Η γέννηση ενός μωρού αντικατοπτρίζει το απόλυτο μυστήριο της ζωής και γεμίζει με χαρά όλους τους ανθρώπους που σχετίζονται με αυτό. Μέσα σε αυτό το κλίμα ευτυχίας όμως ορισμένες φορές οι νέες μητέρες έρχονται αντιμέτωπες με έναν καταιγισμό συναισθημάτων και ξεσπούν.
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μια περίοδος κατάθλιψης μετά τον τοκετό και συμβαίνει περίπου στο 10% των νέων μητέρων. Το κύριο σύμπτωμά της είναι ένα διαρκές και βαθύ αίσθημα δυστυχίας που σε ορισμένες περιπτώσεις διαρκεί μήνες ακόμη και χρόνια. Οι νέες μητέρες νιώθουν μια βαθιά απόγνωση και ανικανότητα να φροντίσουν το βρέφος, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις (1/500) τα συμπτώματα εξελίσσονται σε απόλυτη απώλεια επαφής με την πραγματικότητα. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να αποβεί μοιραία.
Ποιες είναι όμως οι αιτίες του φαινομένου; . Η εμφάνισή της είναι ξαφνική και συνοδεύεται από αισθήματα σύγχυσης και αμηχανίας. Μια γυναίκα θεωρείται πιο ευάλωτη στο να εμφανίσει επιλόχεια κατάθλιψη όταν η ίδια ή ένα μέλος της οικογένειάς της έχει διαγνωσθεί με κατάθλιψη στο παρελθόν. Ακόμη, ευάλωτες θεωρούνται και οι γυναίκες που δεν είναι προετοιμασμένες ψυχολογικά για το εύρος των συναισθημάτων που συνοδεύουν την γέννηση του παιδιού. Όσον αφορά τα βιολογικά αίτια, είναι πιθανό η επιλόχεια κατάθλιψη να προκαλείται από έντονες διακυμάνσεις ορμονών μετά τον τοκετό. Συγκεκριμένα, κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη αυξάνεται σημαντικά. Μετά τον τοκετό εντός 24ων ωρών επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα. Επομένως η απότομη αυτή εναλλαγή ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση της.
Η επιλόχεια κατάθλιψη επηρεάζει την μητέρα στον μέγιστο βαθμό αλλά έχει και έντονη επιρροή στο νεογέννητο βρέφος. Η επαφή της μητέρας με το παιδί και ο δεσμός τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός και καθορίζει και την μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού. Όταν η μητέρα με κατάθλιψη συναλλάσσεται με το βρέφος είναι πιθανό να μην ανταποκρίνεται με θερμά συναισθήματα και να φαίνεται απόμακρη. Αυτή ακριβώς η έλλειψη θετικών συναισθημάτων οδηγούν το βρέφος να παρουσιάσει λιγότερα θετικά συναισθήματα και να αποφεύγει την επαφή και με άλλους ενήλικες. Μάλιστα, ενδέχεται να παιδιά καταθλιπτικών μητέρων να παρουσιάσουν αντικοινωνική συμπεριφορά.
Γνωρίζοντας τα συμπτώματα, τις αιτίες και την επιρροή της επιλόχειας κατάθλιψης είναι πιο εύκολο να την αναγνωρίσουμε και να δράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ας δείξουμε λοιπόν κατανόηση και απεριόριστο σεβασμό σε κάθε μητέρα που την έχει βιώσει και σε κάθε νέα μητέρα που την βιώνει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ROBERT S. FELDMAN ΕΚΔΟΣΕΙΣ GUTENBERG
