Ένας Άλλος Κόσμος….
Ήταν 6 Μαρτίου του 2020 όταν πήρα για πρώτη φορά το αστικό λεωφορείο για έναν άλλον… Κόσμο. Παρατηρούσα τους ανθρώπους και κάποιοι μου φαίνονταν πιο παράξενοι από τους υπόλοιπους μέχρι που, λίγες στάσεις πριν αποβιβαστώ, ανέβηκε στο λεωφορείο μια ύπαρξη απόκοσμη… Ένας άνδρας- με ασυνάρτητη εικόνα:Φορούσε φόρμες- «χοντρές» και καλοκαιρινές σαγιονάρες· τα πόδια και το κεφάλι του ήταν γεμάτα αίμα και πληγές, και στο χέρι κρατούσε ένα άδειο μπουκάλι μπύρας.
Μέχρι να ενώσω στο μυαλό μου κάποια κομμάτια αυτού του διαμελισμένου puzzle και να αντιληφθώ το σοκ του θεάματος και της οσμής, που ο άνθρωπος αυτός απέπνεε, ήρθε η ώρα να αποβιβαστώ και να περπατήσω για λίγο ως την πύλη του ψυχιατρείου. Μαζί μου και ο άνδρας.Νομίζω πως δεν υπήρχε πιο χαρακτηριστικό καλωσόρισμα!Προσπέρασα, έχοντας στο μυαλό μου την εικόνα αυτού του ανθρώπου και τη γνώση ότι σε αυτού του είδους τα νοσοκομεία νοσηλεύονται και ασθενείς με το άρθρο του νόμου 69, που σημαίνει ότι διέπραξαν κάποια αξιόποινη πράξη, επειδή όμως έχουν το ακαταλόγιστο, αντί για φυλακή, μπήκαν στο ψυχιατρείο (lawspot, 2017).«Χριστέ μου, σκέφτηκα, εγώ ήρθα εδώ απλώς για να κάνω την πρακτική μου ως ψυχολόγος και ήδη τρέμουν τα πόδια μου».Περπάτησα για λίγο στην αχανή έκταση του ψυχιατρείου, μέχρι να περάσουν τα πιο αμήχανα δέκα λεπτά της ζωής μου και να έρθει η ώρα για το ραντεβού με την επόπτρια.
Η στάση μου, σαν παγωμένη μύγα, από τον φόβο. Φόβος για το άγνωστο της ψύχωσης, φόβος για τους ασθενείς που μου μιλούσαν και δεν καταλάβαινα, φόβος για το γεγονός ότι δεν ήμουν έτοιμη να γνωρίσω έναν άλλον κόσμο, τόσο μακρινό και τόσο οικείο* ταυτόχρονα. Από την άλλη μεριά, μια επόπτρια με ανάλαφρη αύρα, χαμόγελο, οικειότητα με τους ασθενείς και το περιβάλλον του νοσοκομείου, και… αγαπημένα μακριά σγουρά μαλλιά. Η ενέργεια και η στάση της, αμέσως, με έκαναν να αμφισβητήσω εκείνο το μεγάλο άγχος που είχε κατακλίσει τη σκέψη μου. Αφού μιλήσαμε για λίγο, με έφερε σε επαφή με τον πρώτο ασθενή. Άλλη μια απόκοσμη μορφή με, σχεδόν, εξαϋλωμένο σώμα από την ανορεξία, μπερδεμένο λόγο, εξαιτίας της χαμηλής νοημοσύνης και της δομής του, αλλά και με μια ευγένεια που χρόνια είχα να δω από έναν άγνωστο. Αφού τελείωσε η συνεδρία, ο ασθενής με ευχαρίστησε και μου έδωσε το χέρι (πριν ακόμα γίνει η χειραψία αιτία πανικού), παρ’ όλο που ήμουν απλώς μια σιωπηλή παρατηρήτρια.
Για πολύ καιρό ακόμα, κάθε νέος ασθενής μου φαινόταν με μια πρώτη ματιά σαν ένας άλλος γόρδιος δεσμός που δεν μπορούσε να λυθεί με τίποτα και με κάθε λήξη της θεραπευτικής συνεδρίας, κάθε δύσκολος ασθενής έφευγε ως ένας άνθρωπος, απλώς, -άνθρωπος- με πολλές και βαθιές πληγές, αλλά ακόμα και η μορφή του προσώπου του είχε -πια- μαλακώσει, και σε πολλές περιπτώσεις ήθελε να ευχαριστήσει για τον χρόνο που του δόθηκε στη θεραπευτική συνάντηση.Πόση αγάπη, πόσο σεβασμό, πόση υπομονή και πόση καθαρότητα ψυχής να θέλει ένας άνθρωπος με πυρηνικά τραύματα για να ανοιχτεί… Και πράγματι, ήμουν η πιο τυχερή ειδικευόμενη. Είχα μια επόπτρια που μπορούσε να επικοινωνεί με αυτά τα ιδιαίτερα πλάσματα σα να ήξερε τους κώδικες που ανοίγουν τις πύλες επικοινωνίας του δικού τους κόσμου.
Ο καιρός περνούσε και παρατήρηση στην παρατήρηση, συμμετοχή στη συμμετοχή ξεκίνησαν τα πρώτα μου περιστατικά να έρχονται. Από τον φόβο της πρώτης εντύπωσης, άρχισα να περνώ στην κατανόηση αυτού του παράξενου κόσμου και ο κωδικός για να ανοίξει η πόρτα του ήταν ο –σεβασμός– για αυτά τα ασθενικά πρόσωπα. Ωστόσο δεν ήταν λίγες οι φορές που οι ασθενείς με περνούσαν από τον ρόλο της καλής στον ρόλο της κακιάς, ανάλογα με τη διάθεσή τους. Εξάλλου αυτή ήταν και η πρόκληση· η ψύχωση είναι ένας ωκεανός, που εξερευνώντας τον, είτε θα ανακαλύψεις νέες ηπείρους και κρυμμένους θησαυρούς, είτε θα σε πνίξει με τα λυσσαλέα κύματά του.Οι ψυχές του ψυχιατρείου είναι οι πιο τραυματισμένες που συνάντησα ποτέ στη ζωή μου. Τραύματα σωματικά και ψυχικά είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία προσώπων που έμοιαζαν λίγο με το τέρας, που τους καταδίκασε στον αγύριστο κόσμο τους, και πολύ με την ανοιχτή τους πληγή. «Ο πατέρας μου ήταν ένα τέρας» έλεγε μια ασθενής «και η μητέρα μου δεν με θέλει γιατί του μοιάζω. Βλέπει στο πρόσωπό μου εκείνον».«Όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις», μια φράση του Μάνου Χατζιδάκι, που απαντά στο γιατί αυτοί οι άνθρωποι «μοιάζουν» πολλές φορές με το… δικό τους… -τέρας («πατέρας», -τέρας);!
Ένας κόσμος τόσο ξένος και τόσο οικείος:Ξένος, γιατί από τη σκοπιά της κοινής λογικής, ούτε να τον κοιτάξεις μπορείς, ούτε να τον ακούσεις.* Οικείος γιατί αν αντέξεις να τον αντικρίσεις κατάματα, θα δεις ότι η τρέλα είναι ένα πέρασμα στην πράξη, σε μια πράξη που υπάρχει, ίσως, στο φαντασιακό κάθε ανθρώπου.***Ένα αόρατο όριο μας χωρίζει πάντα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Άρθρο 69 – Ποινικός Κώδικας – Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής. Ανακτήθηκε από: https://www.lawspot.gr