Η ψυχοσύνθεση ενός δολοφόνου.
Αναρτήθηκε από το www.pexels.com

Η ψυχοσύνθεση ενός δολοφόνου.


Ο φόνος είναι μια παράνομη πράξη που έχει ως αποτέλεσμα τη θανάτωση του ανθρώπου. Είναι η πιο ακραία μορφή βίας και η υψηλότερου επιπέδου επιθετικότητα που συναντάται σε όλους τους πολιτισμούς. Τέτοιες αποτρόπαιες πράξεις προκαλούν κύματα αντιδράσεων και ανησυχία σε όλο τον κόσμο, συνεχίζοντας  να θεωρείται ως το πιο περίπλοκο πρόβλημα της κοινωνίας. Βίαια εγκλήματα όπως είναι η δολοφονία, λαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό ακροαματικότητας  στα  μέσα ενημέρωσης, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις αντιλήψεις του κοινού για το έγκλημα, αυξάνοντας έτσι το φόβο τους ως προς την ασφάλεια, την ενδεχόμενη δολοφονία τους καθώς και την ανησυχία τους για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης. Οι Alvarez και Bachman διευκρίνισαν  ότι η ανθρωποκτονία είναι ένας κοινός όρος για τη θανάτωση ενός ανθρώπου. Ο φόνος ορίζει τη συγκεκριμένη νομική κατηγορία του εγκληματία κάθε κράτους ή χώρας για ανθρωποκτονία.

Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΤΕΤΡΑΔΑ 

Η Σκοτεινή Τετράδα (Međedović & Petrović, 2015; Paulhus, 2014) είναι ένα ολοκληρωμένο μοντέλο που περιγράφει τις ανήθικες και αντικοινωνικές συμπεριφορές της διάθεσης και περιλαμβάνει το ναρκισσισμό, το μακιαβελισμό, την ψυχοπάθεια (π.χ. διαπροσωπική, συναισθηματική, τρόπου ζωής με αντικοινωνικά χαρακτηριστικά)και το σαδισμό. Διαφορετικά μπορούμε να τα περιγράψουμε και ως  χαρακτηριστικά της σκοτεινής προσωπικότητας. Αυτά τα χαρακτηριστικά σχετίζονται με διάφορα κοινωνικά επιβλαβή αποτελέσματα συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης της εγκληματικής συμπεριφοράς και της εγκληματικότητας.

 

  1. Ο ναρκισσισμός απεικονίζει την αναγνώριση, την ανωτερότητα και τη διογκωμένη άποψη του εαυτού (Raskin & Terry, 1988).
  2. Ο μακιαβελισμός αντιπροσωπεύει μια στάση που εκλογικεύει και δικαιολογεί την εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων για το δικό του συμφέρον (Christie & Geis, 1970)
  3. Ο σαδισμός  παρεκκλίνει από τις  συναισθηματικές διαδικασίες, έτσι κάποιος αισθάνεται θετικά συναισθήματα (απόλαυση) όταν πληγώνει τους άλλους ή όταν βλέπει  τους άλλους να υποφέρουν (O’Meara et al., 2011).
  4. Υπάρχει μια κοινή πεποίθηση ότι η ψυχοπάθεια σχετίζεται με αδικήματα ανθρωποκτονίας, τόσο στη δημοφιλή κουλτούρα και τα μέσα ενημέρωσης (Lilienfeld & Arkowitz, 2007) όσο και σε επιστημονικό πλαίσιο (Fox & DeLisi, 2019).

Ωστόσο, τα εμπειρικά δεδομένα όσων αφορά τη σχέση μεταξύ ψυχοπάθειας και σκοτεινών χαρακτηριστικών με την ανθρωποκτονία εξακολουθούν να σπανίζουν. Τα αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι οι δράστες των ανθρωποκτονιών έχουν μικρότερη ψυχοπάθεια, σαδισμό και εγκληματική υποτροπή σε σύγκριση με τις άλλες δύο ομάδες. Οι διαφορές ήταν ιδιαίτερα εμφανείς σε σύγκριση με τους μη βίαιους παραβάτες ανθρωποκτονιών. Η ανθρωποκτονία είναι ένα ετερογενές ποινικό αδίκημα, ενώ είναι πιθανό ότι η ψυχοπάθεια και άλλα σκοτεινά χαρακτηριστικά να συνδέονται με ορισμένα είδη ανθρωποκτονίας. Αυτή η σχέση όμως δεν μπορεί να αποδειχθεί και για την ανθρωποκτονία εξ ολοκλήρου.

Το χαρακτηριστικό που έχει τη μεγαλύτερη ιστορία επιστημονικής έρευνας είναι η ψυχοπάθεια. Αντιπροσωπεύει το συμπεριφορικό σύνδρομο που αποτελείται από πολλά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν διάφορα μοντέλα ψυχοπάθειας, ένα από τα πιο σημαντικά προτείνεται από το Hare και τους συνεργάτες του, που την ορίζουν ως ένα σύνδρομο διαπροσωπικής (εγωιστικής και χειριστικής) συμπεριφοράς, συναισθηματικών χαρακτηριστικών (έλλειψη συναισθηματικής ενσυναίσθησης, φόβου και ενοχής), χαρακτηριστικών του τρόπου ζωής (παρορμητικότητα, έλλειψη μακροπρόθεσμων σχεδίων, αναζήτηση αίσθησης) και αντικοινωνικής συμπεριφοράς (Hare & Neumann, 2008).

Τα σκοτεινά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σχετίζονται με διάφορα κοινωνικά ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως η απάτη (Esteves et al., 2021), ο εκφοβισμός (van Geel et al., 2017), η βία (Pailing et al., 2014) και άλλα. Δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής  τετράδας βασίζονται στον εγωισμό, την έλλειψη συμπόνιας και την τάση χειραγώγησης ή στεναχώριας των άλλων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αποτελούν σημαντικούς προγνωστικούς παράγοντες αντικοινωνικής συμπεριφοράς και παραβατικότητας (Chabrol et al., 2009; Međedović & Kovačević, 2020 ). Η ψυχοπάθεια σχετίζεται θετικά με τον αριθμό των βίαιων και μη βίαιων αδικημάτων, την κατάχρηση ουσιών, την επαφή με την αστυνομία, τα ποινικά δικαστήρια και άλλα (Vaughn & DeLisi, 2008). Συνδέεται αρνητικά με το μορφωτικό επίπεδο, τις μακροχρόνιες θέσεις εργασίας, την ηλικία του πρώτου αδικήματος και την πρώτη νόμιμη ποινή (Žukauskienė et al., 2010).

 

Υπάρχει μεγάλος όγκος δεδομένων που δείχνουν ότι οι δολοφονίες που διαπράττονται από ψυχοπαθή άτομα έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, οι ανθρωποκτονίες που διαπράττονται από άτομα με αυξημένη ψυχοπάθεια είναι πιο οργανικής φύσης (δηλαδή, προσχεδιασμένες και προγραμματισμένες), σκόπιμες και σε χαμηλότερο επίπεδο υποκινούνται από συναισθηματικές αντιδράσεις (Woodworth & Porter, 2002). Επιπλέον, τα δεδομένα δείχνουν ότι οι ψυχοπαθείς δολοφόνοι συχνά δε βρίσκονται κοντά στο θύμα τους και αρνούνται τις κατηγορίες τους (Häkkänen-Nyholm & Hare, 2009). Τα υπάρχοντα δεδομένα υποδηλώνουν ότι μια θετική σχέση μεταξύ ψυχοπάθειας και επανάληψης εγκλημάτων υπάρχει και στους δράστες ανθρωποκτονιών (Laurell & Dåderman, 2005). Η ψυχοπάθεια είναι πιο έντονη στην ομάδα των δραστών που έχουν διαπράξει σεξουαλικές ανθρωποκτονίες (Porter et al., 2003) και σχετίζεται θετικά με την εγκληματική υποτροπή σε αυτή την ομάδα δραστών (Myers et al., 2010). Επομένως, φαίνεται ότι τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας που διαπράττονται από ψυχοπαθή άτομα έχουν κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες. Τα άτομα με αυξημένα χαρακτηριστικά ψυχοπάθειας είναι πιο επιρρεπή να διαπράξουν ανθρωποκτονία από άλλα είδη αδικημάτων. Τέλος, υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα ότι η ψυχοπάθεια μπορεί να προβλέψει θετικά την εγκληματική υποτροπή (Leistico et al., 2008; Međedović et al., 2012a, Međedović et al., 2012b; Salekin, 2008).

Κίνητρα για Δολοφονία

Ο Morall παρουσίασε τέσσερις ομάδες κινήτρων δολοφονίας και συγκεκριμένα: λαγνεία, αγάπη, απέχθεια και λεία. Οι Douglas et al. πρότειναν τέσσερις τύπους ανθρωποκτονιών που βασίζονται σε κίνητρα. Αυτά είναι: ανθρωποκτονία από εγκληματική επιχείρηση, ανθρωποκτονία από προσωπική αιτία, σεξουαλική ανθρωποκτονία και ανθρωποκτονία από ομαδική αιτία.

Οι υποκατηγορίες για κάθε τύπο κυμαίνονται από τις ατομικές έως τις συλλογικές πράξεις δολοφονίας και από τον τύπο της δολοφονίας με οργανικό και εκφραστικό κίνητρο. Παρά τις διάφορες ταξινομήσεις, οι περισσότεροι από τους εγκληματολόγους συμφωνούν σε δύο κατηγορίες-ομπρέλα. Τα κίνητρα της δολοφονίας έχουν κατηγοριοποιηθεί είτε ως οργανικά είτε ως εκφραστικά. Οι Block και Block όρισαν τους εκφραστικούς φόνους ως αποτέλεσμα έκφρασης, συναισθημάτων και ψυχολογικών καταστάσεων. Συναισθηματικές καταστάσεις όπως ο θυμός, η απογοήτευση και η εχθρότητα λέγεται ότι οδηγούν ένα άτομο σε εκφραστικές δολοφονίες.  Οι οργανικοί φόνοι εκτελούνται για ορισμένα οφέλη όπως οικονομικό κέρδος, δύναμη και περιουσία. Αυτός ο ισχυρισμός υποστηρίχθηκε από το Morall στον οποίο τα οργανικά κίνητρα αποσκοπούν στην επίτευξη κέρδους για το δράστη, είτε ως προς την υλική είτε ως προς την  κοινωνική θέση. Παραδείγματα οργανικών κινήτρων είναι η επιθυμία για οικονομικό όφελος, ο έλεγχος του θύματος και η δολοφονία με βιασμό. Διακρίσεις του είδους του φόνου γίνονται είτε μετά την πράξη την ίδια ή δημιουργούνται μετά από δηλώσεις και ομολογίες των ίδιων των δολοφόνων.

Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των κινήτρων ενός φόνου και των σχέσεων μεταξύ του δολοφόνου και του θύματος. Προηγούμενες βιβλιογραφίες συνέδεαν τα κίνητρα με τη σχέση θύματος-δράστη όπου οι πρωτογενείς ανθρωποκτονίες είναι το τελικό προϊόν εκφραστικών κινήτρων. Οι ανθρωποκτονίες που συμβαίνουν σε δευτερεύουσα φάση θεωρείται ότι έχουν οργανικά κίνητρα που διαπράττονται για ορισμένα οφέλη.

Προηγούμενες μελέτες διαπίστωσαν ότι η εκφραστική βία συγκεντρώνεται σε πιο έντονη (πρωτογενή) φάση που πιστεύεται ότι προκαλείται από έκφραση και συναισθηματικές καταστάσεις (π.χ. θυμός, εχθρότητα, οργή και ζήλια). Η οργανική βία (π.χ. ληστεία, θέση ισχύος και κέρδη) φαίνεται να κυριαρχεί σε δευτερεύουσες φάσεις (όπως φίλοι, γνωστοί και ξένοι).

 

Μέθοδοι θανάτου

Ποια είναι η αγαπημένη μέθοδος ενός δολοφόνου για να τελειώσει ένα θύμα; Σε χώρες όπου η νομοθεσία για τα όπλα είναι λιγότερο αποδεκτή, κυριαρχούν οι ανθρωποκτονίες με πυροβολισμούς. Θάνατοι από αμβλύ αντικείμενο και βίαιο τραύμα από αιχμηρό αντικείμενο αλλά και ασφυξία, κάψιμο και ξυλοδαρμός είναι πιο συνηθισμένα σε χώρες με πιο αυστηρούς νόμους στην οπλοκατοχή. Στη Μαλαισία, το αμβλύ και αιχμηρό τραύμα κυριαρχεί ως η πιο κοινή μέθοδος στην ανθρωποκτονία. Με βάση τα μηχανικά προφίλ των ανδρών δολοφόνων της Μαλαισίας, έγινε κατανοητό ότι η πλειονότητα των δολοφόνων χρησιμοποίησαν μία μόνο μέθοδο δολοφονίας και πολύ λίγοι από αυτούς χρησιμοποιούσαν πολλαπλές μεθόδους δολοφονίας. Σύμφωνα με μελέτη, η χρήση πολλαπλών μεθόδων θανάτωσης ήταν εμφανής σε δολοφονίες «προμελετημένες» σε σύγκριση με δολοφονίες «αυθόρμητες ή πάθους». Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί ότι η δολοφονία είναι επιτυχής. Η δολοφονία συντρόφων μέσω στραγγαλισμού συμβαίνει σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων απόπειρας ή ολοκληρωμένης συζυγικής ανθρωποκτονίας γυναικών. Οι περισσότεροι δράστες είχαν χρησιμοποιήσει γυμνά χέρια, ενώ κάποιοι χρησιμοποίησαν σκοινιά για να εξασφαλίσουν τον θάνατο του επιδιωκόμενου θύματος ως άμεσο αποτέλεσμα ασφυξίας. Οι φεμινίστριες μελετήτριες θεώρησαν τη δολοφονία ως προέκταση των προσπαθειών των ανδρών προκειμένου να κυριαρχήσουν και να ελέγξουν τους στενούς συντρόφους τους, καθώς είναι ο απόλυτος και τελικός περιορισμός της ελευθερίας κάποιου.

Θανατηφόρο τραύμα με αμβλύ αντικείμενο  παρατηρείται συνήθως σε παιδοκτονία. Οι ιατροδικαστικές αυτοψίες συχνά προτείνουν κρανιοεγκεφαλικό τραύμα ως άμεση αιτία θανάτου λόγω αμβλύ αντικειμένου. Η νεκροψία παρέχει ενδείξεις ότι το κεφάλι και ο κορμός είναι το πιο συνηθισμένα τμήματα που δέχονται επίθεση με αμβλέα όργανα. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το τραύμα στο κεφάλι είναι  ο σημαντικότερος θανατηφόρος τραυματισμός. Σε δολοφονίες με θύματα παιδιά, ο ξυλοδαρμός αποτελούσε την πλειοψηφία των θανατηφόρων τραυματισμών από τραύμα με δύναμη  από αιχμηρό αντικείκενο λόγω της άμεσης διαθεσιμότητάς του σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ο θάνατος παιδιών λόγω σωματικής κακοποίησης χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενους ξυλοδαρμούς για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλώντας σοβαρό τραύμα που μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω μώλωπες, κατάγματα, ρήξεις σε εσωτερικά όργανα και απειλητικές για τη ζωή αιμορραγίες.

Μια άλλη κοινή μέθοδος δολοφονίας είναι η ασφυξία. Οι θάνατοι από ασφυξία μπορεί να είναι με τέτοιο τρόπο όπως στραγγαλισμός, πνιγμός ή απαγχονισμός. Απαιτείται πολύ δύναμη για να ασφυκτιά ένας ενήλικας που έχει τις αισθήσεις του, και ως εκ τούτου, ο στραγγαλισμός με σκοινιά είναι πιο προτιμητέος. Διαπιστώθηκε ότι είναι ιδιαίτερα συχνό όταν οι επιτιθέμενοι βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τη σωματική δύναμη. Ωστόσο, μια εμπειρική μελέτη από τους Glass et al. αναγνώρισε το στραγγαλισμό ως σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη γυναικεία ανθρωποκτονία. Παρατηρείται επίσης ότι μετά από ανθρωποκτονίες ή άλλα εγκλήματα ακολουθούν εμπρηστικές πράξεις. Τα δολοφονημένα θύματα κάηκαν από τους δράστες ώστε να αποτρέψουν την αναγνώριση του πτώματος  και να συγκαλυφθεί η ανθρωποκτονία. Διαπιστώθηκε ότι οι ψυχωτικοί παραβάτες χρησιμοποιούν συχνότερα αιχμηρά όπλα αφού αυτά είναι άμεσα διαθέσιμα τη συγκεκριμένη στιγμή του φόνου με τους περισσότερους τραυματισμούς να έχουν προκληθεί στο πρόσωπο του θύματος.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν σημαντικές πληροφορίες για την αιτία των δολοφονιών, τον τρόπο σκέψης και το ψυχολογικό προφίλ των δραστών.

 

Βιβλιογραφία

  1. Forensic Unit, Department of Psychiatry, Medical School, University of Sao Paulo, Brazil,Postgraduate Program in Health Psychology, Methodist University of Sao Paulo, Brazil ,LIM-23, Laboratory of Psychopharmacology of the Clinical Hospital, Medical School of the University of São Paulo, Brazil
  2. Psychology and Human Well Being Research Centre, Faculty of Social Sciences and Humanities, Universiti Kebangsaan Malaysia, 43600 Bangi, Selangor, Malaysia, *Forensic Science Programme, Department of Diagnostic and Allied Health Sciences, Faculty of Health and Life Sciences, Management and Science University, 40100 Shah Alam, Selangor, Malaysia and **Forensic Science Programme, School of Health Sciences, Universiti Sains Malaysia, 16150 Kubang Kerian, Kelantan, Malaysia
  3. Institute of Criminological and Sociological Research, Gračanička 18, 11000 Belgrade, Serbia

Οι φωτογραφίες ανακτήθηκαν από: pexels.com

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com