιστεί ο οπτικός φλοιός, στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας. Εάν κάποιος έχει συναισθησία, μπορεί επίσης να αισθάνεται, ότι μπορεί να δοκιμάσει το χρώμα του τοίχου ενώ το κοιτάζει.

Γνωρίζουμε, ότι η συναισθησία είναι εν μέρει γενετική, επειδή την ανιχνεύουμε σε περιπτώσεις κληρονομικότητας. Ωστόσο, φαίνεται να σχετίζεται και με ορισμένες διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και ορισμένα είδη κεφαλαλγίας. Μπορεί να είναι σύμπτωμα του αυτισμού ή αποτέλεσμα της χρήσης παραισθησιογόνων ουσιών, όπως η μεσκαλίνη, το LSD κ.α. Η τρέχουσα συλλογιστική, σχετικά με αυτό το ζήτημα, είναι ότι τόσο η συναισθησία, όσο και οι ανοσολογικές διαταραχές υποστηρίζονται από την ίδια ομάδα γονιδίων, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές πώς ακριβώς σχετίζονται μεταξύ τους.

Μία από τις κύριες θεωρίες σχετικά με το πώς προκαλείται συναισθησία είναι μια ιστορία διασταυρούμενων συρμάτων στον εγκέφαλο που, για παράδειγμα, οι περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην αναγνώριση γραμμάτων και λέξεων βρίσκονται ακριβώς δίπλα σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην αντίληψη των χρωμάτων. Έτσι, κάθε φορά που κάποιος που έχει συναισθησία βλέπει ένα γράμμα ή αριθμό, εκτός από την ενεργοποίηση αυτών των νευρώνων στον εγκέφαλο, που εμπλέκονται στην αναγνώριση γραμμάτων και αριθμών, ενεργοποιούν επίσης ορισμένα από τα χρωματικά κύτταρα του εγκεφάλου. Αυτός είναι ο λόγος που αποκτούν αυτήν την αυτόματη, ακούσια εμπειρία χρωμάτων.

Η έννοια της συναισθησίας συμπλέει με την έννοια της δημιουργικότητας, ενώ τον συγκερασμό τους τον συναντάμε στην Τέχνη, σε έργα του Πίτερ Μπρούκ, στην ποίηση του Σαρλ Μπωντλαίρ, στους πίνακες του Βασίλι Καντίσνσκι, ο οποίος εξέφρασε τον πειραματισμό του με την συσχέτιση μουσικής και χρώματος. Αντιστοιχούσε τα χρώματα με μουσικά όργανα, όπως το μπλε με το τσέλο, το μοβ με το κοντραμπάσο ή το κόκκινο με την άρπα. Αντιστρόφως, οι συνθέτες Αλεξάντερ Σκριάμπιν και Ολιβιέ Μεσιάν, συνέθεσαν ολόκληρα συμφωνικά κομμάτια βάσει του ίδιου συσχετισμού χρώματος – μουσικής.

Ένα άλλο πλεονέκτημα των ατόμων με συναισθησία, πέρα από την δημιουργικότητά τους, είναι η δυνατή τους μνήμη, καθώς συνδυάζουν πολλές περισσότερες πληροφορίες μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα, λέξεις με χρώματα ή ήχους με σχήματα.

Ενώ, σχεδόν, οποιοσδήποτε αισθητηριακός συνδυασμός είναι δυνατός στη συναισθησία, συμπληρώνοντας ένα σύνολο με πάνω από 80 διαφορετικούς συνδυασμούς, εδώ είναι μερικοί από τους πιο γνωστούς τρόπους που εκδηλώνεται:

Ακουστική συναισθησία: εμφανίζεται όταν ένας ήχος προκαλεί μια συγκεκριμένη αίσθηση σε κάποιο μέρος του σώματος, όπως μυρμήγκιασμα στο πίσω μέρος του λαιμού.

Συναισθησία χρώματος – γραφήματος: εμφανίζεται όταν τα γράμματα και οι αριθμοί σχετίζονται με συγκεκριμένα χρώματα.

Χρωματική συναισθησία: συμβαίνει όταν ορισμένοι ήχοι όπως ένα χτύπημα αυτοκινήτου μπορούν να προκαλέσουν κάποιον να δει χρώματα.

Λεξική-γευστική συναισθησία: συμβαίνει όταν η ακρόαση ορισμένων λέξεων προκαλεί διαφορετικές γεύσεις.

Συναισθησία αφή-καθρέφτη: περιγράφεται ως ένα είδος έντονης ενσυναίσθησης: Ένα άτομο αισθάνεται σαν να αγγίζεται το ίδιο, ενώ βλέπει να αγγίζεται κάποιο άλλο.

Συναισθησία με μορφή αριθμού: εμφανίζεται όταν ένας διανοητικός χάρτης αριθμών εμφανίζεται ακούσια κάθε φορά που κάποιος σκέφτεται αριθμούς.

Η συνηθισμένη γλωσσική προσωποποίηση: είναι ένα είδος συναισθησίας όπου οι ταξινομημένες ακολουθίες (π.χ., οι ημέρες της εβδομάδας) σχετίζονται με προσωπικότητες ή φύλα.

Λεξική – Γευστική συναισθησία: είναι μία ακόμη ενδιαφέρουσα νευρολογική κατάσταση στην οποία τα άτομα νιώθουν γεύσεις όταν ακούνε, προφέρουν, διαβάζουν ή σκέφτονται λέξεις.

Όποια κι αν είναι η αιτιολογία της ή η μορφή της, η συναισθησία παρέχει στους γνωστικούς νευροεπιστήμονες μια μοναδική ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για το πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί την αντιληπτική μας πραγματικότητα. Ήδη έχουν αρχίσει να ερευνούν την συσχέτιση της συναισθησίας με το υψηλό δείκτη νοημοσύνης και ισχυρίζονται πώς οι άνθρωποι μπορούν ακόμη και να διδαχθούν να το βιώσουν. Σίγουρα, όμως, έχουμε ακόμη να μάθουμε πολλά για αυτόν τον πολύχρωμο κόσμο.

Βιβλιογραφία: 

http://en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia

https://www.scientificamerican.com/article/what-is-synesthesia/

https://www.psychologytoday.com/intl/basics/synesthesia

https://thepsychologist.bps.org.uk/volume-28/february-2015/surprising-world-synaesthesia

https://www.image.ie/life/living-synaesthesia-meet-someone-immediately-see-colour-number-letter-day-125643

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com