Καλησπέρα σας!! Αυτό που θα ήθελα να μοιραστώ είναι ότι φοβάμαι πολύ τα ασανσέρ. Φοβάμαι την περίπτωση εγκλωβισμού σε αυτό. Φανταστείτε πως αποφεύγω πολύ συχνά ακόμη και το ασανσέρ της πολυκατοικίας που ζω. Και όταν μπω, είμαι μες το άγχος, την νευρικότητα, σωματοποιώντας το στρες αυτό, πριν και κατά τη διάρκεια που θα βρίσκομαι στο χώρο αυτό. Η παραμονή σε αυτό μου φαίνεται αιώνια. Φυσικά, σε ασανσέρ που δεν έχω μπει ξανά, δεν θα το χρησιμοποιήσω, εκτός αν βρίσκεται και κάποιος άλλος μαζί μου. Τέλος, να σημειώσω ότι δεν μου έχει τύχει να εγκλωβιστώ ποτέ, πέρα από 2-3 φορές που είχε κολλήσει για δευτερόλεπτα γιατί δεν είχαν κλείσει οι πόρτες καλά. Μπορεί οι σκέψεις μου να φαίνονται ανόητες, όμως αυτός ο φόβος με επηρεάζει πολύ αρνητικά. Σας ευχαριστώ πολύ, καλή συνέχεια!!
Από την: Μαρία Δαν.
Αγαπητή Μαρία,
Πρώτα από όλα θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε που βρήκες το θάρρος να μοιραστείς μαζί μας αυτό που σε απασχολεί. Από όσα μας έγραψες, κατανοώ ότι έχεις έναν έντονο φόβο σχετικά με τους ανελκυστήρες. Αν και νομίζεις ότι οι σκέψεις σου αυτές φαίνονται ανόητες, στην πραγματικότητα πρόκειται για μία εκ των πιο συνηθισμένων φοβιών.
Η φοβία για τους ανελκυστήρες συναντάται σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων. Ωστόσο, όταν επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τους και τη λειτουργικότητά τους, τότε είναι σημαντικό ή και απαραίτητο να γίνουν κάποιες ενέργειες με στόχο τη διαχείριση της συγκεκριμένης φοβίας. Δεν πρόκειται για μία φοβία αυτή καθαυτή, αλλά για ένα είδος φοβίας που κατηγοριοποιείται μέσα σε δύο άλλες πολύ κοινές ειδικές φοβίες, την κλειστοφοβία και την ακροφοβία/υψοφοβία. Η κλειστοφοβία είναι η φοβία για χώρους περιορισμένων διαστάσεων και η ακροφοβία/υψοφοβία είναι η φοβία για τα ύψη. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να εντοπίσουμε ποια από τις δύο ειδικές φοβίες βρίσκεται πίσω από την φοβία για τους ανελκυστήρες ή αν πρόκειται για έναν συνδυασμό των δύο. Για να γίνει αυτό, εξετάζουμε τι είδους σκέψεις περνάνε πριν την είσοδο σε έναν ανελκυστήρα, μετά ή και εκείνη την ώρα από το μυαλό του ατόμου, καθώς και αν υπάρχουν άλλες καταστάσεις τις οποίες φοβάται.
Αν, παραδείγματος χάρη, φοβάται το ότι θα σταματήσει ξαφνικά ο ανελκυστήρας και θα βρεθεί κλεισμένο μέσα σε έναν πολύ μικρό χώρο από τον οποίον δεν έχει δυνατότητα διαφυγής, τότε πρόκειται για μία περίπτωση κλειστοφοβίας. Αν, από την άλλη, φοβάται το ότι καθώς ανεβαίνει τους ορόφους αυξάνεται το ύψος και είναι επικίνδυνο να πέσει σε περίπτωση βλάβης, τότε πρόκειται για μία περίπτωση ακροφοβίας/υψοφοβίας. Η συγκεκριμένη είναι ακόμη πιο έντονη σε περιπτώσεις που οι ανελκυστήρες έχουν γύρω γύρω γυαλί, ώστε να φαίνεται η θέα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ποια ειδική φοβία κυριαρχεί, ώστε να σχεδιάσουμε τα κατάλληλα βήματα για τη διαχείρισή της. Στην δική σου περίπτωση, Μαρία, τι είδους σκέψεις περνάνε από το μυαλό σου; Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις στις οποίες νιώθεις να φοβάσαι, όπως σε ένα πολύ μικρό δωμάτιο χωρίς μεγάλα παράθυρα ή σε ένα μπαλκόνι το οποίο βρίσκεται σε μεγάλο ύψος;
Η φοβία για τον ανελκυστήρα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη ζωή ενός ατόμου, ακόμη και σε καθημερινή βάση. Πολλά άτομα, ας πούμε, νιώθουν δυσφορία κάθε μέρα στη δουλειά τους, διότι εργάζονται σε υψηλούς ορόφους κτιρίων και πρέπει να χρησιμοποιούν τον ανελκυστήρα. Το άγχος με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα μπορεί να σωματοποιηθεί. Συνήθη συμπτώματα αποτελούν η ταχυπαλμία, η εφίδρωση, η ζάλη, η ναυτία, ο πονοκέφαλος, η δύσπνοια ή ακόμη και η λιποθυμία. Επίσης, μπορεί να βιώσει κάποιος γνωστικού τύπου συμπτώματα, όπως την αίσθηση της μη πραγματικότητας, τον φόβο για την απώλεια του ελέγχου και σκέψεις που τείνουν στην καταστροφολογία.
Εσύ, Μαρία μου, τι είδους συμπτώματα βιώνεις; Όπως μας ανέφερες η ίδια, το στρες σου σωματοποιείται πριν και κατά τη διάρκεια που βρίσκεσαι μέσα στον ανελκυστήρα. Σε ορισμένες των περιπτώσεων, η έναρξη της φοβίας αυτής οφείλεται σε κάποιο σχετικό τραυματικό γεγονός, ενώ σε άλλες δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος παράγοντας που την ενεργοποίησε (όπως στη δική σου περίπτωση). Υπάρχουν κάποιες θεωρίες που υποστηρίζουν ότι μπορεί να υπάρχει μια γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της συγκεκριμένης φοβίας, η οποία γίνεται πιο έντονη σε αγχωτικές περιόδους της ζωής.
Πολλές φορές οι άνθρωποι εμφανίζουν κάποιες συμπεριφορές ως απάντηση στο φοβικό ερέθισμα, εν προκειμένω στον ανελκυστήρα. Οι συμπεριφορές αυτές αποσκοπούν στη μείωση τους άγχους που αισθάνονται. Αυτές διακρίνονται σε συμπεριφορές ασφαλείας και συμπεριφορές αποφυγής. Οι συμπεριφορές ασφαλείας περιλαμβάνουν οποιαδήποτε πράξη επιτρέπει την αποφυγή του φοβικού ερεθίσματος, όπως η χρήση της σκάλας. Οι συμπεριφορές διαφυγής εμφανίζονται όταν το άτομο είναι ήδη μέσα στον ανελκυστήρα και θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να βγει έξω γρήγορα, όπως να σταματήσει σε προηγούμενο όροφο ή να πιέσει υποχρεωτικά το κουμπί που ανοίγει την πόρτα. Ωστόσο, οι συμπεριφορές αυτές δεν αποτελούν πραγματικές λύσεις.
Τι μπορείς να κάνεις για να αντιμετωπίσεις αυτόν τον φόβο;
- Να αναπνέεις αργά, κατά τη διάρκεια χρήσης του ανελκυστήρα, για να αποφύγεις την αύξηση του καρδιακού παλμού, την ζάλη και γενικά των επιπέδων του άγχους.
- Να ζητήσεις βοήθεια ή συνοδεία όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
- Να κρατάς απασχολημένο το μυαλό σου με όμορφες σκέψεις όση ώρα διαρκεί ή άνοδος ή η κάθοδος και να αποφύγεις τις συμπεριφορές διαφυγής.
- Εάν ο φόβος σου είναι πολύ έντονος και επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σου, μπορείς να επισκεφθείς κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να σε βοηθήσει να τον διαχειριστείς. Μέσα από την ψυχοθεραπεία θα μπορέσετε να εντοπίσετε την πραγματική αιτία και να την αντιμετωπίσετε. Επιπλέον, η ψυχοθεραπεία μπορεί να συνοδευτεί από τεχνικές που ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση των ειδικών φοβιών, όπως η συστηματική απευαισθητοποίηση και η in vivo έκθεση, οι οποίες έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικές.
Ελπίζω, Μαρία, οι σκέψεις μου πάνω σε αυτό που σε απασχολεί να σε βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο. Να έχεις πάντα στο μυαλό σου ότι πρόκειται για κάτι σύνηθες, το οποίο με την κατάλληλη διαχείριση μπορεί να αντιμετωπιστεί. Είμαι σίγουρη ότι μέσα σου έχεις τόσο τη θέληση όσο και τη δύναμη να το ξεπεράσεις. Είμαστε εδώ για οτιδήποτε μας χρειαστείς!
