«Μη μιλάς»! «Σώπα»! «Μην απογοητεύσεις την οικογένειά σου, τους φίλους σου, την κοινωνία»! «Κάνε υπομονή»! «Μα τι θα πει κι ο κόσμος»;! Και το χειρότερο… « Πάντα να χαμογελάς»!
Εντάξει τώρα; Έφτασες εκεί γύρω στα 30 στα 40 στα 50 κι έμαθες «τι θα πει ο κόσμος»… Ικανοποίησες αρκετά τους άλλους ή όχι ακόμα… Έχεις κάτι παραπάνω να δώσεις…
Συχνά, αγανακτείς με τη ζωή που κάνεις, λες πως δεν αντέχεις άλλο τη δουλεία σου, τον/την σύντροφό σου, τους γονείς σου, τους φίλους σου, τις συναναστροφές σου. Όλα ρηχά, όλα γλυκανάλατα, όλα χλιαρά. Πασχίζεις να φέρεις εις πέρας τις σπουδές, τη δουλειά, τις καθημερινές υποχρεώσεις για να μην απογοητεύσεις κανέναν. Να είσαι εντάξει,- τυπική/-ος, δοτική/-ος με όλους. Κι η δική σου επιθυμία… μια καταπιεσμένη κακομοίρα, που αγωνιά να την ακούσεις, τη στιγμή που εσύ έχεις ξεχάσει να ακούς τον εαυτό σου. Η προσοχή σου εστιάζει στην ικανοποίηση του Άλλου.
Στο σημείο που έχεις απορρίψει, έχεις ξεχάσει, έχεις εγκαταλείψει την εσωτερική φωνή, που σου ουρλιάζει, ακριβώς στο σημείο αυτό έρχεται το τελεσίδικο σωματικό μήνυμα.- Σου επιβάλλει να ακούσεις Εσένα, να ακούσεις την επιθυμία σου μέσα από τη σωματική οδύνη, μέσα από την εκδήλωση μιας ανυπόφορης ασθένειας, ενός αυτοάνοσου νοσήματος, για παράδειγμα. Ο πόνος έρχεται για να βάλει έναν φραγμό, ένα όριο στην ασυδοσία σου, που δεν είναι άλλη από το να είσαι πάντα «το καλό παιδί», – μη τυχόν και δυσαρεστήσεις κάποιον.
«Γιατί όταν ήσουν μικρός δεν θα καταλάβαινες, κι όταν μεγάλωσες, να σου το ‘λεγα θα γελούσες. Τώρα που αρρώστησες παιδί μου και ξεθύμανε μια στάλα η σάρκα σου, μπορείς να ακούσεις τα μυστικά μηνύματα του Θεού, χωρίς να γελάσεις» (Καζαντζάκης, 1952).
Τί μπορεί να συμβαίνει όμως με τον ψυχικό σου κόσμο, εφόσον η ιατρική δεν μπορεί να δώσει απάντηση στο «γιατί πονάς»…
Το 1777 για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος «νεύρωση» από τον Σκωτσέζο γιατρό William Cullen και με τη χρήση αυτού του όρου έκανε λόγο τόσο για ψυχικές αρρώστιες, όσο και σωματικά συμπτώματα, όπως κολικοί, δυσπεψία, ίλιγγος κ.α., συνδέοντας έτσι τα σωματικά συμπτώματα με τη δομή της νεύρωσης (αναφ. στους Laplance & Pontalis). Στη συνέχεια και κατά τον 19ο αιώνα, κάτω από το φάσμα της νεύρωσης τοποθετήθηκε μια σειρά παθήσεων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: (α) έχουν συγκεκριμένη οργανική έδρα (πεπτική νεύρωση, καρδιακή νεύρωση κ.α.), (β) πρόκειται για λειτουργικές παθήσεις, δηλαδή η βλάβη υφίσταται στη λειτουργία κι όχι στη δομή του οργάνου, (γ) θεωρούνται αρρώστιες του νευρικού συστήματος. Στη περίπτωση μάλιστα, της υστερίας, η οποία είναι μία από τις κλινικές δομές της νεύρωσης, τα συμπτώματα υιοθετούν ως μέσο έκφρασης, ένα σώμα γραμμένο με γλώσσα· Και η μορφή που αυτά παίρνουν μέσα από τις σωματικές αδιαθεσίες δεν είναι παρά η επιστροφή του απωθημένου στο σώμα. Εξάλλου, όπως έλεγε ο Lacan, «το ασυνείδητο είναι δομημένο σαν γλώσσα [langage]» (Κανελλοπούλου, 2013).
Ποιες ανάγκες απώθησες; Ποιες επιθυμίες νομίζεις πώς έθαψες;…
Όλα αυτά τα «ξεχασμένα» επιστρέφουν μέσα από τη γλώσσα του σώματος, επιστρέφουν για να μας επιβάλλουν το μήνυμα, όταν εμείς έχουμε πάψει πια ν’ ακούμε.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κανελλοπούλου, Λ. (2019). Κλινική ψυχολογία II (σελ. 30-31). Ανακτήθηκε από https://eclass.uoa.gr/modules/document/?course=PPP490
Καζαντζάκης, Ν. (2011). Ο φτωχούλης του Θεού. Αθήνα: Καζαντζάκη.
