Πόσες φορές μάς έχει συμβεί να έχουμε προετοιμαστεί καλά για μια εξέταση και, προτού έρθει η ώρα της αξιολόγησης, να νιώθουμε σαν να έχουμε πάθει black-out; Σαν οι γνώσεις μας να έχουν εξαφανιστεί πλήρως; Αντίστοιχα, πόσες φορές έχουμε βρεθεί σε κατάσταση πανικού, ενώ περιμένουμε έναν πιθανό μελλοντικό εργοδότη μας να μας πάρει συνέντευξη;
Αυτού του είδους τα καθημερινά περιστατικά άγχους εξηγεί και προσπαθεί να θεραπεύσει η τεχνική της ενσυνειδητότητας ή αλλιώς mindfulness.
Η ενσυνειδητότητα έχει τις ρίζες της στον Βουδισμό, ενώ σήμερα αποτελεί μια εδραιωμένη τεχνική ψυχικής υγείας, η οποία σε συνδυασμό με ψυχοθεραπευτικές τεχνικές μπορεί να θεραπεύσει αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές διάθεσης και καθημερινά προβλήματα. Το άγχος ερμηνεύεται ως η προειδοποίηση μιας μελλοντικής απειλής, που προετοιμάζει το άτομο για την αποφυγή της. Με αυτόν τον τρόπο, κατανοούμε πως οι καθημερινές συνθήκες άγχους που βιώνουμε είναι συνέπεια του μυαλού μας να εστιάζει στο μέλλον και να προδιαθέτει για αρνητικά γεγονότα που ενδέχεται να συμβούν σε αυτό.
Βασικός, λοιπόν, πυρήνας της εφαρμογής της ενσυνειδητότητας είναι να ωθήσει τον καθένα να μένει στο παρόν, στο εδώ και τώρα. Να εστιάσει την προσοχή του περισσότερο στο τι συμβαίνει εκείνη τη δεδομένη στιγμή, χωρίς κριτική διάθεση αλλά με αποδοχή. Και αυτό γιατί το παρελθόν είναι πεπερασμένο και αμετάβλητο και το μέλλον αβέβαιο. Το μόνο για το οποίο μπορούμε να εργαστούμε και να σκεφτούμε με βεβαιότητα είναι το τώρα.
Ας σκεφτούμε πόσες φορές έχουμε ξυπνήσει το πρωί με κατευθυντήρια σκέψη μας το πολυάσχολο πρόγραμμα της μέρας που θα ακολουθήσει, τρέχοντας να διεκπεραιώσουμε υποχρεώσεις και να ακολουθήσουμε κατά γράμμα το πρόγραμμα που έχουμε σχεδιάσει στο μυαλό μας. Και, πάλι, σκεφτόμαστε τη στιγμή που θα τελειώσει η μέρα αυτή και θα μπορέσουμε να ξεκουραστούμε χωρίς άλλη έγνοια, ακολουθώντας το μοτίβο αυτό καθημερινά. Τελικά, πότε υπάρχει το περιθώριο να έρθουμε σε επαφή με τα συναισθήματά μας;
Το να ξυπνήσουμε το πρωί και να αναρωτηθούμε αν έχουμε κοιμηθεί καλά, ή στον δρόμο προς τις υποχρεώσεις μας να παρατηρήσουμε τον ήλιο και τη θερμοκρασία της ημέρας, μάς βοηθά να ερχόμαστε σε επαφή με το παρόν, στο οποίο στοχεύει η ενσυνειδητότητα. Θα σας φανεί απίστευτο το πόσο πολύ ευεργετική μπορεί να καταστεί μια τέτοιου είδους διαδικασία για την ψυχική μας ευεξία και την αποσυμφόρηση από αρνητικά και αγχώδη συναισθήματα. Η τεχνική του mindfulness εστιάζει σε οποιοδήποτε συναίσθημα μάς κατακλύζει στο παρόν, ακόμα και αν αυτό είναι επώδυνο ή αρνητικό, διότι και αυτό συνιστά εμπειρία από την οποία οφείλουμε να διέλθουμε και την οποία οφείλουμε να αποδεχτούμε, και όχι απλώς να αποφύγουμε και να αντιμετωπίσουμε ως κάτι απρόσφορο.
Άσκηση ενσυνειδητότητας:
- Καθίστε με όρθιο τον κορμό σας και κλείστε τα μάτια σας.
- Αδειάστε το μυαλό σας από κάθε είδους σκέψη και εστιάστε μόνο στα πόδια σας και το έδαφος πάνω στο οποίο πατάτε.
- Εστιάστε σε οποιοδήποτε αντικείμενο με το οποίο έχετε απτική σχέση. Παραδείγματος χάριν, το κάθισμα στο οποίο ακουμπάτε.
- Στη συνέχεια, δώστε έμφαση στην αναπνοή σας. Βρίσκεστε στο τώρα.
- Είστε εσείς και ο εαυτός σας. Κάντε του κάποιες ερωτήσεις. (Πώς νιώθω σήμερα; Ποιος θα ήθελα να είμαι σήμερα;)
Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να έρθετε σε αρμονία με τον εαυτό σας σε οποιαδήποτε στιγμή και να αποβάλλετε οποιοδήποτε αίσθημα αποπραγματοποίησης.
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε δραστηριότητα της μέρας: την οδήγηση, τη γυμναστική, την ώρα που τρώτε, ή ακόμα και όταν δένετε τα κορδόνια σας! Το μυστικό είναι να επιτελείτε οποιαδήποτε διαδικασία συνειδητά, εμβαθύνοντας πραγματικά σε αυτήν.
Εφαρμόζοντας αυτήν την τεχνική στην καθημερινότητα, θα παρατηρήσετε σταδιακά σημαντική αλλαγή στις επικοινωνιακές σας δεξιότητες και τις διαπροσωπικές σας σχέσεις, ενώ ταυτόχρονα τα αγχώδη συναισθήματα θα γίνονται ολοένα και πιο διαχειρίσιμα.
Βιβλιογραφία:
Germer C., Siegel R. & Fulton P. 2005. Mindfulness and Psychotherapy. pp. 19-200. Retrieved from: https://www.anagrama.co.il/wp-content/uploads/2020/03/Mindfulness_and_Psychotherapy.pdf#page=131
Thich Nhat Hanh, 2008. Mindful Μovements: Ten exercises for well-being. Retrieved from: https://books.google.gr/books?hl=en&lr=&id=o79uMPwnA9EC&oi=fnd&pg=PA57&dq=mindfulness+exercises&ots=r6OcGD0W-R&sig=CGZA7iR3EmvgBtloPoLnj_J7Fqo&redir_esc=y#v=onepage&q=mindfulness%20exercises&f=false
