Η Meg είναι μία γυναίκα 49 ετών. Έγγαμη με τρία παιδιά. Ξεκίνησε πρώτη φορά να κλέβει στα 20 της. Αρχικά, έκλεβε ένα προϊόν ανά μερικές εβδομάδες. Ωστόσο, η συμπεριφορά συνεχίστηκε σε βάθος 25 ετών, με τα περιστατικά να αυξάνονται σε 2-3 την εβδομάδα. Η Meg, παρόλο που είναι εξασφαλισμένη οικονομικά, κλέβει αντικείμενα από φίλους ή καταστήματα λιανικής. Τελικά καταλήγει να αισθάνεται ντροπή και ενοχές για την πράξη της, χωρίς όμως αυτό να την εμποδίζει να την επαναλάβει.
Η Meg, έχει διαγνωστεί με την διαταραχή της κλεπτομανίας. Η κλεπτομανία εμφανίστηκε το 1840, όταν ένας Ελβετός γιατρός, ο Andre Matthey αναφέρθηκε πρώτη φορά σε αυτή με τον όρο «klopemanie». Πρόκειται για μία διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων με στοιχεία ιδεοψυχαναγκασμού. Γι’ αυτό και η κλεπτομανία συνήθως συνυπάρχει και με άλλες διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων (π.χ. κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ, τυχερά παιχνίδια, αλόγιστη χρήση του διαδικτύου), με διαταραχές διάθεσης καθώς και με διατροφικές διαταραχές. Σύμφωνα με έρευνες, είναι πιο συχνή μεταξύ των γυναικών και δη εκείνων που έχουν υψηλή κοινωνική θέση, γεγονός που εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο.
Το σύνδρομο της καταναγκαστικής κλοπής, όπως το έχουμε δει αλλού να γράφεται, χαρακτηρίζεται από αποτυχία αντίστασης στις παρορμήσεις για κλοπή αντικειμένων. Τα άτομα βιώνουν μία ακατανίκητη ανάγκη να επιδοθούν στην συγκεκριμένη πράξη την οποία περιγράφουν ως «ανεξέλεγκτη», «εκτός χαρακτήρα», «λάθος». Τα αντικείμενα – προϊόντα που κλέβουν τούς είναι συνήθως άχρηστα, δεν σκοπεύουν να τα χρησιμοποιήσουν και δεν είναι καθόλου απίθανο να έχουν μικρή χρηματική αξία. Πριν διαπράξουν την κλοπή, τα άτομα νιώθουν ένταση, ενώ κατά την διάρκεια επικρατεί έντονος ενθουσιασμός, ικανοποίηση και ανακούφιση. Στη συνέχεια, μετά το πέρας της διαδικασίας και για το μεγαλύτερο διάστημα, η ντροπή και η ενοχή κάνουν την εμφάνιση τους μέχρι την επόμενη κλοπή.
Η κλεπτομανία, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, εμφανίζεται συχνότερα στα τέλη της εφηβείας ή στις αρχές της ενηλικίωσης. Τα συμπτώματα είναι κοινά μεταξύ εφήβων και ενηλίκων και χρήζουν άμεσης παρέμβασης, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταστεί η διαταραχή χρόνια με συνέπειες στην λειτουργικότητα του ατόμου σε επαγγελματικό, κοινωνικό αλλά και νομικό επίπεδο. Αν και δεν πρόκειται για ασυνήθιστη διαταραχή, τα θεραπευτικά δεδομένα δεν επαρκούν. Η επικρατούσα άποψη τάσσεται υπέρ του συνδυασμού φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας, με κυρίαρχες την ψυχοδυναμική, ψυχαναλυτική προσέγγιση και την γνωσιακή συμπεριφοριστική.
Βιβλιογραφία
Grant, J. E. (2006). Kleptomania. Clinical manual of impulse-control disorders, 175–201.
Grant, J. E., Odlaug, B. L. (2008). Kleptomania: clinical characteristics and treatment. Brazilian Journal of Psychiatry. 30(1), 11-15.
Fullerton, R. A. (2007). Psychoanalyzing kleptomania. Marketing Theory, 7(4), 335-352.
McElroy, S. L., Hudson, J. I., Pope, H. G., Keck, P. E. (2009). Kleptomania: clinical characteristics and associated psychopathology. Cambridge University Press.
Επιμέλεια κειμένου: Μαριλένα Μαντά
