Γιατί συγκρούομαι με τον/την σύντροφό μου;
Σίγουρα έχεις ακούσει πολλές φορές για σχέσεις που τελείωσαν άδοξα, για ζευγάρια που συνέχεια βρίσκονται σε διενέξεις, κι αν δεν έχεις ακούσει, σίγουρα έχεις ζήσει προσωπικά τέτοιες εμπειρίες. Αν και η σύγκρουση φαίνεται να έχει καταστροφικές συνέπειες για τις σχέσεις, δεν είναι λίγες εκείνες οι περιπτώσεις που οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα και βελτίωση της ποιότητας των δεσμών ανάμεσα στο ζευγάρι, όταν υιοθετούνται αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης. Βέβαια, τα άτομα δείχνουν συχνά να αγνοούν τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης, ακόμα κι αν είναι ένα φαινόμενο που τα ταλαιπωρεί ιδιαίτερα, αλλά και τους τρόπους θα την επιλύσουν.
Ενδεχομένως, τις περισσότερες φορές να υπάρχει πράγματι κάποια σοβαρή αιτία για την έναρξη μια σύγκρουσης, ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχουν διαφυλικές διαφορές σχετικά με την ερμηνεία για τα πιθανά αίτιά της. Άνδρες και γυναίκες δεν ορίζουν με τον ίδιο τρόπο μία σύγκρουση, ούτε ερμηνεύουν σε γενικές γραμμές με τον ίδιο τρόπο τα αίτια για τα οποία δημιουργήθηκε το κλίμα έντασης και επιθετικότητας ανάμεσά τους. Συγκεκριμένα, οι άνδρες φαίνεται να υιοθετούν πιο παθητική στάση απέναντι στις συγκρούσεις, σε αντίθεση με τις γυναίκες που είναι περισσότερο ενεργητικές και διεκδικητικές.
Αίτια σύγκρουσης:
Προσπάθεια αλλαγής στοιχείων του χαρακτήρα
Δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρείται μια προσπάθεια μεταβολής των «αρνητικών» στοιχείων της προσωπικότητας του άλλου. Οι περισσότεροι λίγο ή πολύ έχουν έρθει σε σύγκρουση για κάτι που ο/ η σύντροφό τους κάνει και τους ενοχλεί, το οποίο θα ήθελαν να να αλλάξει και συνήθως ο επιτακτικός τρόπος είναι μάλλον αναποτελεσματικός.
Συναισθήματα αδικίας και παραμέλησης
Συχνά, παρατηρείται έντονα το φαινόμενο να αισθάνεται κανείς αδικημένος ή παραμελημένος από τον/την σύντροφό του, είτε λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, είτε λόγω λανθασμένης διαχείρισης χρόνου. Η αίσθηση ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα ή ότι είναι «δεύτερη επιλογή», δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα, τα οποία με τη σειρά τους εντείνουν τη σχέση με τον/ την σύντροφό.
Ανασφάλεια – ανάγκη για επιβεβαίωση – αισθήματα ζήλιας
Φυσικά, το να παίρνει κανείς επιβεβαίωση μέσα στη σχέση είναι κάτι απολύτως επιθυμητό, φυσιολογικό και απαραίτητο. Τι γίνεται, όμως, όταν οι προσωπικές ανασφάλειες οδηγούν σε μια ατέρμονη ανάγκη για επιβεβαίωση; Επιζητούμε συνεχώς την προσοχή και απαιτούμε συνεχώς από τον άλλον να μας δείξει πόσο μας θέλει, πόσο σημαντικοί είμαστε για εκείνον/η, για να αισθανθούμε καλά και ασφαλείς. Πρόκειται, ωστόσο, για μια παραπλανητική και μάλλον εφήμερη ασφάλεια, αφού η κάλυψη των εσωτερικών ανασφαλειών είναι μια διαδικασία που σχετίζεται περισσότερο με την διεργασία με τον εαυτό του καθενός ξεχωριστά, παρά με την επιβεβαίωση από τον/ την σύντροφό.
Ασυμφωνία χαρακτήρων
Είναι γεγονός θεμιτό, να μην συμφωνούν τα ζευγάρια μέσα στα πλαίσια της σχέσης. Είναι υγιές, καθώς γίνεται γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, ενώ σίγουρα το να ακούει κανείς διαφορετικές οπτικές, μπορεί να αμβλύνει τις γωνίες του και να οδηγήσει στην ανεύρεση νέων τρόπων σκέψης. Παρ’ όλ’ αυτά η ασυμφωνία πάνω σε ένα θέμα, δεν αντιμετωπίζεται πάντα έτσι από τα ζευγάρια και πολλές φορές προσπαθεί ο ένας να επιβάλλει την γνώμη του στον άλλον, ως την πιο ενδεδειγμένη. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι παράγοντες όπως το κοινωνικό και μορφωτικό υπόβαθρο, μπορεί να αποτελέσουν τροχοπέδη για έναν αποτελεσματικό διάλογο.
Το αίσθημα της ζήλιας, από την άλλη, κατά γενική ομολογία αποτελεί βασικό αίτιο για την σύγκρουση μεταξύ των ζευγαριών και ενώ πολλές φορές μπορεί να τα φέρει πιο κοντά, όταν αυτή εκδηλώνεται στα επιτρεπτά πλαίσια, όταν γίνεται τοξική απομακρύνει και δυσχεραίνει τη σχέση τους.
Στασιμότητα στη σχέση- μη έκφραση συναισθημάτων
Η έλλειψη εξέλιξης στη σχέση μπορεί να αποτελέσει παράγοντα, που θα οδηγήσει σε διενέξεις. Από την άλλη, η εσωστρέφεια εκ μέρους του ενός συντρόφου και η αδυναμία έκθεσης των σκέψεων και των συναισθημάτων του λειτουργούν ανασταλτικά και φαίνεται να προβληματίζουν ιδιαίτερα τον άλλο σύντροφο, καθώς ίσως αμφισβητούνται τα πραγματικά του αισθήματα και οι προθέσεις για την σχέση, αφού δεν εκδηλώνονται.
Αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των συγκρούσεων
Οι συγκρούσεις είναι φυσικό φαινόμενο μέσα στις σχέσεις, όμως η ανεύρεση αποτελεσματικών στρατηγικών αντιμετώπισής τους είναι αναγκαίο να αναφερθούν:
Ειδικότερα,
- Προσπάθησε να αποφεύγεις να επιλύεις τις συγκρούσεις την ώρα που επικρατεί ένταση και αρνητικά συναισθήματα.
- Υποχώρησε. Μια σχέση είναι χρήσιμο να μην βασίζεται στον ανταγωνισμό, αλλά στις αμοιβαίες υποχωρήσεις και στην έλλειψη εγωισμού.
- Όσο δύσκολο κι αν είναι κάποιες φορές, προσπάθησε να δείχνεις σεβασμό και κατανόηση στην αυτονομία και τα όρια του άλλου. Το να έχει ο καθένας προσωπικό χώρο και χρόνο λειτουργεί ευεργετικά για τη σχέση. Αναγνώρισε και τη δική σου ανάγκη για στιγμές με τον εαυτό σου χωρίς περισπασμούς.
- Μετά από μία σύγκρουση, μην περιμένεις να επέλθει η αλλαγή αμέσως. Η τροποποίηση της συμπεριφοράς παίρνει χρόνο και απαιτεί προσπάθεια και κόπο. Επιβράβευσε τις μικρές επιτυχείς αλλαγές.
- Ενεργητική ακρόαση: Άκου με προσοχή, τα αρνητικά συναισθήματα και τις σκέψεις του συντρόφου σου για τα δυσλειτουργικά στοιχεία της σχέσης σας, όταν αυτά εκδηλώνονται ήρεμα. Δείξε κατανόηση, χωρίς να κρατάς άμυνες και προσπάθησε να εκδηλώσεις και εσύ τα δικά σου. Σκέψου ότι κυρίως προσπαθείτε να λύσετε κάτι και όχι να εκδικάσετε ένα γεγονός βγάζοντας κάποιον «ένοχο».
- Ο εποικοδομητικός διάλογος σε φιλικό κλίμα μπορεί να φέρει θετικά αποτελέσματα στη σχέση, μέσα στην οποία τα ζευγάρια αισθάνονται οικεία να εκθέσουν και να λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα με ηρεμία και σεβασμό και εκτίμηση στο πρόσωπο του άλλου.
- Σκέψου πολλές φορές, αν αυτό που θα πεις πραγματικά σε ενοχλεί, αν έχει λογική και αξίζει να σημειωθεί μέσα στη σχέση σας για να βελτιωθεί.
Χατζούλη Α. & Σινίκη Μ. (2006) Οι διαφυλικές συγκρούσεις στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις και η αντιμετώπισή τους από άνδρες και γυναίκες στην Ελλάδα, PSYCHOLOGY, 2006,13(3), 134-154
