Περισσότερο από το 70% των ενηλίκων στις ΗΠΑ δηλώνουν ότι η θρησκεία είναι σημαντική στη ζωή τους και οι περισσότεροι ασθενείς επιθυμούν την ευκαιρία να συζητήσουν τη θρησκεία ή την πνευματικότητα κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Αλλά όταν ερωτήθηκαν σχετικά με την εξειδίκευσή τους, έως και το 80% των επαγγελματιών ψυχολόγων δήλωσαν ότι έλαβαν ελάχιστη έως καθόλου εκπαίδευση σχετικά με την αντιμετώπιση πνευματικών και θρησκευτικών θεμάτων κατά τη διάρκεια της θεραπείας (Vieten, C., et al., 2016).
Οι ψυχολόγοι λένε ότι ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτό, επισημαίνοντας επιτακτικούς τρόπους με τους οποίους οι συζητήσεις για την πίστη μπορούν να ενισχύσουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα. Αναρίθμητες μελέτες δείχνουν ότι η θρησκευτική ή πνευματική εμπλοκή βελτιώνει την ψυχική υγεία και μπορεί να είναι χρήσιμη για την αντιμετώπιση ενός τραύματος. Με επίκεντρο τον ασθενή και τις υπάρχουσες πεποιθήσεις του, οι ψυχολόγοι μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αξιοποιήσουν τους θρησκευτικούς και πνευματικούς τους πόρους ως πηγή δύναμης σε δύσκολες στιγμές (Oman, D., & Syme, S. L., 2018).
Από την άλλη πλευρά, η θρησκεία μπορεί να προκαλέσει βλάβες που οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν στη θεραπεία, όπως οι εχθρικές συμπεριφορές προς την κοινότητα LGBTQ+ ή η καταπίεση λόγω θρησκευτικής πίστης. Οι θρησκευόμενοι αντιμετωπίζουν επίσης καθημερινές συγκρούσεις και ερωτήματα σχετικά με τις πεποιθήσεις τους, τα οποία μπορεί να επιθυμούν να διερευνήσουν σε έναν εγκόσμιο χώρο. Και όπως ακριβώς η θεραπεία προσφέρει το χώρο στους ασθενείς να διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν την εργασία, την υγεία και τις σχέσεις τους, μπορεί επίσης να προσφέρει ευκαιρίες να απαντήσουν σε βαθύτερα ερωτήματα σχετικά με το νόημα της ζωής και τη θέση τους στον κόσμο (Abrams, Z., 2023).
Όταν οι θεραπευόμενοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με την πνευματικότητα ή τη θρησκεία τους, οι επαγγελματίες μπορούν να παρέχουν υποστήριξη ενθαρρύνοντας τη συζήτηση και τον προβληματισμό, καθώς και βοηθώντας τους να βρουν τρόπους να χρησιμοποιήσουν αυτές τις προκλήσεις ως εφαλτήριο για ανάπτυξη. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να αισθάνεται θυμό επειδή τιμωρήθηκε από τον Θεό, να ανησυχεί μήπως βασανίζεται από κακά πνεύματα, να αισθάνεται ενοχές επειδή δεν ανταποκρίνεται στα ηθικά πρότυπα ή να ανησυχεί ότι η ζωή μπορεί να μην έχει πραγματικά σημασία (Pargament, K. I., 2007).
Για αρχή, πολλοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας χρειάζονται απλώς μια πιο εμπεριστατωμένη κατάρτιση σχετικά με το πώς να δημιουργούν, ηθικά και αποτελεσματικά, χώρο για την πνευματικότητα και τη θρησκεία στη θεραπεία. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει τη διερεύνηση των δικών τους προκαταλήψεων, όπως για παράδειγμα γιατί μπορεί να διστάζουν να ασχοληθούν με ασθενείς σχετικά με πνευματικά θέματα ή μικροεπιθέσεις που μπορεί να κάνουν εν αγνοία τους. Είναι επίσης καιρός να αρχίσουν να ρωτούν για τη θρησκεία και την πνευματικότητα κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων λήψης ιστορικού και να αναζητούν ενδείξεις για το αν ένας ασθενής μπορεί να θέλει να διερευνήσει περαιτέρω αυτό το κομμάτι (Abrams, Z., 2023).
Φυσικά, πέρα από τις θεμελιώδεις γνώσεις, η προσέγγιση των συνομιλιών με πολιτισμική ταπεινότητα και υγιή αυτοαποκάλυψη, όταν είναι κατάλληλη και επωφελής για τον θεραπευόμενο, μπορεί να δείξει ότι ακόμη και αν ένας επαγγελματίας δεν μοιράζεται την ίδια πίστη, είναι ειλικρινής και νιώθει άνετα με τη συζήτησή της. Το να είναι κανείς ικανός να “αγγίζει” θέματα θρησκείας και πνευματικότητας σημαίνει επίσης να γνωρίζει πότε πρέπει να ζητήσει ειδικότερη υποστήριξη. Οι επαγγελματίες θα πρέπει να είναι πρόθυμοι και ικανοί να παραπέμπουν, να συμβουλεύονται ή να συνεργάζονται με άλλους κλινικούς ιατρούς που έχουν εμπειρία στο σημείο τομής της πνευματικότητας και της ψυχολογίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Abrams, Z. (2023). Can religion and spirituality have a place in therapy? Experts say yes. American Psychological Association, 54(8)
Oman, D. (Ed.). (2018). Why Religion and Spirituality Matter for Public Health: Evidence, Implications, and Resources (Religion, Spirituality and Health: A Social Scientific Approach series). Springer Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-73966-3
Pargament, K. I. (2007). Spiritually integrated psychotherapy: Understanding and addressing the sacred. Guilford Press.
Vieten, C., Scammell, S., Pierce, A., Pilato, R., Ammondson, I., Pargament, K. I., & Lukoff, D. (2016). Competencies for psychologists in the domains of religion and spirituality. Spirituality in Clinical Practice, 3(2), 92–114. https://doi.org/10.1037/scp0000078
Επιμέλεια κειμένου: Μαριλένα Μαντά
