Καλησπέρα σας. Θα ήθελα να μοιραστώ την ιστορία μου, ως ένας ενήλικος, πλέον, άνθρωπος, που μεγάλωσε σε μία δυσλειτουργική οικογένεια. Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και αυτό το βήμα με αγχώνει, δηλαδή που γράφω και ας είναι ανώνυμα. Μάλιστα, παρατηρώ ήδη την τάση να υποτιμώ τα σκοτάδια της παιδικής και εφηβικής μου ηλικίας, γιατί “δεν ήταν και τόσο άσχημα”, “είμαι υπερβολικός”, “υπάρχουν και χειρότερα”. Ξέρω όμως ότι αυτές οι σκέψεις δεν προέρχονται από εμένα. Προέρχονται από το παιδί μέσα μου, που όταν ήταν μικρό, ήταν “φυλακισμένο” . Που δε του δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσει ανοιχτά για αυτά που νιώθει ή έχει ανάγκη και αντί αυτού έμαθε από τους γονείς του ότι οι συναισθηματικές ανάγκες του δεν είναι σημαντικές, ότι είναι κακό να αντιδράει και να είναι ο εαυτός του, ότι πρέπει να συμμορφώνεται με κάθε κόστος στα θέλω των γονιών του, και ιδίως της μητέρας του… ότι αν δεν το κάνει, θα δεχθεί την απόρριψη από το ίδιο το άτομο που το έφερε στο κόσμο… Μονόδρομος, λοιπόν, για ένα τέτοιο παιδί είναι η δημιουργία ενός πλαστού εαυτού που είναι “καλός”, κάνει ό,τι του πουν χωρίς αντίρρηση, πληρώνοντας όμως ακριβά, χωρίς να έχει άλλη επιλογή, το κόστος του να μη ζει πραγματικά. Γιατί ο πραγματικός του εαυτός με τις ανάγκες του είναι κάπου πνιγμένος στο βάθος της ύπαρξής του. Και αγκομαχά να ελευθερωθεί. Και όσο καταπιέζεται και δεν ελευθερώνεται, τόσο ένας εσωτερικός πόλεμος λαμβάνει χώρα και τυραννά το άτομο για χρόνια. Εμένα, αυτός ο πόλεμος, μου έχει εκδηλωθεί με διάφορες μορφές. Κυρίως με την μορφή γενικευμένου άγχους και ψυχοσωματικών εκδηλώσεων, ακόμη και σε καταστάσεις απλές, της καθημερινότητας.
Είμαι 20 χρονών με μία κομματιασμένη αυτοπεποίθηση, που τεμαχίστηκε από τα τραύματα της παιδικής κι εφηβικής μου ηλικίας, και της οποίας τα κομμάτια πρέπει μόνος μου να ενώσω. Όσο μεγαλώνω, τόσο πιο πολύ συνειδητοποιώ ότι δεν θα λάβω αυτή την τόσο πολυπόθητη, άνευ όρων υποστήριξη και αποδοχή από το οικογενειακό μου περιβάλλον, που τόσο πολύ επιθυμούσα. Αγνοώ, ακόμη και τώρα πολλές φορές, τον πόνο που μου προκαλεί το γεγονός ότι τόσα χρόνια καταβρόχθιζα όλες μου τις ανάγκες, για να ευχαριστήσω την μητέρα μου και άλλα άτομα της οικογένειας, για μια αποδοχή που ήταν ψεύτικη, που λάμβανα μόνο όταν συμπεριφερόμουν σαν πιόνι. Και τις δικές μου ανάγκες, τις άφηνα να γκρεμίζονται. Είναι μεγάλος ο πόνος όταν συνειδητοποιείς πως δεν είχες άλλη επιλογή, πως ήσουν στο έλεος, πως αναγκάστηκες να προσαρμοστείς για να επιβιώσεις, και πως τα τραύματα που σου δημιούργησαν χωρίς να φταις, έχεις πλέον την ευθύνη και το βάρος να τα κλείσεις μόνος σου. Νιώθεις θυμό και αγανάκτηση όταν καταλαβαίνεις πως δεν μπορείς να κάνεις τα άτομα που σε πλήγωσαν, να δουν πώς σε πλήγωσαν, γιατί δεν είναι διατεθειμένοι να έρθουν κατάματα σε επαφή με τα λάθη τους και με τον πόνο που προκάλεσαν αυτά.
Θεωρώ πολύ σημαντικό, να αποδεχόμαστε ότι ο πόνος της παιδικής ηλικίας δεν είναι κάτι που πρέπει να υποτιμούμε. Μόνο αν τον αντιμετωπίσουμε μπορούμε να σπάσουμε τον κύκλο βίας από τους γονείς μας σε εμάς και από εμάς στα μελλοντικά παιδιά μας.
Προσωπικά, έχω δεχθεί βία με διάφορους τρόπους. Πιο μικρός θυμάμαι τον παππού μου να κακοποιεί εμένα και τον αδελφό μου με τη ζώνη και να κρυβόμαστε κάτω από τις κουβέρτες για να νιώθουμε λιγότερο τον πόνο. Θυμάμαι ακόμα την μητέρα μου να χτυπάει εμένα και τον αδελφό μου με την παντόφλα αρκετές φορές. Δε θυμάμαι, αλλά μου έχει πει ο ίδιος ο πατέρας μου ότι μας βάραγε μερικές φορές όταν ήμασταν μικρά. Θυμάμαι την λεκτική και ψυχολογική βία σε πολλές καταστάσεις που δεχτήκαμε από την μητέρα μας. Θυμάμαι τις συγκρίσεις που έκανε και τους δυό μας να μην αισθανόμαστε ποτέ αρκετοί. Θυμάμαι τους ατελείωτους καβγάδες της μάνας μου με τον πατέρα μου, το πέταγμα ρούχων απ’ το μπαλκόνι, τις βρισιές, τις κινήσεις που έτειναν σε βία. Θυμάμαι τον αδελφό μου πλέον ως ενήλικα, να παθαίνει κρίσεις θυμού, να βρίζει και να ουρλιάζει, να πετάει πιάτα και να μην μπορεί να ελέγξει το τι νιώθει. Θυμάμαι ακόμα την πρώτη μου κρίση πανικού και ότι ένιωθα σαν να χάνεται η γη κάτω από τα πόδια μου. Και από όλα αυτά, κάτι μοιάζει τρομερά κοινό:
Μία βία που κάνει κύκλο. Δύο παιδιά που βρίσκονται στο έλεός της. Δύο παιδιά που δεν βρήκαν ποτέ ασφάλεια. Που είναι ενήλικοι, και όμως, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Δύο παιδιά που επιβίωσαν από τον εξωτερικό πόλεμο, όμως βιώνουν ακόμα τον εσωτερικό, και πρέπει μόνα τους να τον αντικρίσουν κατά πρόσωπο και να τον παλέψουν.
Δύο γονείς, που παρόλο που έκαναν τόσο κακό στα παιδιά τους, τους ενδιαφέρει ακόμα η εικόνα τους στον κόσμο, αγνοώντας την πραγματική εικόνα του εσωτερικού καθρέπτη. Μερικές φορές αισθάνομαι πως δε μπορώ να δραπετεύσω από αυτό το δυσλειτουργικό περιβάλλον. Γιατί δεν έχω ακόμα πιστέψει στις δυνάμεις μου, και αισθάνομαι ότι είναι έγκλημα να το κάνω, γιατί αν “πέσω” στη ζωή μου, ξέρω ότι θα είναι εκεί η μητέρα μου να με “ρίξει” περισσότερο, λέγοντάς μου ότι δεν είμαι άξιος και πως μόνο αν γίνω αυτός που θέλει, δε θα “πέφτω”.
Πλέον, θέτω ο ίδιος εμπόδια στην ανεξαρτησία μου ασυνείδητα, γιατί ακόμα έρχεται στο νου μου η φωνή της μητέρας μου να μου λέει πως δεν είμαι αρκετά καλός με τον δικό της τρόπο. Κι έτσι, βρίσκομαι ακόμη σε ένα περιβάλλον που θέλει να μου επιβάλλει ξανά τα τοξικά του δίχτυα.
Πλέον, θέτω ο ίδιος εμπόδια στον εαυτό μου, και δεν επιδιώκω σχέσεις ερωτικές, γιατί υποσυνείδητα φοβάμαι μην αναπαραχθούν τα τέρατα των καβγάδων που βίωσα μικρός.
Πλέον, θέτω ο ίδιος εμπόδια με το να μην επιδιώκω να κάνω παρέες ή να συνδέομαι πλήρως με άλλα άτομα, γιατί φοβάμαι την απόρριψη και το λάθος.
Πλέον, δεν έχω ιδέα με τι θέλω να ασχοληθώ επαγγελματικά, γιατί φοβάμαι την αποτυχία.
Πλέον, ακόμα δε μπορώ να είμαι ο εαυτός μου πλήρως.
Μπορώ όμως να πω ότι τώρα τον ακούω λίγο καλύτερα. Μπορώ να πω ότι προσπαθώ να πετάω την παλιά μου μάσκα. Μπορώ να πω ότι παρόλο που φοβάμαι τι θα πει ο κόσμος τρομερά, πηγαίνω σε ψυχολόγο και προσπαθώ να βελτιώνομαι, ακόμη και αν είναι δύσκολο, ακόμη και αν μοιάζει μερικές φορές ανώφελο. Μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι αυτό που έχω συνειδητοποιήσει είναι πως η λύτρωση έρχεται όταν ακούμε όλα μας τα συναισθήματα και τους δίνουμε χώρο. Ακόμη και αυτά τα συναισθήματα που μας κάνουν να νιώθουμε ποταποί, γελοίοι, ευάλωτοι.
Δώστε χώρο στον πόνο σας, όσο δύσκολο και αν είναι.
Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας, όσο δύσκολο και αν είναι.
Ζητήστε βοήθεια αν το έχετε ανάγκη, όσο δύσκολο και αν είναι.
Υπάρχει πολύ σκοτάδι σε αυτή τη κοινωνία, όμως υπάρχουν και φωτεινές ψυχές που θέλουν να βοηθήσουν. Είτε αυτός είναι ο γείτονας, ο φίλος, η θεία, η συνάδελφος, ο ψυχολόγος, ο ψυχίατρος.
Το μοίρασμα φέρνει φως και αξίζει να παλεύουμε γι’ αυτό, γιατί αυτό δίνει νόημα στη ζωή.
Μοιραστείτε τις ιστορίες σας και ίσως κάποια μέρα ένα παιδί να νιώσει λιγότερο μόνο. Ένας ενήλικας να νιώσει ελαφρύτερο πόνο.
Ας σπάσουμε τον κύκλο της βίας με τις φωνές μας. Είναι πιο δυνατές από όσο πιστεύουμε.
Από τον/την: Ανώνυμος
Επιμέλεια κειμένου: Μαντά Μαριλένα
