«Παλάτι της μνήμης»: μια ισχυρή τεχνική απομνημόνευσης που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα
Photo by pexels.com

«Παλάτι της μνήμης»: μια ισχυρή τεχνική απομνημόνευσης που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα

Το παλάτι της μνήμης είναι μια ισχυρή τεχνική απομνημόνευσης που χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της διατήρησης και της ανάκλησης πληροφοριών από τη μνήμη. Η εν λόγω τεχνική βασίζεται σε οπτικοποιήσεις οικείων χωρικών περιβαλλόντων. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τη νοερή δημιουργία «μνημονικών φυσικών μερών», όπως ένα «φανταστικό παλάτι» και την τοποθέτηση αντικειμένων, δηλαδή πληροφοριών (π.χ. λέξεις, έννοιες κ.ά.) σε συγκεκριμένα σημεία αυτού. Στη συνέχεια, μέσω της νοητικής πλοήγησης σε κάθε σημείο του «φανταστικού παλατιού», είναι δυνατόν να ανασυρθεί κάθε αποθηκευμένη πληροφορία τη στιγμή που κρίνεται αναγκαία.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ισχυρή αυτή τεχνική απομνημόνευσης έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Ειδικότερα, ανακαλύφθηκε από τον ποιητή Σιμωνίδη τον Κείο μετά από ένα τραγικό περιστατικό κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου. Σύμφωνα με τον μύθο, η στέγη της αίθουσας κατέρρευσε, με τον ποιητή να έχει προλάβει να αποχωρήσει από το δείπνο, στοιχίζοντας ωστόσο τη ζωή σε πολλούς καλεσμένους. Ο Σιμωνίδης, σε μια προσπάθεια αναγνώρισης των θυμάτων, επέστρεψε νοερά στην αίθουσα και οπτικοποίησε τις θέσεις όπου κάθονταν, προκειμένου να μπορέσει να θυμηθεί τα ονόματά τους.

Το παλάτι της μνήμης μπορεί να «χτιστεί» με διάφορους τρόπους. Παράγοντας-κλειδί στην όλη διεργασία είναι η ανάπτυξη χωρικών συσχετίσεων μεταξύ τμημάτων των πληροφοριών και των «φυσικών τοποθεσιών». Έτσι, τα βήματα που θα οδηγήσουν στην επιτυχή δημιουργία αυτού είναι τα ακόλουθα:

  1. Προσδιορισμός πληροφοριών προς απομνημόνευση: Είναι σημαντικό να προσδιοριστεί ο τρόπος διαχωρισμού των προς απομνημόνευση πληροφοριών σε ξεχωριστές «μονάδες» και κατόπιν η συσχέτιση αυτών με τις διαφορετικές τοποθεσίες.  
  2. Επιλογή του «φυσικού μέρους» ως παλάτι της μνήμης: Το παλάτι της μνήμης πρέπει να είναι ένα πολύ οικείο περιβάλλον. Δηλαδή, ένα περιβάλλον (π.χ. σπίτι ενός φίλου, σχολείο, εργασιακό περιβάλλον κ.ά.) που μπορεί κάποιος εύκολα να το οραματιστεί χωρίς να χρειάζεται να το δει στην πραγματική ζωή. Με άλλα λόγια, να είναι εξοικειωμένος με αυτό. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο να σημειωθεί ότι όσο πιο μεγάλο και λεπτομερές είναι το περιβάλλον αυτό, τόσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν να αποθηκευτούν μέσα σε αυτό.
  3. Σχεδιασμός της διαδρομής στο παλάτι της μνήμης: Αμέσως μετά τον προσδιορισμό του «φυσικού μέρους» ως παλάτι της μνήμης, ακολουθεί η νοητική περιήγηση σε κάθε σημείο αυτού. Για παράδειγμα, από ποιο σημείο θα ξεκινά η πλοήγηση, προς ποια κατεύθυνση θα συνεχίζει, τι αντικείμενα υπάρχουν γύρω κ.ά. Σημαντικό είναι να μην καταστεί ως μια «παγωμένη εικόνα» στον νου. Η προσδιορισθείσα διαδρομή ενδέχεται να μην είναι ιδανική με την πρώτη προσπάθεια, αλλά μπορεί να αναθεωρηθεί και στη συνέχεια να επαναληφθεί πολλές φορές, ώστε να μπορεί να εκτελείται ακόμα και με κλειστά μάτια. Τέλος, πιθανή θα μπορούσε να καταστεί και η αντίστροφη πορεία στο παλάτι της μνήμης σε μια προσπάθεια κυριαρχίας στην προσδιορισθείσα αυτή διαδρομή.
  4. Αντιστοίχιση πληροφοριών σε συγκεκριμένες τοποθεσίες: Αφού προσδιοριστεί η διαδρομή στο παλάτι της μνήμης, η τοποθέτηση των προς απομνημόνευση πληροφοριών με οργανωμένο τρόπο είναι το επόμενο βήμα. Κάθε πληροφορία θα πρέπει να αποθηκευτεί σε διαφορετική τοποθεσία. Αυτό σημαίνει ότι το παλάτι της μνήμης θα πρέπει να διαθέτει πολλά δωμάτια, καθώς και πολλές μικρότερες τοποθεσίες, όπως πίνακες ζωγραφικής, έπιπλα και διακοσμητικά χώρου. Επιπροσθέτως, η επινόηση ευφυϊών, λεπτομερών και «ζωντανών», δηλαδή συνδυασμένων με τις αισθήσεις του σώματος, μνημονικών, όπως ακρωνύμια, σύντομες ομοιοκαταληξίες, μοτίβα λέξεων ή ιδεών, εικόνες και σύμβολα, θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην καλύτερη ενθύμηση των πληροφοριών και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της εν λόγω τεχνικής.
  5. «Συχνές επισκέψεις» στο παλάτι της μνήμης: Για να λειτουργήσει το παλάτι της μνήμης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επανάληψη. Αυτό σημαίνει ότι το συγκεκριμένο περιβάλλον θα πρέπει να δέχεται «συχνές επισκέψεις», προκειμένου οι πληροφορίες να μπορέσουν να καταστούν ως μόνιμο αποτύπωμα στη μνήμη. Σημαντικό ρόλο στη διεργασία της επανάληψης διαδραματίζει η χρονική απόσταση. Ειδικότερα, η σταδιακή αύξηση των χρονικών διαστημάτων μεταξύ των συνεδριών επανάληψης των πληροφοριών δύναται να οδηγήσει σε μακροχρόνια απομνημόνευση αυτών. Ωστόσο, η υποκειμενική ευελιξία αναφορικά με τον καλύτερο τρόπο λειτουργίας του παλατιού της μνήμης είναι ο κυριότερος παράγοντας.  

Συνοπτικά, το παλάτι της μνήμης είναι μια ισχυρή τεχνική απομνημόνευσης που συμβάλλει στην ενθύμηση πληροφοριών με διαδοχική σειρά. Ειδικότερα, περιλαμβάνει τη νοητική πλοήγηση σε ένα οικείο περιβάλλον που έχει οριστεί ως παλάτι της μνήμης και στο οποίο έχουν τοποθετηθεί οι προς απομνημόνευση πληροφορίες σε συγκεκριμένα σημεία αυτού. Στη συνέχεια και αφού έχει προσδιοριστεί η διαδρομή που κάθε φορά θα ακολουθείται, υφίσταται νοερή συλλογή των πληροφοριών αυτών με τη σειρά που έχουν οριστεί από μέρους του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Τέλος, το παλάτι της μνήμης χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της διατήρησης και της ανάκλησης πληροφοριών από τη μνήμη και της διαδικασίας της μάθησης γενικότερα.  

 Βιβλιογραφία 

  1. Burkholder, S. (2024). How to use the memory palace technique. Available at: https://www.wikihow.com/Build-a-Memory-Palace
  2. Coursera (2023). Improve your memory by building a memory palace. Available at: https://www.coursera.org/articles/memory-palace
  3. Dancsi, R. (2024). Improving our memory using navigation skills. Available at: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/dear-life-please-improve/202410/improving-our-memory-using-navigation-skills
  4. Heerema, E. (2024). Using the method of loci for memorization. Available at: https://www.verywellhealth.com/will-the-method-of-loci-mnemonic-improve-your-memory-98411 

Αρχισυνταξία και επιμέλεια άρθρου: Παρή Πατσαρούχα

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Γραμμένο από
Άννα-Χριστίνα Βούβαρη, Ψυχολόγος, MSc
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com