Παρακολουθώντας τη σειρά Φιλαράκια, αναπολούμε τις στιγμές, τις παράδοξες και αστείες συναναστροφές και τις αναμνήσεις των πρωταγωνιστών της σειράς. Η αξιοζήλευτη αυτή παρέα μας προτρέπει προς μια συντροφικότητα την οποία όλοι επιζητάμε και θα θέλαμε να κατακτήσουμε στη ζωή μας. Ένα σύνολο ανθρώπων, που μας περιμένουν σε ένα μικρό καφενεδάκι, πάνω στον χαρακτηριστικό κίτρινο καναπέ, για να ξεδιπλώσουν όλες τις σκέψεις και τις ανησυχίες μας. Πώς, όμως, αυτή η ιδιαίτερη παρέα, με φαινομενικά ανόμοιους χαρακτήρες καταφέρνει να διατηρεί μια τόσο λειτουργική και αξιοθαύμαστη δέσμευση;
Παρακάτω παρατίθενται τα θεμελιώδη μυστικά που μας υποδεικνύουν οι χαρακτήρες από τη σειρά Φιλαράκια για τη διατήρηση μιας θετικής σχέσης.
•Χάρτες αγάπης
Οι χάρτες αγάπης αναφέρονται στο πόσο καλά γνωρίζουμε τις εμπειρίες, τα ταλέντα, τον χαρακτήρα και τα ενδιαφέροντα του αγαπημένου μας προσώπου (Gottman, 1999). Η γνώση αυτή συνεπάγεται του σεβασμού στον μοναδικό εσωτερικό κόσμο του άλλου, χωρίς επίκριση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα της σειράς είναι η αγάπη του Ιταλού Τζόι για τα lasagna της Μόνικας, τα αστεία του Τσάντλερ για τους αποτυχημένους γάμους του Ross, αλλά και η αποδοχή της ανάγκης για τάξη και καθαριότητα της Μόνικας. Πολλές φορές, όταν βλέπουμε το πιο τρωτό μας ελάττωμα να γίνεται αποδεκτό και εξολοκλήρου αγαπητό από τους άλλους, μας δημιουργεί ένα ασφαλές έδαφος για να το επεξεργαστούμε βαθύτερα και να το αντιμετωπίσουμε.
Αξιοσημείωτο είναι πως το πιο σύνηθες λάθος που κάνουμε στις ανθρώπινες σχέσεις μας, είναι η ελλιπής αναθεώρηση αυτών των γνώσεων, καθώς ανά πάσα στιγμή, οι άνθρωποι μας, όπως και τα πάντα γύρω μας αλλάζουν!
•Κοινές διαδικασίες απολαμβάνειν
Στη σειρά Φιλαράκια χαρακτηριστική σκηνή ήταν η συγκέντρωση της παρέας στο Central Perk Cafe, όπου στο τέλος της ημέρας συζητούσαν τους προβληματισμούς, αλλά και τα ευχάριστα νέα τους. Κατά τον Bryant και Veroff (2007), σε μια θετική σχέση, το μοίρασμα μιας θετικής εμπειρίας ή προσωπικών επιτευγμάτων συμβάλει στη διαμόρφωση θετικών αναμνήσεων και συναισθημάτων, όταν ο δέκτης δίνει μια θετική ανατροφοδότηση στον πομπό. Στα Φιλαράκια, η ανατροφοδότηση αυτή συνέβαινε συνήθως με το αιχμηρό χιούμορ του Τσάντλερ, τους αθώους σχολιασμούς του Τζόι ή τις παράδοξες ατάκες της Φοίβης. Η θετική ανατροφοδότηση μπορεί να πάρει και τη μορφή του ενθουσιασμού, της χαράς ή της υπερηφάνειας με το θετικό που συμβαίνει στον αγαπημένο μας.
• Υγιής Διαχείριση των συγκρούσεων και Συγχώρεση
Έχουμε δει αρκετές φορές τους χαρακτήρες μας να παρεξηγούν ο ένας τον άλλον, στο τέλος, όμως, πάντα καταλήγουν μαζί. Με την πιο χαρακτηριστική σκηνή να είναι εκείνη του Ross και της Rachel με την πασίγνωστη φράση “We were on a break” (= ήμασταν σε διάλειμμα). Ένας από τους τρόπους να διαχειριστείς θετικά μια σύγκρουση είναι το χιούμορ (Gottman, 2007), που συνήθως εκφράζει τον Τσάντλερ ή τον Τζόι προς τον Ross, με το να διακωμωδούν τους φίλους τους, εστιάζουν στο αντίκτυπο των συνεπειών της συμπεριφοράς τους, και τους βοηθούν να καταλάβουν το λάθος τους, από την πλευρά του άλλου. Παράλληλα, η συγχώρεση που ζήτησε ο Ross, είναι μια διαδικασία που, αν και χρειάστηκε χρόνο, τους βοήθησε στο μέλλον να αναπτύξουν κάτι πιο δυνατό, εφόσον έγιναν κατανοητά τα σημεία που πλήγωσαν τη Rachel, την ανάγκη που είχε και δεν καλύφθηκε, αλλά και τα συναισθήματα που ένιωσε τότε (Lopez, Pedrotti & Snyder, 2018).
•Η αναγνώριση του καλού μέσα στους άλλους
Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν βρισκόμαστε σε μια επιφανειακή ή βαθύτερη ανθρώπινη σχέση, συχνά εστιάζουμε στις αρνητικές πλευρές του άλλου. Βραχυπρόθεσμα, η στάση αυτή μπορεί να μας προστατεύει, καθώς μας προετοιμάζει για μια επερχόμενη πληγή ή εγκατάλειψη, μακροπρόθεσμα, όμως, η εστίαση μόνο στις αρνητικές πτυχές ενός ανθρώπου μπορεί να διαβρώσει τη σχέση μας. Αντιθέτως, οι Peterson και Seligman (2004) αναφέρουν πως σε μια θετική σχέση οι σύντροφοι αναγνωρίζουν τα θετικά σημεία του αγαπημένου τους προσώπου και εκφράζουν τον θαυμασμό, την ευγνωμοσύνη και την υποστήριξη τους για την κατοχή αυτών των στοιχείων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που όλη η παρέα επικυρώνει το ταλέντο της Μόνικας στη μαγειρική, αλλά και του Τζόι στην υποκριτική, και ταυτόχρονα τους ενθάρρυναν να συνεχίσουν τα όνειρα τους όταν ανακύπτει κάποια δυσκολία.
Έχει σημασία να διαμορφώνουμε δεσμούς, στους οποίους μπορούμε να αισθανόμαστε ελεύθεροι και αποδεκτοί. Σχέσεις στις οποίες θα ανυπομονούμε να δούμε στο τέλος της μέρας, να κάτσουμε μαζί τους, και να μοιραστούμε ό,τι μας βαραίνει ή μας ευχαριστεί. Στις ευχάριστες στιγμές, θα παρατηρήσουμε ότι το χαμόγελο μας αντανακλά και φωτίζει τα πρόσωπα των αγαπημένων μας. Αλλά και στιγμές όπου ο πόνος μας κυριαρχεί, θα αισθανθούμε πως η θλίψη μοιράζεται και θρυμματίζεται μπροστά στη ζεστασιά που προσφέρει η υποστήριξη των αγαπημένων μας. Μια φράση: “θα είμαι εδώ για σένα”, όπως δηλώνει και το τραγούδι έναρξης της σειράς, είναι μερικές φορές αυτό που μας λυτρώνει. Και έτσι…αποκτάμε όσα μας χρειάζονται, τη δύναμη για να προχωρήσουμε.
Βιβλιογραφία:
•Bryant, F.B. & Veroff, J. (2007) Savoring: A new model of positive experience. New York: Psychology Press.
•Gottman, J.M. (1999) Why marriages succeed or fail: And how you can make yours last. New York: Simon and Schuster.
•Gottman, J.M. (2007) Marital therapy: a research-based approach. Training manual for the level I professional workshop for clinicians. Seattle: The Gottman Institute.
•Lopez, S.J., Pedrotti, J.T. & Snyder, C.R. (2018) Positive Psychology: The scientific and practical explorations of human strengths. New York: Sage Publications.
•Peterson, C. & Seligman, M.E.P. (2004) Character strengths and virtues: A handbook and classification (Vol. 1). Oxford University Pr
Επιμέλεια άρθρου: Τυρλή Αικατερίνη
