Βία παρατηρείται συχνά στην κοινωνία είτε στον ιδιωτικό μας είτε στον δημόσιο χώρο με διάφορες μορφές όπως σωματική, ψυχολογική – λεκτική, σεξουαλική κτλ. Βία μπορεί να υποστεί οποιοσδήποτε ανεξαρτήτου ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, κοινωνικής τάξης, εθνικότητας, φύλου.
Η βία κατατάσσεται στις πράξεις της επιθετικότητας. Θεωρείται παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διώκεται ποινικά.
Ο ορισμός της βίας είναι περίπλοκος αλλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η κάθε συμπεριφορά που χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει ή να απομονώσει κάποιον. Αποτέλεσμα της είναι η δημιουργία σωματικού και ψυχικού πόνου.
Οι αιτίες είναι ποικίλες και μερικές από αυτές είναι η έλλειψη παιδείας, έλλειψη κριτικής ικανότητας, κατάχρηση εξουσίας, οικονομικές ανισότητες (φτώχεια), φανατισμός (βία στα γήπεδα), νοοτροπία ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, οικογενειακό περιβάλλον κτλ.
Παρακάτω θα αναφερθούν και θα αναλυθούν τρείς βασικοί τύποι σύμφωνα με τους διεθνώς αναγνωρισμένους ορισμούς της έμφυλης βίας (GBVIMS).
Σωματική βία θεωρούνται τα χτυπήματα με τα χέρια, πόδια καθώς και με αντικείμενα.
Σεξουαλική βία είναι ο εξαναγκασμός του θύματος σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη θέληση του. Αυτή η μορφή βίας μπορεί να παρατηρηθεί μεταξύ ζευγαριών, του γονιού απέναντι στο παιδί του αλλά και οποιουδήποτε απέναντι σε κάποιον ενήλικο ή ανήλικο. Είναι το πιο συχνό φαινόμενο.
Στην ψυχολογική – λεκτική βία συμπεριλαμβάνονται οι βρισιές, προσβολές, ταπεινώσεις. Δεν υπάρχουν ορατά σημάδια στη συγκεκριμένη μορφή όπως στη σωματική που υπάρχουν μώλωπες. Είναι πιθανό να συμβεί από το οικογενειακό περιβάλλον μέχρι και στον εργασιακό χώρο. Δείγμα ψυχολογικής βίας είναι και ο ψυχαναγκασμός.
Ακόμη και ο σχολικός εκφοβισμός (bullying) που συμβαίνει μεταξύ μαθητών μπορεί να θεωρηθεί μορφή βίας. Εμφανίζεται με τη μορφή λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία), κοινωνικού εκφοβισμού (καταστροφή προσωπικών αντικειμένων), σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα), ρατσιστικού εκφοβισμού και ηλεκτρονικού εκφοβισμού (cyberbulling).
Έχει παρατηρηθεί ότι η κακοποίηση ζώων μπορεί να συνδεθεί με τη βία και συγκεκριμένα με την ενδοοικογενειακή βία.
Η αμερικανίδα ψυχολόγος Lenore Enda Walker τεκμηρίωσε τον κύκλο της βίας.
Η βία σε όποιον χώρο και αν εκδηλωθεί δεν αποτελεί προσωπική υπόθεση αλλά κοινωνικό πρόβλημα που αφορά όλους μας. Απαιτούνται τρόποι για την αντιμετώπιση και την εξάλειψη της. Σε αυτό πρέπει να συμβάλει το κράτος στηρίζοντας τα θύματα (γραμμή υποστήριξης,ψυχολόγους), η δικαιοσύνη-νομοθεσία, τα ΜΜΕ, οι φορείς κοινωνικοποίησης: σχολείο, οικογένεια.
