Από πολύ μικρή θυμάμαι τον εαυτό μου να βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής. Οικογενειακές αρρώστιες και συζητήσεις ότι θα πεθάνει ο άνθρωπος, με έκαναν να έχω μόνιμο άγχος. Μέσα στα χρόνια ξεκίνησαν τα ψυχοσωματικά. Στα 19 μου, χώρισαν για λίγο διάστημα και οι γονείς μου. Αυτό ήταν η αρχή για τις κρίσεις πανικού. 6 χρόνια μετά βρίσκομαι ακόμα αντιμέτωπη με αυτές σε πιο διαχειρήσιμο βαθμό. Ωστόσο, εδώ και δύο χρόνια το σύμπτωμα το άγχους έχει βγει ως ναυτία. Καθημερινά, μετά από κάθε γεύμα. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσω 10 κιλά μέσα σε 3 μήνες και να τρέχω σε όλους τους γιατρούς για να βρω τι έχω και να μην βγαίνω σχεδόν καθόλου από το σπίτι λόγω φόβου ότι θα κάνω εμετό. Εντέλει η ψυχολόγος και ο ψυχίατρος κατέληξαν σε διαταραχή πανικού και έντονη μορφή αγοραφοβίας. Δύο χρόνια μετά κι ακόμα δυσκολεύομαι να βγω. Έχω κόψει τα αγχολυτικά και παίρνω μόνο τα αντικαταθλιπτικά μου ωστόσο, το αίσθημα ότι δεν θέλω να ξυπνήσω κάποιες μέρες ξανά έρχεται. Δεν σκέφτομαι να κάνω κακό στον εαυτό μου όμως σκέφτομαι πως πααααλι θα έχω ναυτία και πως με έχει κουράσει αυτή η καθημερινότητα μου, στα μόλις 25 χρόνια μου… Το χειρότερο όμως είναι πως δεν έχω καταφέρει ακόμα να πω στην οικογένεια μου όσα σκέφτομαι για αυτούς, να τους εκφράσω την πίκρα μου για όλη την παιδική και εφηβική μου ηλικία με όσα ζούσα στο σπίτι μας, να τους πω πως τους βλέπω από τα δικά μου μάτια… Δεν ξέρω πώς, πότε και αν θα θεραπευτεί ποτέ η αγοραφοβία μου, αν θα καταφέρω ποτέ να μπω σε μετρό ή να πάω κάπου πολύ μακριά χωρίς να με πιάσει κρίση, όμως θα ήθελα να πω σε όποιον ζει κάτι παρόμοιο ότι τον νιώθω. Τον καταλαβαίνω. Είμαστε πολλοί κι ας φαινόμαστε καλά. Εύχομαι κι ελπίζω να βρούμε όλοι μας την δύναμη, να εκφράσουμε ό,τι μας τρώει την ψυχούλα. Ίσως τότε βρούμε το θάρρος να πάρουμε την ανάσα που αξίζουμε.
Από την: Imyou
Αγαπητή I’m you,
αρχικά θέλουμε να σε ευχαριστήσουμε που πήρες την απόφαση να μοιραστείς μαζί μας τις δυσκολίες που αντιμετώπισες μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο μεγάλωσες καθώς και τις όποιες συνέπειες είχαν στην ψυχική σου κατάσταση. Τόσο λεπτά και ευαίσθητα θέματα απαιτούν πολύ θάρρος κι εσύ το βρήκες κι έκανες αυτό το πρώτο μεγάλο βήμα να ανοιχτείς σε εμάς.
Από όσα μας ανέφερες αντιλαμβάνομαι ότι βίωσες μια πολύ ψυχικά επιφορτισμένη παιδική ηλικία με προβλήματα υγείας κυρίως που απασχολούσαν τους γονείς σου και ήταν η μόνιμη πηγή ανησυχίας και το μόνιμο θέμα συζητήσεων όπως φάνηκε από φράση που χρησιμοποίησες κι εσύ η ίδια ότι «θα πεθάνει» ο άνθρωπος με έκαναν να έχω μόνιμο άγχος». Θα σταθώ αρχικά εδώ λοιπόν όπου δεν διευκρινίζεται για ποιο πρόσωπο γινόταν αυτές οι συζητήσεις ,συναισθάνομαι όμως τον πόνο και την αγωνία που βίωνες μέσα σε μια τέτοια κατάσταση ζώντας συνεχώς με ένα φόβο επερχόμενου θανάτου καθώς και το ότι δεν είχες κάποια διέξοδο σε όλο αυτό, εγκλωβισμένη σε μια καθημερινότητα πολύ δύσκολη όπου επαναλαμβανόταν μόνο ψυχοφθόρα γεγονότα και δεν υπήρχαν διέξοδοι για να ηρεμήσεις. Δείχνεις ότι αναγνωρίζεις πως η πηγή των ψυχοσωματικών σου ήταν το έντονο άγχος που δημιουργήθηκε λόγω των οικογενειακών προβλημάτων υγείας και του διαζυγίου των γονιών σου, δύο συνθήκες πολύ ψυχοφθόρες για ένα παιδί που ανατρέπουν τις ισορροπίες του και δημιουργούν ανασφάλεια και έντονη αγωνία και ότι θες να το αλλάξεις όλο αυτό από τη στιγμή που απευθύνθηκες πρώτα σε γιατρούς, ειδικούς ψυχικής υγείας (ψυχολόγο και ψυχίατρο) και μετέπειτα στην ομάδα μας, γεγονός που μου φανερώνει έναν άνθρωπο με αυτογνωσία και διάθεση για να βελτιώσει τη ζωή του.
Φαίνεται ότι το κύριο πρόβλημα σου και δικαιολογημένα είναι οι κρίσεις πανικού μαζί με τα ψυχοσωματικά προβλήματα που έχουν φέρει (ναυτίες) και την αγοραφοβία. Έξι χρόνια με κρίσεις πανικού είναι αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα που ταλαιπωρείσαι και λυπάμαι για αυτό. Όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε άγχος ως απάντηση σε στρεσογόνα γεγονότα αλλά μερικές φορές αυτή η ανησυχία ή ο φόβος γίνονται πιο έντονοι και επίμονοι. Αντί για ένα προσωρινό συναίσθημα, μπορεί να γίνει μια διαρκής αίσθηση τρόμου που παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή όπως ακριβώς συνέβη με σένα. Ας δούμε πιο αναλυτικά τα προβλήματα που σε απασχολούν και τον φαύλο κύκλο που έχει δημιουργηθεί.
Η διαταραχή πανικού με την οποία έχεις διαγνωσθεί είναι ένα κοινό πρόβλημα ψυχικής υγείας. Συχνά ξεκινά στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή, αλλά μπορεί επίσης να ξεκινήσει στην παιδική ηλικία. Οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να το έχουν. Τα άτομα με διαταραχή πανικού παρουσιάζουν συχνές και απροσδόκητες κρίσεις πανικού. Αυτές οι επιθέσεις χαρακτηρίζονται από ένα ξαφνικό κύμα φόβου ή δυσφορίας ή από μια αίσθηση απώλειας ελέγχου ακόμα και όταν δεν υπάρχει σαφής κίνδυνος ή έναυσμα. Οι κρίσεις πανικού μπορεί επίσης να έχουν σωματικά συμπτώματα όπως τρέμουλο, αίσθημα αποπροσανατολισμού, γρήγορους, ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς, ξηροστομία, δύσπνοια , εφίδρωση, ζάλη και ναυτία η οποία σε ταλαιπωρεί. Κατανοώ πόσο αρνητικά έχει επηρεάσει την καθημερινότητα και την ποιότητα της ζωής σου αυτό το σύμπτωμα από τη στιγμή που το φαγητό έχει γίνει πηγή άγχους και αιτία απομόνωσης εφόσον οδήγησε σε αγοραφοβία εξαιτίας του φόβου μιας πιθανής κρίσης πανικού.
Η αγοραφοβία συνήθως αναπτύσσεται ως επιπλοκή της διαταραχής πανικού. Μπορεί να προκύψει συσχετίζοντας τις κρίσεις πανικού με τα μέρη ή τις καταστάσεις όπου εμφανίστηκαν και στη συνέχεια αποφεύγοντάς τες. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν αγοραφοβία την αναπτύσσουν μετά από μία ή περισσότερες κρίσεις πανικού, με αποτέλεσμα να ανησυχούν μήπως θα υποστούν άλλη επίθεση και να αποφεύγουν τα μέρη όπου μπορεί να συμβεί ξανά. Ο φόβος μπορεί να είναι τόσο συντριπτικός που μπορεί οι άνθρωποι που τον βιώνουν να αισθάνονται ότι δεν μπορούν να φύγουν από το σπίτι γεγονός που μας ανέφερες ότι βιώνεις κι εσύ. Το θετικό είναι ότι με τη βοήθεια των ειδικών ψυχικής υγείας έγινε η σωστή διάγνωση και σταμάτησε η άσκοπη ταλαιπωρία σε διάφορους γιατρούς οπότε ξέρεις τι έχεις να αντιμετωπίσεις και προς ποια κατεύθυνση να κινηθείς.
Το δεύτερο σκέλος που μας ανέφερες ότι σε προβληματίζει και ακόμη πιο έντονα είναι ότι δεν έχεις καταφέρει να επικοινωνήσεις με τους γονείς σου ώστε να τους μεταφέρεις πως βίωσες την παιδική κι εφηβική σου ηλικία και πως βλέπεις όλα αυτά που έζησες από τη δική σου οπτική. Οι γονείς σου βίωσαν κάποιες δύσκολες καταστάσεις με θέματα υγείας και ένα προσωρινό διαζύγιο, γεγονότα που έκαναν την καθημερινότητα όλων σας δύσκολη. Όταν κάποιος που αγαπάτε αναπτύσσει μια σοβαρή ασθένεια, ο αρνητικός αντίκτυπος στη ζωή του ασθενούς μπορεί επίσης να επηρεάσει την ευημερία της υπόλοιπης οικογένειας κι αυτό είναι κάτι που το γνώρισες από πολύ μικρή.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι χρόνιες ασθένειες/προβλήματα υγείας μπορεί να επηρεάσουν την οικογενειακή ζωή:
•Οι καθημερινές ρουτίνες μπορεί να αλλάξουν επειδή οι περιορισμοί του άρρωστου μέλους και οι απαιτήσεις της θεραπείας μπορεί να απαιτούν να είναι άλλοι πιο διαθέσιμοι.
•Τα μέλη της οικογένειας μπορεί να βιώσουν έντονα συναισθήματα, όπως ενοχές, θυμό, θλίψη, φόβο, άγχος και καταθλιπτική διάθεση. Αυτές είναι φυσιολογικές αντιδράσεις στο στρες και καλό είναι να μιλάμε για αυτά τα συναισθήματα μέσα στην οικογένεια.
Με βάση τις πληροφορίες που μας έδωσες θα σου παραθέσω κάποιες σκέψεις μου σχετικά με τις κρίσεις πανικού και την αγοραφοβία σε πρώτη φάση εφόσον αυτό είναι το μείζον θέμα που έχεις να αντιμετωπίσεις. Έχεις κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα εφόσον απευθύνθηκες σε γιατρούς και στη συνέχεια σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δείχνει ότι έχεις τη δύναμη να παλέψεις και να διεκδικήσεις την ποιότητα ζωής που σου αξίζει. Όπως μας είπες ακολουθείς ήδη θεραπεία με ψυχολόγο και φαρμακευτική αγωγή. Δεν γνωρίζω τι είδους ψυχοθεραπεία ακολουθείς αλλά θα ήθελα να σε ενημερώσω για την αποτελεσματικότητα της γνωστικής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας πάνω στις αγχώδεις διαταραχές και τις κρίσεις πανικού.
Η Γνωστική Συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία (Cognitive behavioral therapy) είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιείται στη θεραπεία καταστάσεων ψυχικής υγείας. Οι υποκείμενες έννοιες της CBT βασίζονται στην αντίληψη ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιλήψεις ενός ατόμου επηρεάζουν τις πράξεις και τις συμπεριφορές του.
Οι κρίσεις πανικού βιώνονται συχνά μέσω ενός μείγματος σωματικών και γνωστικών συμπτωμάτων. Οι φόβοι που σχετίζονται με τις κρίσεις πανικού μπορεί να γίνουν τόσο έντονοι που αρχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά τις συμπεριφορές ενός ατόμου οδηγώντας σε συμπεριφορές αποφυγής και συνεπακόλουθα σε αγοραφοβία.
Η CBT μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με διαταραχή πανικού ή/και αγοραφοβία στην ανάπτυξη τρόπων διαχείρισης των συμπτωμάτων τους. Ένα άτομο μπορεί να μην είναι σε θέση να ελέγξει πότε παθαίνει κρίση πανικού, αλλά μπορεί να μάθει πώς να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα συμπτώματά του. Ο Θεραπευτής CBT θα βοηθήσει πρώτα τον πελάτη να εντοπίσει τις αρνητικές του γνώσεις ή τα πρότυπα σκέψης του στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και ασκήσεων για να βοηθήσει τον πελάτη να συνειδητοποιήσει τις αρνητικές του σκέψεις και να μάθει να τις αντικαθιστά με πιο υγιείς τρόπους σκέψης. Επιπλέον, οι δραστηριότητες για το σπίτι συχνά ανατίθενται μεταξύ των συνεδριών για να βοηθήσουν τον πελάτη να εντοπίζει και να εξαλείφει συνεχώς.
Επιπλέον υπάρχουν κι άλλοι τρόποι που ίσως σε βοηθήσουν ενδιάμεσα από τις συνεδρίες σου:
- Δοκίμασε τεχνικές χαλάρωσης
Οι τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να σε βοηθήσουν να ηρεμήσεις το σώμα σου, να χαλαρώσεις τους μύες σου και να σε βοηθήσουν να σκέφτεσαι πιο ορθολογικά. Οι στρατηγικές χαλάρωσης μπορούν επίσης να σταματήσουν την παραγωγή ορμονών του στρες όπως η αδρεναλίνη, κάτι που αποδεικνύει ότι δεν διατρέχουμε κανέναν κίνδυνο.
- Πραγματοποίησε ασκήσεις αναπνοής
Σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι παίρνουν γρήγορες σύντομες αναπνοές όταν έχουν κρίση πανικού, σχεδόν σαν να λαχανιάζουν αέρα. Το να θυμάστε να κάνετε βαθιές, μεγάλες και αργές αναπνοές μπορεί να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε και να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε την επίθεση πιο γρήγορα.
- Κλείσε τα μάτια σου
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού ή σε μια κατάσταση όπου μπορεί να συμβεί μια κρίση πανικού, οτιδήποτε είναι διεγερτικό μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά σου. Το να καθίσεις και να κλείσεις τα μάτια σου μπορεί να σε βοηθήσει να πνίξεις μερικά από τα ερεθίσματα και να σε βοηθήσει να εστιάσεις. Το κλείσιμο των ματιών θα βοηθήσει επίσης να μειώσεις την προσοχή σου σε πράγματα στο περιβάλλον σου που μπορεί να προκαλέσουν φόβο και να επιδεινώσουν το άγχος σου.
- Τήρησε τη φαρμακευτική αγωγή
Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να σταματήσουν να παίρνουν τα φάρμακά τους μόλις αισθανθούν καλύτερα, έχοντας βιώσει κρίση πανικού. Ωστόσο, η τήρηση του σχεδίου θεραπείας είναι το κλειδί για τη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας τυχόν μελλοντικών κρίσεων πανικού
- Αντιμετώπισε τους φόβους σου
Όπως είπαμε και πιο πριν τα άτομα που έχουν κρίσεις πανικού συχνά αναπτύσσουν φόβο για κρίσεις πανικού. Αυτός ο φόβος μπορεί να τους οδηγήσει να αρχίσουν να αποφεύγουν καταστάσεις που πιστεύουν ότι μπορεί να προκαλέσουν κρίση πανικού.
Ένας από τους πιο υγιείς τρόπους για να ξεπεράσεις τον φόβο, το άγχος και τις κρίσεις πανικού είναι να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει να κάνεις πράγματα έξω από τη ζώνη άνεσής σου που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίσεις πανικού. Ένας από τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης των φόβων είναι μέσω του εγκλιματισμού, μιας διαδικασίας σταδιακής προσαρμογής. Ο εγκλιματισμός πρέπει να γίνεται αργά και με υποστήριξη από κάποιον που δεν μοιράζεται τον ίδιο φόβο. Είναι πιο επιτυχημένο όταν ολοκληρώνεται υπό την καθοδήγηση ενός έμπειρου συμβούλου ή ψυχολόγο.
Τώρα όσον αφορά τη δυσκολία σου να μοιραστείς με τους γονείς σου πως έχεις βιώσει όλα αυτά τα δύσκολα παιδικά χρόνια αλλά και αυτά που σου έχουν προκαλέσει σε ψυχικό και συναισθηματικό επίπεδο μπορώ να σου πω πως η συζήτηση με έναν γονέα για την ψυχική υγεία μπορεί να είναι τρομακτική για διάφορους λόγους. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι φοβούνται να μιλήσουν στους γονείς τους επειδή δεν θέλουν να τους στενοχωρήσουν. Μερικές φορές δεν καταλαβαίνουμε από πού προέρχονται τα ανησυχητικά συναισθήματα ή σκέψεις και νιώθουμε ένοχοι που τα έχουμε. Μια καλή ερώτηση που πρέπει να κάνεις σε αυτήν την κατάσταση είναι πώς θα σου φαινόταν αν κάποιος που αγαπάς υπέφερε και ερχόταν κοντά σου; Πιθανότατα, θα στενοχωριόσουν που δυσκολευόταν, αλλά δεν θα θύμωνες μαζί του. Θα ήσουν χαρούμενη που σε εμπιστεύτηκε και θα ήσουν έτοιμη να τον βοηθήσεις με όποιον τρόπο μπορούσες.
Η συζήτηση μπορεί να φαίνεται δύσκολη , αλλά η διαθέσιμη βοήθεια αξίζει τον κόπο. Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίσεις τα πράγματα, τόσο πιο γρήγορα θα αισθανθείς καλύτερα και τόσο καλύτερα θα είστε μακροπρόθεσμα. Αν ανησυχείς για το πώς θα αντιδράσουν οι γονείς σου, μια επιλογή είναι να προγραμματίσεις μια συνάντηση και με τους δύο ή με έναν γονέα κάθε φορά. Αντί για μια ξαφνική, δυνητικά απροσδόκητη συνομιλία, επίλεξε μια ώρα και ένα μέρος όπου αισθάνεσαι άνετα και προγραμμάτισε τι θέλεις να πεις εκ των προτέρων.
Κλείνοντας με μια σκέψη μου θα ήθελα να σου επισημάνω ότι η ευημερία ενός παιδιού μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, αλλά η σχέση γονέα-παιδιού είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική πτυχή που τη διέπει. Οι δυσμενείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, τα διαφορετικά στυλ γονικής μέριμνας και η ψυχική υγεία του ίδιου του γονέα καθορίζουν τη νοητική ανάπτυξη και ανάπτυξη του παιδιού στα πρώτα χρόνια, αλλά ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η συζήτηση μεταξύ γονέα και παιδιού συνεχίζει να διαμορφώνει την ψυχική ευημερία των παιδιών στην εφηβική και ενήλικη ζωή τους. Μην ξεχνάς ότι οι γονείς σου είναι εκεί για να σε βοηθήσουν να σε καθοδηγήσουν. Ακόμα κι αν δεν μιλούν πολύ για τα συναισθήματα, οι περισσότεροι γονείς σκέφτονται την ψυχική υγεία των παιδιών τους.
Εύχομαι να σε βοήθησα με τα λόγια μου και να σου μετέδωσα το θάρρος που χρειάζεται για μια τέτοια κουβέντα με τους γονείς σου η οποία θα σε λυτρώσει και ίσως σου φανερώσει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο που αγνοούσες και έχεις τόση ανάγκη τελικά. Ελπίζω να βγεις από αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύεις σύντομα. Είμαστε στη διάθεση σου για ό,τι χρειαστείς.
