Τελευταία έχω καταλάβει ότι δεν είμαι πολύ καλά, το έψαξα κι έχω εμφανίσει πολλά συμπτώματα κατάθλιψης. Δεν έχω τρόπο να το πω στους γονείς μου ώστε να έρθω σε επαφή με κάποιον ψυχολόγο και καθώς είμαι ανήλικη αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Πώς το διαχειρίζομαι;
Από την: Α.Ν.
Αγαπημένη μου Α.Ν,
Αρχικά θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για το μήνυμά σου και που μοιράστηκες μαζί μας την ιστορία σου. Πάμε να τα δούμε όλα σιγά σιγά μαζί.
Από αυτά που γράφεις νοιώθω το βάρος των συναισθημάτων σου, θεωρώντας πως κανείς δεν σε καταλαβαίνει, φοβούμενη πως οι γονείς σου δεν θα αποδεχθούν την απόφασή σου. Αν καταλαβαίνω σωστά, βρίσκεσαι σε μια περίοδο της ζωής σου με εσωτερικές αναζητήσεις, μεταπτώσεις διάθεσης και αρκετό άγχος. Όλα μαζί αυτά, αισθάνομαι πως σε έκαναν με κάποιο τρόπο να «ψάξεις» και βρήκες ή διάβασες ότι αποτελούν συμπτώματα κατάθλιψης. Υπάρχουν ερωτήματα που μου δημιουργούνται και που θα σε ρώταγα αν ήμουν κοντά σου όπως «τι είναι ακριβώς αυτό που νοιώθεις;», «τι είναι αυτό που σε κάνει να φοβάσαι να μιλήσεις;» και «που έψαξες;». Είναι πολύ σημαντικό να έχεις έγκυρες πηγές για θέματα υγείας σωματικής και ψυχικής και ακόμα καλύτερα να απευθύνεσαι σε έναν ειδικό, που μπορεί να βοηθήσει να καταλάβεις τι είναι αυτό που νοιώθεις. Κάπου εδώ, έχω την ανάγκη να σου πω πως, αν αισθάνεσαι πως κινδυνεύει η σωματική σου ακεραιότητα από τα βαριά συναισθήματα που νοιώθεις, να επικοινωνήσεις τηλεφωνικά με κάποιους ειδικούς για την πρόληψη τέτοιων περιπτώσεων: Κλίμακα: 1018
Δεν σου κρύβω πως είναι πολύ εύκολο -αλλά και επικίνδυνο- να συνδέουμε κάποια μελαγχολικά επεισόδια και «σκαμπανεβάσματα της διάθεσης» με την «Κατάθλιψη». Ιδιαίτερα σε μια ηλικία τόσο ευαίσθητη και ευάλωτη όπως η δική σου, την οποία τοποθετώ -χωρίς να αναφέρεις βέβαια -γύρω στην προ-εφηβεία με εφηβεία, όπου οι μεταπτώσεις της διάθεσης, οι εκρήξεις θυμού και η εσωστρέφεια είναι φυσιολογικές συνθήκες. Και αυτό στο λέω σε μια προσπάθεια να βοηθήσω να εντοπίσεις αυτό που αισθάνεσαι, να μη νοιώθεις ενοχές γι’ αυτό και να μην τρομάζεις ότι πάσχεις από κάτι πολύ σοβαρό, όπως η κατάθλιψη, χωρίς να θέλω σε καμία περίπτωση να μειώσω το βάρος και το μέγεθος όλων των συναισθημάτων που νοιώθεις.
Προχωρώντας, κάπου εδώ προκύπτει η ανάγκη να σε καλωσορίσω και να σου μιλήσω για τον μαγικό κόσμο της Ψυχοθεραπείας αλλά και να σε απαλλάξω από ορισμένους μύθους που κυκλοφορούν γύρω από αυτόν. Μια επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο πρέπει αρχικά να γίνει με δική σου πρωτοβουλία, ακόμα κι αν είσαι ανήλικη! Όμως εδώ πρέπει να σε ενημερώσω για κάποια νομικά ζητήματα όπως πχ ότι θα χρειαστείς τη συναίνεση ενός από τους δυο γονείς σου για να προχωρήσεις σε μια θεραπεία. Αυτό σημαίνει πως η πρώτη επικοινωνία -είτε τηλεφωνικά είτε από κοντά- θα πρέπει να γίνει με έναν από τους γονείς σου. Επομένως, το πρώτο βήμα σε αυτή την προσπάθεια είναι να μιλήσεις στους γονείς σου, έστω σε αυτόν που νοιώθεις πιο κοντά σε εσένα -τη μητέρα ή τον πατέρα σου- και να περιγράψεις ανοιχτά την ανάγκη σου και να μείνεις πιστή σε αυτό που θέλεις υπερασπιζόμενη τους λόγους που θες να ξεκινήσεις χωρίς να αισθάνεσαι καμία ντροπή.
Σε κάθε περίπτωση, θα σου εφιστούσα την προσοχή σε θεραπευτές που εξειδικεύονται στην θεραπεία με παιδιά ή εφήβους ή στην Οικογενειακή θεραπεία. Επειδή το να βρεις έναν καλό ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή είναι σημαντική υπόθεση θα σου πρότεινα να απευθυνθείς πρώτα στον Δήμο, σε κάποια Κοινωνική Υπηρεσία και σε κάποια κέντρα ημέρας με συνεργαζόμενους ψυχολόγους που ακολουθούν κάποια κατεύθυνση θεραπείας, αλλιώς ψάξε πολύ σχολαστικά έναν ιδιώτη θεραπευτή με τον οποίο θα έχεις καλή χημεία, θα νοιώθεις άνετα να μιλήσεις, αλλά πρωτίστως πρόσεξε να είναι πιστoποιημένος, να έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και εξειδίκευση σε κάποια κατεύθυνση θεραπείας!
Η Ψυχοθεραπεία είναι ένας δρόμος όχι εύκολος, όμως πολύ σημαντικός και μαγικός. Δεν θα λυθούν ως δια μαγείας τα προβλήματα που πιστεύεις ότι έχεις, ούτε θα σε απαλλάξει από το άγχος σου. Είναι μια δυναμική διαδικασία, μεταξύ εσού κι ενός ψυχολόγου-ψυχοθεραπευτή, κατά την οποία έρχεσαι σε επαφή με το συναίσθημά σου, κατανοείς τους λόγους για τους οποίους νοιώθεις ό,τι νοιώθεις και απαλλάσσεσαι από το άγχος και την ενοχή, γύρω από τα συναισθήματα που βιώνεις. Ο ρόλος ενός θεραπευτή άλλωστε είναι να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις σταδιακά δυσλειτουργικά μοτίβα στη ζωή σου, να έρθεις σε επαφή με σκέψεις και συναισθήματα που μπορεί να αποφεύγεις και η διαδικασία αυτή μπορεί να παίρνει χρόνο και συχνά δεν είναι καθόλου εύκολη. Βασίζεται στην επικοινωνία ανάμεσα στο θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Η συζήτηση αυτή δεν έχει ωστόσο τα χαρακτηριστικά που έχει όταν γίνεται με έναν φίλο ή κάποιον συγγενή σου. Αν και η ψυχοθεραπεία είναι ένα ασφαλές πλαίσιο για να μοιραστείς δύσκολα συναισθήματα, σκέψεις και φόβους και δεν αποσκοπεί στο να εκτονώσεις απλώς τα συναισθήματα σου στις συνεδρίες και να φύγεις λιγότερο φορτισμένη. Κάτι τέτοιο, αν και φαίνεται καταπραϋντικό βραχυπρόθεσμα, δεν συντηρεί βαθύτερες αλλαγές μακροπρόθεσμα. Σε κάθε περίπτωση, επιλέγοντας έναν πιστοποιημένο θεραπευτή θα είσαι σίγουρη πως προστατεύεσαι από το απόρρητο και ό,τι καταθέτεις μένει μεταξύ σας.
Δεν μπορώ να σου πω τι να κάνεις και τι όχι, από τη στιγμή που δεν γνωρίζω και την ηλικία σου και δεν ξέρω ποια είναι η σχέση σου με τους γονείς σου, όμως θέλω να ξέρεις πως καταλαβαίνω πώς νοιώθεις. Είμαι σίγουρη πως πολλά είναι τα άτομα που θα ταυτιστούν με το άγχος σου να μιλήσεις για ένα τέτοιο θέμα στους γονείς σου. Δυστυχώς, για πολλούς ανθρώπους αποτελεί μια διαδικασία ταμπού και με αυτό εννοώ ότι ορισμένοι άνθρωποι-λανθασμένα βέβαια- νοιώθουν πως μια επίσκεψη στον ψυχολόγο θα τους στιγματίσει, θα νοιώσουν ότι πάσχουν από κάποιο πρόβλημα, σκέφτονται «τι θα πουν οι άλλοι», «γιατί να πάω για θεραπεία; Δεν είμαι τρελός!». Ένας από τους λόγους που κάποιος επισκέπτεται έναν ψυχολόγο είναι για να διαχειριστεί καλύτερα το άγχος του, την καθημερινότητά του, αυτά που καλώς ή κακώς δεν μπορεί ή δεν είναι στο χέρι του να διαχειριστεί, χωρίς απαραίτητα να έχει κάποιο «πρόβλημα». Και αυτή είναι μια παράμετρος που θα πρέπει να παρουσιάσεις στους γονείς σου. Το βασικότερο, όμως, είναι να μιλήσεις για τις δικές σου ανάγκες ανοιχτά και να επιμείνεις στο ότι είναι ένα δικό σου θέλω και ότι χρειάζεσαι τη δική τους στήριξη σε αυτό. Στην τελική, δεν έχεις να χάσεις τίποτα, παρά να κερδίσεις από το λιγότερο μια εμπειρία μέχρι μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Εάν με τη συζήτηση βλέπεις πως δεν αποδέχονται την απόφασή σου, τότε μπορείς να απευθυνθείς σε κάποιον Σχολικό Ψυχολόγο, εάν είναι διαθέσιμος στο σχολείο σου, ακόμα και σε τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης, όπως:
- Γραμμή SOS 1056 για Παιδιά, Έφηβους και Γονείς
- Κλίμακα: Γραμμή βοήθειας για την Αυτοκτονία: 1018
- Γραμμή για εφήβους: 116111 Δευτέρα έως και Παρασκευή από τις 14:00 το μεσημέρι ως τις 20:30 το βράδυ και κάθε Σάββατο από τις 9:30 το πρωί ως τις 14:00 το μεσημέρι
Ένας ψυχολόγος μπορεί να προλάβει μια ακραία έκβαση κάποιας κατάστασης, βοηθώντας σε να κατανοήσεις τη θέση σου και να εξελιχθείς αφήνοντας πίσω το οποιοδήποτε θέμα μπορεί να σε βασανίζει, με αποτέλεσμα να εξελίξεις τον χαρακτήρα σου και να είσαι σε θέση να διαχειριστείς αντίστοιχα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον.
Αγαπημένη μου Α.Ν, αυτό που θα σε συμβούλευα είναι να τολμήσεις να κάνεις το πρώτο και σημαντικότερο βήμα, μια συζήτηση με τους γονείς σου περιγράφοντας όσα ένοιωσες να σε βοήθησαν από αυτό το κείμενο ή ακόμα να μιλήσεις με ένα έμπιστο άτομο που νοιώθεις πως θα σε βοηθήσει. Το ότι αναγνώρισες πως έχεις την ανάγκη να προχωρήσεις σε μία διαδικασία ψυχοθεραπείας είναι κάτι για το οποίο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ντρέπεσαι. Αντίθετα, είναι μία ώριμη απόφαση, η οποία σε τιμά. Και να είσαι σίγουρη πως η έναρξη αυτού του ταξιδιού είναι ένα μεγάλο βήμα για εσένα!
Σε κάθε περίπτωση, είμαι εδώ στη διάθεσή σου για οτιδήποτε άλλο χρειαστείς!
Σου εύχομαι από ψυχής τα καλύτερα στο δρόμο σου.
Φιλικά,
Πηνελόπη
