Η εμμονική αγάπη ή αλλιώς ψυχαναγκαστική αγάπη, είναι ένας τύπος αγάπης που χαρακτηρίζεται από έντονη, συνεχή και υπερβολική προσκόλληση σε ένα άτομο. Αυτή η μορφή αγάπης συχνά οδηγεί σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές, όπως ζήλια, έλεγχο και παραβίαση της ιδιωτικότητας του άλλου ατόμου, ενώ συνήθως σχετίζεται στενά με την αίσθηση της ανασφάλειας και της εξάρτησης από τον/τη σύντροφο, που γίνεται το επίκεντρο της ζωής του ατόμου (Cherney, 2023).
Η εμμονική αγάπη μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, καθώς το άτομο που τη βιώνει τείνει να έχει υπερβολικές προσδοκίες και να απαιτεί την πλήρη προσοχή και αφοσίωση του συντρόφου του. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συγκρούσεις και τελικά να οδηγήσει στη διάλυση της σχέσης.
Μάλιστα, αυτή η μορφή αγάπης συχνά συνδέεται με συναισθηματικά προβλήματα όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο εγκατάλειψης, αλλά και με τραύμα στο παρελθόν, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τη συμπεριφορά της εμμονής. Πολλά άτομα με εμμονική αγάπη μπορεί να έχουν κάποια διαταραχή προσωπικότητας, όπως οριακή διαταραχή προσωπικότητας, ή/και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Σε μια σχέση, η εμμονική αγάπη μπορεί να εκδηλωθεί μέσα από διάφορα σημάδια. Αυτά τα σημάδια, συχνά, αντικατοπτρίζουν μια ανθυγιεινή προσκόλληση και μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη δυναμική της σχέσης.
Παρακάτω παρουσιάζονται πέντε σημάδια εμμονικής αγάπης:
1. Υπερβολική Ζήλια
Η ζήλια είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα σε πολλές σχέσεις, αλλά όταν γίνεται υπερβολική και συνεχής, μπορεί να αποτελεί σημάδι εμμονικής αγάπης. Η υπερβολική ζήλια συχνά οδηγεί σε παρακολούθηση και έλεγχο του άλλου ατόμου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ελευθερία του συντρόφου (Shafir, 2023).
2. Αδιάκοπη Ανάγκη για Επικοινωνία
Η συνεχής ανάγκη για επικοινωνία, είτε μέσω τηλεφώνου είτε μέσω μηνυμάτων, μπορεί να υποδηλώνει μια εμμονική προσκόλληση. Το άτομο νιώθει την ανάγκη να είναι συνεχώς συνδεδεμένο με τον σύντροφό του, κάτι που μπορεί να γίνει καταπιεστικό και πνίξει τη σχέση (Ohwovoriole, 2023).
3. Έλεγχος της Συμπεριφοράς του Συντρόφου
Τα άτομα με εμμονική αγάπη συχνά προσπαθούν να ελέγχουν τη συμπεριφορά του συντρόφου τους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει απόφαση για το τι πρέπει να φορέσει, πού μπορεί να πάει ή ακόμα και με ποιον μπορεί να μιλήσει. Έτσι, το άτομο καταλήγει να γίνεται καταπιεστικό απέναντι στο/στη σύντροφό του, με κίνδυνο να δημιουργηθεί τοξικότητα στη σχέση (Shafir, 2023).
4. Απομόνωση από Κοινωνικές Επαφές
Ένα άλλο σημάδι εμμονικής αγάπης είναι η προσπάθεια του ατόμου να απομονώσει τον σύντροφό του από φίλους, οικογένεια ή άλλες κοινωνικές επαφές, λόγω ανάγκης για κτητικότητα. Κάτι τέτοιο, γίνεται συνήθως για να εξασφαλίσει ότι θα έχει τον πλήρη έλεγχο και την αφοσίωση του συντρόφου (Cherney, 2023). Ο/η σύντροφος απομακρύνεται από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον και πιθανόν να χαλάσει σημαντικές σχέσεις που υπάρχουν στη ζωή του. Επιπλέον, μπορεί να νιώθει ότι είναι εγκλωβισμένος/η σε μια κατάσταση που δεν μπορεί να ξεφύγει.
5. Συναισθηματική Αστάθεια
Η εμμονική αγάπη συχνά συνοδεύεται από έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις και διακυμάνσεις. Το άτομο μπορεί να βιώνει υπερβολική χαρά όταν είναι μαζί με τον σύντροφό του και βαθιά θλίψη ή θυμό όταν είναι χώρια. Αυτή η αστάθεια μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα της σχέσης, καθώς και να δημιουργήσει σημαντικές συναισθηματικές δυσκολίες σε κάθε σύντροφο ξεχωριστά.
Τί μπορεί να συμβεί, ώστε να γίνει διαχειρίσιμη αυτή η κατάσταση;
Η διαχείριση της εμμονικής αγάπης απαιτεί συνειδητή προσπάθεια και συχνά τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας. Μερικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν είναι τα εξής:
1. Αναγνώριση του Προβλήματος
Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα για κάθε ζήτημα, είναι η αναγνώριση ότι υπάρχει πρόβλημα. Η συνειδητοποίηση ότι η συμπεριφορά είναι επιβλαβής για τη σχέση είναι το πρώτο βήμα προς την αλλαγή (Ohwovoriole, 2023).
2. Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης
Συχνά, η εμμονική αγάπη συνδέεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Ενισχύοντας την αυτοεκτίμηση μέσω συμμετοχής σε ευχάριστες δραστηριότητες, και ανάπτυξης προσωπικών ενδιαφερόντων, το άτομο μπορεί να αισθανθεί πληρότητα, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για εμμονή στον σύντροφό του (Brito, 2023).
3. Θέσπιση Ορίων
Η θέσπιση και ο σεβασμός των προσωπικών ορίων είναι κρίσιμα για την υγιή και ισορροπημένη σχέση. Είναι σημαντικό και οι δύο σύντροφοι να έχουν τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζονται με τον εαυτό τους, ενισχύοντας έτσι την αυτονομία και την ανεξαρτησία και των δύο.
4. Ενίσχυση Υγιών Σχέσεων
Η ανάπτυξη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων, εκτός από τη σχέση με τον σύντροφο, είναι σημαντική. Η διατήρηση φιλικών και οικογενειακών σχέσεων μπορεί να προσφέρει υποστήριξη, να συμβάλλει στην ψυχική ισορροπία, και να μειώσει την εξάρτηση από τον σύντροφο (Ohwovoriole, 2023).
5. Αναζήτηση Επαγγελματικής Βοήθειας
Τέλος, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ανακάλυψη και διαχείριση των βαθύτερων αιτιών της εμμονικής αγάπης. Οι γνωστικο-συμπεριφορικές θεραπείες, ειδικότερα, είναι αποτελεσματικές στη διαχείριση των αρνητικών σκέψεων και συμπεριφορών που συνδέονται με την εμμονή (Brito, 2023).
Όλοι αξίζουμε μια υγιή σχέση που θα μας βγάζει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν γι’ αυτό.
Βιβλιογραφία
- Brito, J. (2023, November 30). MedicalNewsToday. Retrieved August 29, 2024, from What is obsessive love disorder?: https://www.medicalnewstoday.com/articles/327098#overview
- Cherney, K. (2023, September 15). healthline. Retrieved August 29, 2024, from Obsessive Love Disorder: https://www.healthline.com/health/obsessive-love-disorder
- Ohwovoriole, T. (2023, May 3). verywellmind. Retrieved August 29, 2024, from Obsessive Love Disorder—Can You Be Obsessed With Love?: https://www.verywellmind.com/obsessive-love-disorder-definition-symptoms-causes-5203954
- Shafir, H. (2023, March 23). choosingtherapy. Retrieved August 29, 2024, from Obsessive Love Disorder: Symptoms, Causes, & Treatment: https://www.choosingtherapy.com/obsessive-love-disorder/
Αρχισυνταξία: Ζωγραφιά Πουγάτσια
Επιμέλεια άρθρου: Τυρλή Αικατερίνη
