Να σε αποδέχεσαι έτσι ταραγμένο, ανοίκειο, ασταθή και προβληματικό…
Έτσι υποστήριξε ο κλινικός ψυχολόγος Γρηγόρης Βασιλειάδης στο βιβλίο του «Το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι». Το πρόβλημα είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να αποδεχτούν τον εαυτό τους, γιατί στην πραγματικότητα δεν τον γνωρίζουν – δεν έχουν συστηθεί μαζί του. Αυτό συμβαίνει, γιατί από την παιδική τους ήδη ηλικία, καλούνται ασυνείδητα να απαρνηθούν τον εαυτό τους και να υιοθετήσουν ρόλους που θα τους εξασφαλίσουν την ικανοποίηση της ανάγκης τους για αποδοχή.
Συγκεκριμένα, η ψυχολόγος Nicole LePera υποστηρίζει πως υπάρχουν εφτά αρχέτυπα εσωτερικού παιδιού, δηλαδή εφτά είδη ρόλων που υιοθετούν οι ενήλικες και οι οποίοι διαμορφώνονται από την παιδική τους ηλικία, με σκοπό την αποφυγή της απόρριψης και την ικανοποίηση του αιτήματος της αποδοχής.
- Ο Φροντιστής
Πρόκειται για ένα άτομο του οποίου η εικόνα και η αυταξία διαμορφώνεται με βάση τους άλλους και τις ανάγκες τους. Για αυτό το λόγο, θεωρεί πως ο μόνος τρόπος για να τον αποδεχτούν και αγαπήσουν είναι μέσω της εγκατάλειψης των δικών του προσωπικών αναγκών και επιθυμιών, καθώς και της παροχής φροντίδας στους άλλους. Συνήθως, τα άτομα αυτά προέρχονται από οικογένειες με σχέσεις συνεξάρτησης και, συνεπώς μιλάμε για συνεξαρτητικές προσωπικότητες – δηλαδή για άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, που προσπαθούν, μέσα από την έγκριση των σημαντικών άλλων, να επιβεβαιωθούν για την προσωπική τους αξία.
- Ο (Υπέρ) επιτυχημένος
Στην περίπτωση αυτή, μιλάμε για άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα οποία αναμένουν μία εξωτερική επιβεβαίωση κάθε φορά, προκειμένου να νιώσουν αγαπητά. Στην πραγματικότητα, έχουν συνδυάσει την αγάπη με την επίτευξη του στόχου, λόγω του ότι μεγάλωσαν σε οικογένειες προσανατολισμένες σε στόχους και επιτυχίες.
- Ο Ανεπαρκής
Συνήθως, μιλάμε για κάποιον που επιλέγει να μην προσπαθήσει και να μην ρισκάρει, κρατώντας έτσι τον εαυτό του πίσω, καθώς χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο αποτυχίας, ντροπής και κριτικής, που αναπτύχθηκε ήδη στο πλαίσιο της οικογένειάς του. Με άλλα λόγια, το άτομο στην προκειμένη περίπτωση λειτουργεί με βάση την πυρηνική του πεποίθηση που δεν είναι αρκετά καλό και ικανό, επιλέγοντας έτσι να μείνει στην αφάνεια.
- Ο Διασώστης / Προστάτης
Στην κατηγορία αυτή, μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι, στην προσπάθειά τους να θεραπεύσουν – με έναν αποφευκτικό όμως τρόπο – την ευαλωτότητά τους, επιλέγουν να λειτουργούν ως σωτήρες των άλλων, θέλοντας να τους διασώσουν και να τους προστατεύσουν. Πιθανόν, αυτό να ξεκινάει από ένα οικογενειακό πλαίσιο, όπου πάντα κάποιος θα ήταν ο αδύναμος και αβοήθητος και καλούνταν, με την σειρά τους, τα άτομα αυτά να τον σώσουν.
- Η ψυχή της παρέας
Εδώ αναφερόμαστε σε ανθρώπους που επιλέγουν να κρύβουν συναισθήματα πόνου, λύπης, θλίψης και ευαλωτότητας πιθανόν, λόγω του ότι, μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα όπου το να νιώθεις λυπημένος ήταν κατακριτέο. Για αυτό το λόγο, θεωρούν πως καθήκον τους είναι, να κάνουν τους άλλους συνεχώς χαρούμενους, γιατί μόνο έτσι νιώθουν αποδεκτοί και αγαπητοί.
- Εκείνος που λέει πάντα «ναι»
Πρόκειται για έναν τύπο ατόμου που μοιάζει με αυτόν του φροντιστή, καθώς έχει μάθει να παραμελεί τις ανάγκες του και να λέει «ναι» σε όλους και σε όλα, διότι θεωρεί πως θα αγαπηθεί μόνο μέσα από την υπέρμετρη εξυπηρέτηση των αναγκών των άλλων. Συνήθως, αυτό το μοτίβο έχει δημιουργηθεί και αναπτυχθεί μέσα από ένα οικογενειακό περιβάλλον με έντονο το στοιχείο της συνεξάρτησης και, συνεπώς, της ελλιπούς οριοθέτησης.
- Ο Ακόλουθος
Ο ακόλουθος αναζητά πάντοτε έναν μέντορα να ακολουθεί, γιατί θεωρεί πως μόνο μέσω της θεοποίησης των άλλων μπορεί να μάθει να ζει, με αποτέλεσμα να απορρίπτει και τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες. Αυτό, ίσως να οφείλεται, λόγω του ότι μεγάλωσε με φαινομενικά τέλειους γονείς, συχνά αναφερόμενοι και ως σούπερ ήρωες.
Επομένως…
Σε έναν κόσμο που διαρκώς επιλέγει να είναι ένας ρόλος, ας επιλέγουμε να είμαστε ο εαυτός, μας γιατί, τελικά, ο καλύτερος ρόλος μας είναι απλά ο υπέροχα ατελής εαυτός μας και καμιά φορά για να τον βρούμε ίσως χρειάζεται να τον χάσουμε πρώτα. Και όταν θα είσαι απλά ο αυθεντικός, ειλικρινής εαυτός σου, δε θα χρειαστεί να κοπιάσεις στο όνομα της αγάπης και της αποδοχής, γιατί απλά θα είσαι εσύ – και αυτό θα σου είναι ήδη αρκετό.
Βιβλιογραφία
1. Βαιλειάδης Γ. (2023). Το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι. Εκδόσεις: Ψυχογιός
2. LePera N. (2021). How to do the work. Εκδόσεις: Harper
Αρχισυνταξία : Κελεσίδη Ελένη
Επιμέλεια άρθρου : Κελεσίδη Ελένη
