Ο σύντροφος μου δείχνει σοβαρά σημάδια κατάθλιψης. Πώς μπορώ να τον βοηθήσω;
Από την: Δήμητρα
Αγαπητή Δήμητρα,
θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε που μοιράζεσαι μαζί μας αυτή την δύσκολη κατάσταση που βιώνεις και όπως είναι φυσικό σε απασχολεί αρκετά. Είναι σημαντικό ότι έκανες το μεγάλο βήμα να αναζητήσεις κάποιου είδους υποστήριξη και αυτό δείχνει συνάμα πόσο νοιάζεσαι τον σύντροφό σου εφόσον μιλάμε για τη δική του ψυχική υγεία.
Από την περιγραφή σου δεν έχουμε πολλές πληροφορίες παρά μόνο ότι δείχνει σημάδια έντονης κατάθλιψης γεγονός που δεν καθιστά δυνατή μια διάγνωση -εκτίμηση της κατάστασης. Αυτό που μπορούμε να πούμε όμως είναι ποια είναι τα σημάδια της κατάθλιψης με αντικειμενικά κριτήρια ούτως ώστε να ελέγξεις τι από αυτά ισχύει και να μην μπαίνεις σε ένα κυκεώνα παραπληροφόρησης όπως είναι φυσικό στην προσπάθεια σου να ενημερωθείς για αυτή την κατάσταση που σε ταλανίζει.
Η κατάθλιψη είναι πολλά περισσότερα από απλώς μία κακή διάθεση. Είναι μία διαταραχή που «σκιάζει» τη σκέψη, τα συναισθήματα, τις αντιλήψεις για τον κόσμο και τις σχέσεις ενός ατόμου. Μιλάμε για μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο αν τουλάχιστον 5 από τα παρακάτω συμπτώματα εμφανιστούν σε διάρκεια 2 εβδομάδων και συμβαίνουν τις περισσότερες ημέρες, σχεδόν ολόκληρη την ημέρα και σηματοδοτούν μία αλλαγή στη λειτουργικότητα του ατόμου. Τουλάχιστον ένα από τα συμπτώματα αυτά πρέπει να είναι η καταθλιπτική διάθεση είτε η απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης:
• Καταθλιπτική διάθεση στην μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθε ημέρα, που αποκαλύπτεται είτε από υποκειμενική αναφορά (π.χ. αίσθημα θλίψης ή κενού), ή από παρατηρήσεις τρίτων (π.χ. φαίνεται δακρυσμένος).
• Σημαντική ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης για όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες
• Σημαντική απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα ή αύξηση βάρους.
• Αϋπνία ή υπερυπνία σχεδόν κάθε ημέρα.
• Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, σχεδόν κάθε ημέρα (μπορεί να γίνει αντιληπτό και από τρίτους, δεν αποτελεί μόνο υποκειμενικό αίσθημα νευρικότητας ή νωθρότητας).
• Κόπωση ή έλλειψη ενεργητικότητας σχεδόν κάθε ημέρα.
• Αίσθημα αναξιότητας ή υπερβολικής ή αδικαιολόγητης ενοχής σχεδόν κάθε ημέρα.
• Μείωση της ικανότητας σκέψης ή συγκέντρωσης ή αναποφασιστικότητα σχεδόν κάθε ημέρα (είτε από υποκειμενική αναφορά, είτε από παρατηρήσεις τρίτων).
• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου (όχι μόνο φόβος θανάτου), επαναλαμβανόμενος αυτοκτονικός ιδεασμός χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο ή απόπειρα αυτοκτονίας ή συγκεκριμένο σχέδιο εκτέλεσης αυτοκτονίας.
Όλα τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να μην οφείλονται σε πένθος από την απώλεια αγαπημένου προσώπου ή στις φυσιολογικές δράσεις μίας ουσίας (φάρμακα) ή μίας σωματικής αρρώστιας (υποθυρεοειδισμός)
Όπως και άλλες ψυχικές παθήσεις έτσι και η κατάθλιψη αφορά όλα τα μέλη της οικογένειας του ατόμου που υποφέρει και ακόμα και το περιβάλλον του μέσα στο οποίο κινείται (εργασία, σχολικό περιβάλλον, φίλοι.) Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως όλα αυτά τα σημάδια και η ίδια η καθημερινότητα μέσα σε μια δύσκολη κατάσταση όπως αυτή, κάνουν τη ζωή ή τη συντροφιά με έναν καταθλιπτικό σύντροφο, όπως είναι αναμενόμενο, μία πρόκληση. Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να έχουν καλές και κακές μέρες, οπότε δεν είμαστε ποτέ σίγουροι για το τι να περιμένουμε. Μπορεί να θέλουν να μένουν σπίτι, όταν θέλουμε να βγούμε έξω και μπορεί να περάσουν μέρες, κατά τις οποίες είναι ευερέθιστοι και θυμωμένοι χωρίς κανέναν λόγο. Αυτό μπορεί να είναι απογοητευτικό για εμάς, αλλά είναι επίσης απογοητευτικό για αυτούς. Σίγουρα δεν μπορείς να αντικαταστήσεις έναν ειδικό αλλά μπορείς να λειτουργήσεις υποστηρικτικά. Ας δούμε μερικά πράγματα που πρέπει να θυμάσαι και που μπορείς να δοκιμάσεις ώστε να βοηθήσεις από την πλευρά σου:
• Δεν μπορείς να σηκώσεις το βάρος της κατάθλιψης του συντρόφου σου μόνη σου: Το βασικότερο που χρειάζεται να θυμάσαι είναι ότι η κατάθλιψη είναι μία σοβαρή ψυχική διαταραχή που δεν μπορείς να τη θεραπεύσεις μόνη σου. Σαφώς και θέλεις να κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για να δεις τον άνθρωπό σου να είναι ξανά ευδιάθετος, χαμογελαστός και να έχετε τη σχέση που είχατε πριν μαζί. Όμως δεν μπορείς να είσαι μόνη σου σε αυτή την προσπάθεια. Απόφυγε να μπεις σε αυτή την παγίδα, γιατί η κατάθλιψη θα ρουφήξει κι εσένα και θα σε αφήσει ματαιωμένη και θυμωμένη όταν θα βλέπεις ότι οι προσπάθειές σου δεν θα έχουν ένα άμεσο αποτέλεσμα. Μπορείς να είσαι δίπλα του για να τον υποστηρίξεις αλλά δεν είναι αποκλειστική ευθύνη σου η θεραπεία του συντρόφου σου.
• Μην παρασύρεσαι από τον θυμό. Το να βρίσκεσαι αντιμέτωπη με την κατάθλιψη του συντρόφου σου καθημερινά είναι επίπονο, και μπορεί να φέρει στην επιφάνεια άσχημα συναισθήματα, ειδικά αν η κατάθλιψη έχει αρχίσει να φέρνει αλλαγές στην γνωστή καθημερινότητα. Προσπάθησε να μείνεις ανεπηρέαστη από τα αισθήματα που σου προκαλούν οι συνθήκες αυτές.
•Λειτουργήστε ως ομάδα. Έχετε έναν κοινό εχθρό να αντιμετωπίσετε, κι αυτός είναι η ασθένεια. Μην τα βάζετε ο ένας με τον άλλο. Δουλέψτε μαζί ώστε να καταπολεμήσετε την ασθένεια, αντί να αφήσετε την σχέση σας να χαλάει σιγά σιγά. Προσπάθησε να βρίσκεσαι ενεργά δίπλα του, με όποιον τρόπο είναι δυνατό. Βγείτε καθημερινά μια μικρή βόλτα για να χαλαρώσετε. Προσπάθησε να μην επιβάλλεις αλλά ούτε και να πιέζεις τον σύντροφό σου να εμπλακεί σε δραστηριότητες. Ωστόσο, μπορείς να του προτείνεις ό,τι σκέφτεσαι πως θα τον αποσπάσει από τις αρνητικές σκέψεις.
• Φρόντισε τον εαυτό σου. Έχει παρατηρηθεί σε τέτοιες καταστάσεις πως όταν στο ζευγάρι ο ένας υποφέρει από κάποια ψυχική διαταραχή, ο άλλος νιώθει ενοχές να χαρεί τη ζωή. Είναι σα να αισθάνεται πως πρέπει να συμβαδίζει μαζί του. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, η φροντίδα του εαυτού μας πρέπει να είναι προτεραιότητα. Δεν μπορούμε να βοηθήσουμε τον άνθρωπό μας, αν δεν «πατάμε» καλά στα πόδια μας.
• Στήριξε την προσπάθειά του για θεραπεία. Η ασθένεια λειτουργεί με τέτοιο τρόπο που κάνει το άτομο που πάσχει να αρνείται πως χρειάζεται βοήθεια, οπότε βρίσκεται στο χέρι σου να ωθήσεις τον σύντροφό σου να αναγνωρίζει το πρόβλημα και να ψάξει θεραπεία. Δείξε του να καταλάβει πως το να τον βλέπεις να υποφέρει είναι επίπονο και για εσένα, και πως η κατάθλιψη δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να νιώθει ντροπή.
Κλείνοντας, να θυμίσω ότι όσο και αν βλέπεις την δυσάρεστη πλευρά να ξέρεις πως υπάρχουν περιπτώσεις που η κατάθλιψη κατάφερε να φέρει ζευγάρια πιο κοντά. Όταν οι σύντροφοι αντιμετωπίζουν την ασθένεια μαζί, σαν ακόμα μία δοκιμασία της ζωής, τα πράγματα μπορούν να καταλήξουν πολύ καλύτερα. Το μοίρασμα και η επικοινωνία είναι από τα σημαντικότερα θέματα σε μία σχέση και πόσο μάλλον όταν ένας από τους δύο συντρόφους έχει κατάθλιψη.
Είναι ουσιαστικό για την πορεία της σχέσης να αναγνωρίσετε τις δυσκολίες και τα προβλήματα που προκύπτουν από την κατάθλιψη ούτως ώστε να μην ενοχοποιηθείτε και να βρείτε την κατάλληλη βοήθεια που σας ταιριάζει.
Ελπίζω να σε βοήθησα όσο το δυνατόν περισσότερο με τα λόγια μου. Είμαστε στη διάθεσή σου για ό,τι χρειαστείς.
