Γεια σας. Είμαι η Α. και είμαι 18 χρονών. Φέτος έδωσα Πανελλαδικές. Τα τελευταία τρία χρόνια δυσκολεύομαι να διαχειριστώ το άγχος μου. Ωστόσο, εδώ και περίπου 1,5 χρόνο το άγχος λειτουργεί πλέον παρεμβατικά στη ζωή μου και δυσκολεύει αρκετά την καθημερινότητά μου. Επίσης, εδώ και 1.5 χρόνο λαμβάνω εβδομαδιαία ψυχολογική υποστήριξη. Στις εξετάσεις, στο πρώτο μάθημα, δεν μπόρεσα να ελέγξω το άγχος μου. Έκανα ένα λάθος, έχασα πλήρως την συγκέντρωσή μου, το μυαλό μου ήταν θολό, ζεσταινόμουν και ήθελα να φύγω από την αίθουσα. Βγήκα να πάρω αέρα και δεν ξαναμπήκα στην αίθουσα. Οι καθηγητές που βρίσκονταν εκεί προσπαθούσαν να με πείσουν να επιστρέψω, εγώ όμως ήθελα να γυρίσω σπίτι μου. Ήμουν πολύ στενοχωρημένη και σχεδόν σίγουρη ότι θα έδινα τις εξετάσεις την επόμενη χρονιά. Τελικά, μπόρεσα να πάω να δώσω τα υπόλοιπα μαθήματα. Συγκέντρωσα αρκετά μόρια, ώστε να περάσω σε μία σχολή της προτίμησής μου, όχι όμως στην πόλη που μένω. Πέρασα σε μία επαρχιακή πόλη τουλάχιστον 6 ώρες μακριά από την πόλη μου. Η σχολή μου αρέσει. Δεν ξέρω όμως τι πραγματικά θέλω να κάνω και τι πραγματικά είναι το καλύτερο για εμένα σε αυτήν την περίοδο της ζωής μου. Να πάω στην επαρχιακή πόλη, να δηλώσω αίτηση στην εστία και να ζήσω εκεί την φοιτητική μου ζωή ή να δηλώσω αίτηση μετεγγραφής για την πόλη μου; Από την μία η πρώτη επιλογή είναι μία καινούρια αρχή, μία επιλογή που δύναται να μου κάνει καλό, μία επιλογή που στην αρχή με γέμιζε ελπίδα για κάτι καλύτερο. Πλέον, έχω ακούσει τόσες πολλές “φωνές” και νιώθω ότι έχω χάσει την δική μου. Έχω φοβηθεί, έχω αγχωθεί, φοβάμαι μήπως δεν είμαι ακόμη έτοιμη, ικανή και ψυχικά δυνατή για να τα καταφέρω. Επίσης οι γονείς μου στενοχωριούνται και αγχώνονται πολύ στην ιδέα του να φύγω και αυτό με στενοχωρεί πολύ. Δεν ξέρω τι να αποφασίσω. Ακούω ότι ήρθε η ώρα να πάρω την ζωή στα χέρια μου, να ανεξαρτητοποιηθώ. Αν όμως το να πάρω την ζωή στα χέρια μου σημαίνει για εμένα να διαχειριστώ όλα αυτά που νιώθω; Αυτό μπορεί να γίνει σε συνδυασμό με μία αλλαγή; Πάντοτε με τις αλλαγές νιώθω ένα σφίξιμο. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Σας ευχαριστώ για τον χρόνο που αφιερώνετε στην ιστορία μου. Η δουλειά σας είναι ειλικρινά πολύτιμη. Προσφέρετε βοήθεια, υποστήριξη, ενημέρωση και τόσα ακόμη. Αληθινά ευχαριστούμε.
Από την: A.
Αγαπητή Α.,
αρχικά, θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε που πήρες το θάρρος να μοιραστείς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις με το άγχος σου. Η αλήθεια είναι ότι το άγχος αποτελεί μια από τις συχνότερες συναισθηματικές δυσκολίες που οδηγούν έναν άνθρωπο να αναζητήσει βοήθεια. Το άγχος δεν είναι παθολογικό εν γένει. Στην πραγματικότητα, αποτελεί μια προσαρμοστική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού που τον προετοιμάζει να αντιμετωπίσει δυνάμει επικίνδυνες καταστάσεις ή ερεθίσματα.
Όλοι έχουμε ακούσει, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, για το παραγωγικό άγχος. Το άγχος σε αυτή την μορφή του, χαρακτηρίζεται ως ωφέλιμο, καθώς μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την επίτευξη στόχων. Πότε όμως το άγχος σταματά να είναι ωφέλιμο ή έστω προσαρμοστικό; Η απάντηση είναι ότι σταματά να έχει θετικό πρόσημο όταν προκαλεί δυσφορία και έκπτωση της λειτουργικότητας σε έναν ή περισσότερους σημαντικούς τομείς της καθημερινής ζωής, όπως είναι το σχολείο και οι διαπροσωπικές σχέσεις.
Στο μήνυμα σου αναφέρεις ότι έχεις αναγνωρίσει τον παρεμβατικό ρόλο του άγχους στην καθημερινότητα σου. Η αναγνώριση και η αποδοχή του προβλήματος αποτελεί ένα πρώτο, βασικό και πολύ σημαντικό βήμα στον δρόμο προς την αντιμετώπιση. Συγχρόνως, το γεγονός ότι έχεις προχωρήσει πέραν της απλής αναγνώρισης του προβλήματος στην δράση, λαμβάνοντας εβδομαδιαία ψυχολογική υποστήριξη, είναι πραγματικά αξιέπαινο. Ωστόσο, το άγχος πολλές φορές αποτελεί απλώς το σύμπτωμα κάτω από το οποίο κρύβονται άλλα, πιο βαθιά και πιο περίπλοκα ζητήματα και συγκρούσεις. Το άγχος μπορεί να συνδέεται με μια αίσθηση χαμηλής αυτοαποτελεσματικότητας που έχει τις ρίζες της σε πρώιμες εμπειρίες. Παράλληλα, μπορεί να συνδέεται με τον φόβο της αποτυχίας, και το πλήγμα που αυτή θα είχε στην αυτοεικόνα. Άλλες φορές, το άγχος μπορεί να συνδέεται με μια βαθύτερη ανάγκη για λήψη επιβράβευσης και αναγνώρισης από τους σημαντικούς άλλους. Βεβαίως, δεν μπορώ να αναγνωρίσω την βαθύτερη αιτία του έντονου άγχους που αντιμετωπίζεις, αλλά αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι δεν πρόκειται για ένα σύμπτωμα που εμφανίστηκε ξαφνικά και χωρίς λόγο. Δεν είναι εύκολο να αναγνωρίσεις τις σκέψεις και τα συναισθήματα που πυροδοτούν το έντονο άγχος, όμως μπορείς να καταφέρεις έναν ικανοποιητικό βαθμό αυτογνωσίας μέσα από την αυτοπαρατήρηση. Μια πολύ καλή τεχνική αυτοπαρατήρησης αποτελεί το ημερολόγιο. Παρατηρώντας και καταγράφοντας τα γεγονότα, τις καταστάσεις και τις σκέψεις που σου προκαλούν συχνότερα άγχος, θα καταλάβεις πιο ουσιαστικά τις ρίζες του άγχους σου και θα μπορέσεις να το αντιμετωπίσεις αποτελεσματικότερα.
Στο μήνυμα σου αναφέρεις μια ιδιαίτερα στρεσογόνο εμπειρία που είχες κατά την πρώτη μέρα των πανελλήνιων εξετάσεων. Οι εξετάσεις αποτελούν όντως μια στρεσογόνο εμπειρία αυτές καθαυτές. Αυτό όμως που κάνει πολλές φορές τις εξετάσεις τόσο στρεσογόνες είναι το ίδιο το άτομο και οι σκέψεις που κάνει για αυτές. Όπως ανέφερες από ένα λάθος ταράχτηκες και αποδιοργανώθηκες τόσο που δεν μπόρεσες να συνεχίσεις την εξέταση. Εκείνη την στιγμή, υποθέτω από τα λεγόμενα σου, ότι υιοθέτησες έναν αρνητικό τρόπο σκέψης θεωρώντας ότι δεν θα καταφέρεις να περάσεις στην σχολή που επιθυμείς και προδικάζοντας ότι θα χρειαστεί να ξαναδώσεις εξετάσεις. Όλες αυτές οι συνειδητές και ασυνείδητες αρνητικές σκέψεις ολοένα και αύξαναν το άγχος σου καθιστώντας το αδύνατο να επιστρέψεις στην αίθουσα των εξετάσεων. Όμως, όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος, τις επόμενες μέρες κατάφερες να μετριάσεις και να ελέγξεις το άγχος σου και να παρευρεθείς στις εξετάσεις. Αυτό αδιαμφισβήτητα αποτελεί μεγάλη προσωπική σου επιτυχία. Κάτι ακόμη βοηθητικό όταν αρχίζει το άγχος να γίνεται ανεξέλεγκτο είναι να πάρεις μια βαθιά ανάσα και να σκεφτείς όλες τις στιγμές που ενώ νόμιζες ότι δεν θα τα καταφέρεις τα κατάφερες. Να θυμηθείς και να αναγνωρίσεις στον εαυτό σου όσα έχει πετύχει. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να βγεις από τον αρνητικό τρόπο σκέψης και να εστιάσεις στα θετικά. Να θυμηθείς προηγούμενες φορές που διαχειρίστηκες το άγχος σου, όπως την περίπτωση των εξετάσεων. Πως αλήθεια το κατάφερες αυτό; Με ποιους τρόπους και ποιες στρατηγικές; Όλα αυτά αποτελούν εφόδια που θα σε βοηθήσουν εν τέλει να αποκτήσεις μεγαλύτερο βαθμό συναισθηματικής αυτορρύθμισης.
Ακόμη, διαπιστώνω από το μήνυμα σου ότι βρίσκεσαι σε ένα σημαντικό δίλημμα. Είναι λογικό το αβέβαιο και το άγνωστο να σου προκαλεί άγχος και να σου θέτει νέα ερωτηματικά. Υπάρχουν δύο οπτικές τις οποίες πολύ σωστά προανέφερες. Η πρώτη οπτική βλέπει την αλλαγή πόλης ως μια ευκαιρία για νέα αρχή, για νέες εμπειρίες και για νέο, πιο αισιόδοξο, τρόπο σκέψης. Μια ευκαιρία να φύγεις από όλες τις «φωνές» και να βρεις την δική σου. Να μπορέσεις να ανεξαρτητοποιηθείς και να βρεις τις δικές σου ισορροπίες. Μπορεί η ανεξαρτητοποίηση να σε τρομάζει ως έννοια, όμως η ανεξαρτητοποίηση δεν είναι ταυτόσημη με την απομόνωση. Ακόμη και αν επιλέξεις να σπουδάσεις στην επαρχιακή πόλη δεν σημαίνει ότι θα είσαι αυτόματα υπεύθυνη να διαχειριστείς μόνη σου όλες τις πρακτικές και συναισθηματικές δυσκολίες. Η ύπαρξη δικτύων υποστήριξης είναι σημαντική σε οποιαδήποτε περίοδο της ζωής ενός ανθρώπου, πόσο μάλλον σε μια μεταβατική περίοδο. Η ανεξαρτητοποίηση για την οποία μιλάς φαίνεται να είναι περισσότερο συναισθηματική, σαν μια προσπάθεια να πιστέψεις στον εαυτό σου και τις δικές σου δυνάμεις. Η δεύτερη οπτική την οποία ανέφερες είναι εκείνη που βλέπει την νέα αρχή ως πολύ μεγάλη και απαιτητική διαδικασία για την οποία πιθανόν δεν αισθάνεσαι τόσο έτοιμη. Σε περιόδους έντονου άγχους και στρες είναι απόλυτα κατανοητό ένα κομμάτι σου να αναζητά την ασφάλεια μέχρις ότου να αισθανθείς ότι έχεις όλα τα ψυχικά εφόδια για να κάνεις μια νέα αρχή.
Αυτό που θα σε συμβούλευα προκειμένου να πάρεις την απόφαση που θα είναι καλύτερη για τον εαυτό σου, είναι να ακούσεις την δική σου εσωτερική φωνή. Να ακολουθήσεις το ένστικτο σου προσπαθώντας να αφουγκραστείς τις δικές σου εσωτερικές ανάγκες. Θα βοηθούσε ιδιαιτέρως να σκεφτείς τα θετικά και τα αρνητικά της κάθε επιλογής παραβλέποντας τις άλλες γνώμες και απόψεις. Όσο δύσκολο και να είναι να απομονώσεις τις απόψεις των άλλων, πρέπει να σκεφτείς ότι αυτή είναι μια απόφαση για εσένα και κανείς άλλος δεν μπορεί να αποφασίσει καλύτερα από ότι εσύ η ίδια.
Ελπίζω να σε βοήθησε η απάντηση μου. Είμαστε στην διάθεση σου για ό,τι χρειαστείς.
*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.
Στείλε και εσύ τον δικό σου προβληματισμό ανώνυμα και λάβε απάντηση από ειδικό ψυχικής υγείας εδώ
