Πνίγομαι από την μοναξιά μου. Τον τελευταίο καιρό περνάω πάρα πολύ χρόνο με τον εαυτό μου. Κάποιες φορές το ευχαριστιέμαι, κάποιες φορές κουράζομαι από την τόση ησυχία. Μου λείπουν οι φίλοι μου, θέλω να ζω στιγμές, το αγόρι μου είναι μακριά, οι φίλοι μου χάνονται μέσα στο πρόγραμμά τους, αλλά πέρα από αυτό δεν νιώθω προτεραιότητά τους. Περισσότερο σαν τελευταία επιλογή. Δεν ξέρω αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αυτό μου το συναίσθημα. Έχουν κι άλλα άτομα στη ζωή τους σε σχέση με εμένα και γενικά το πρόγραμμά τους είναι πιο φορτωμένο. Παρόλα αυτά δεν νιώθω σημαντική για αυτούς. Θέλω να γυρίζω σπίτι και να είμαι κουρασμένη από χαρά, από ανεμελιά, να είμαι γεμάτη αναμνήσεις. Κάθε μέρα ο ίδιος φαύλος κύκλος. Ακόμη κι αν πάω μια βόλτα μόνη μου ή αν δω μια ταινία ή αν κάνω γυμναστική για να γεμίσω τον χρόνο μου, εξακολουθώ να νιώθω κενή. Νιώθω πως αν πω τα συναισθήματά μου στους φίλους μου, θα θεωρήσουν ότι κλαίγομαι και δε θα με πάρουν στα σοβαρά. Δε θα καταλάβουν πόσο μόνη νιώθω και πόσο ανάγκη τους έχω.
Από την: Λου
Αγαπητή μου Λού,
αρχικά θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε για την εμπιστοσύνη που μας δείχνεις αποφασίζοντας να μοιραστείς μαζί μας το θέμα που φαίνεται να σε προβληματίζει τον τελευταίο καιρό. Στην αρχή, θα προσπαθήσω να βάλω σε μια σειρά τα όσα ανέφερες, στην προσπάθεια μου να οργανώσω λίγο την σκέψη μου. Στη συνέχεια θα μοιραστώ μαζί σου κάποιες σκέψεις/ ερωτήσεις και κάποιες προτάσεις μου. Ας αρχίσουμε, λοιπόν.
Αν έχω καταλάβει σωστά, το τελευταίο διάστημα διανύεις μια περίοδο μοναξιάς. Μια κατάσταση η οποία από την μια σε ευχαριστεί με έναν τρόπο, αλλά μοιάζει τις περισσότερες φορές να σε προβληματίζει και να αποτελεί αφορμή για να κάνεις αρνητικές σκέψεις και ως εκ τούτου να βιώνεις αρνητικά συναισθήματα. Οι σκέψεις αυτές καταλαβαίνω ότι έχουν να κάνουν με τους φίλους σου και την μεταξύ σας σχέση. Αυτό το οποίο μοιάζει να σε απασχολεί είναι το κατά πόσο είσαι σημαντική για τους ίδιους. Ακούω την ανάγκη σου για επαφή με τους φίλους σου, την ανάγκη σου να περάσεις ωραία και ανέμελα! Αγαπητή μου Λου, πέρα από τις δυσκολίες αυτές που μου περιγράφεις, ωστόσο, φαίνεται να έχεις περάσει χρόνο για να βρεις μια λύση σε αυτό το ζήτημα. Από ότι διαβάζω, έχεις βρει πιθανές λύσεις, όπως το να γεμίσεις το χρόνο σου με δραστηριότητες ή το να μοιραστείς τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου με τους φίλους σου. Επιλογές που δεν σου κάθονται καλά στην παρούσα φάση, τουλάχιστον.
Ας πάρουμε τα πράγμα, όμως από την αρχή. Θα μου επιτρέψεις, στο σημείο αυτό, να κάνω κάποιες ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις αυτές καθώς δεν μπορούν να απαντηθούν άμεσα από εσένα, ίσως να μπορέσουν να βάλουν την σκέψη σου σε μια σειρά και να σε βοηθήσουν να πάρεις μια απόσταση από το θέμα. Τόση, όσο να μπορέσεις να δεις το θέμα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Αρχικά, θα ήθελα να μάθω πόσος καιρός έχει περάσει από τότε που παρατήρησες για πρώτη φορά να σε απασχολεί το θέμα της μοναξιάς. Είναι κάτι το οποίο προϋπήρχε ή είναι μια κατάσταση καινούργια; Επίσης, άσχετα με το αν το ζήτημα αυτό σε απασχολούσε και πιο παλιά, τι αλλαγές έγιναν το τελευταίο διάστημα; Θα μπορούσαν με κάποιον τρόπο αυτές οι αλλαγές να συνδέονται με την κατάσταση που βιώνεις; Και αν ναι, με ποιόν τρόπο;
Μέσα στο κείμενό σου κάνεις αναφορά στην καθημερινότητα των φίλων σου και μάλιστα μοιάζει σαν να την αντιπαραβάλλεις με την δική σου. Θα ήθελα να σταθώ, αν μου επιτρέπεις, στην δική σου καθημερινότητα και να κάνω κάποιες ερωτήσεις: Με τι ασχολείσαι αυτή την περίοδο; Υπάρχουν κάποιες δραστηριότητες στην καθημερινότητά σου; Πώς περνάς τον ελεύθερό σου χρόνο;
Ανέφερες, επίσης, ότι οι φίλοι σου χάνονται μέσα στο πρόγραμμά τους. Τί εννοείς; Πόσο συχνά βρίσκεστε ή πόσο συχνά επικοινωνείτε (είτε τηλεφωνικά είτε μέσω μηνυμάτων); Μοιάζει να έχεις την ανάγκη και για πιο συχνή επαφή αλλά και για να κάνετε πράγματα από κοινού. Αυτό ήταν κάτι που στο παρελθόν γινόταν και τώρα έχει αλλάξει;
Κάτι που φαίνεται να σε προβληματίζει είναι και το κομμάτι του ότι πέρα από ένα πιο φορτωμένο πρόγραμμα, οι φίλοι σου έχουν και έναν πιο διευρυμένο κοινωνικό κύκλο, κάτι που σου προκαλεί κάποιες σκέψεις, όπως το ότι δεν είσαι η προτεραιότητά τους και ότι δεν είσαι σημαντική γι’ αυτούς. Σκέψεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την γέννηση αρνητικών συναισθημάτων. Μια βασική αρχή στην γνωστική -συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, είναι η γνωστική αρχή. Σύμφωνα με αυτή την ιδέα δεν είναι τα γεγονότα και οι καταστάσεις αυτές καθαυτές που μας κάνουν να βιώνουμε κάποια συναισθήματα, αλλά ο τρόπος που σκεφτόμαστε για αυτά. Οι σκέψεις είναι αυτές που επηρεάζουν το συναίσθημα και τη συμπεριφορά μας. Έτσι και στην περίπτωσή σου, δεν είναι το ότι οι φίλοι σου έχουν απομακρυνθεί που σε κάνει να νιώθεις άσχημα αλλά οι σκέψεις που κάνει σε σχέση με αυτό. Και εκεί ακριβώς, θα σε προσκαλέσω να εστιάσεις σε μια πρώτη φάση.
Οι σκέψεις σου, επίσης, φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο και στον τρόπο που αξιολογείς τις λύσεις που έχεις σκεφτεί: όπως το να εντάξεις περισσότερες δραστηριότητες στην καθημερινότητά σου και το να μιλήσεις στους φίλους σου. Όσον αφορά στην εμπλοκή σου με περισσότερες δραστηριότητες, ίσως θα ήταν βοηθητικό για εσένα να καταγράψεις σε ένα χαρτί, τις σκέψεις που κάνεις με αφορμή το «κάνω γυμναστική μόνη μου», «βλέπω ταινία μόνη μου», «πάω βόλτα μόνη μου». Οι σκέψεις αυτές τι συναίσθημα σου προκαλούν; Κάτι το οποίο θα σου φανεί χρήσιμο είναι να διαχωρίσεις τις σκέψεις και το συναίσθημα. Οι άνθρωποι, πολλές φορές δεν μπορούμε να τα διακρίνουμε εύκολα και σωστά και πολλές φορές τα συγχέουμε. Ένα tip είναι ότι τα συναισθήματα είναι μονολεκτικά, σε αντίθεση με τις σκέψεις. Επίσης, τι σημαίνει για εσένα το να κάνεις μόνη σου πράγματα; Ή το να είσαι μόνη;
Όσον αφορά τώρα τη δεύτερη σου λύση, το να μιλήσεις στους φίλους σου, εκφράζεις κάποιες σκέψεις. Σκέψεις οι οποίες έχουν κάτι κοινό: αφορούν μια πρόβλεψη στο μέλλον, έχουν μια αρνητική χροιά, έχουν μια χροιά σαν να διαβάζεις την σκέψη των φίλων σου. Δεδομένου ότι αφορούν το μέλλον, μια υποθετική κατάσταση και μιλάμε για την αντίδραση ενός ή περισσότερων άλλων ατόμων, καταλαβαίνεις ότι ίσως είναι πιο βοηθητικό και αντικειμενικό να αντιμετωπίσεις τις σκέψεις αυτές ως υποθέσεις και όχι ως κάτι αληθές. Με άλλα λόγια να σκεφτείς ότι μπορεί να ισχύουν, αλλά και μπορεί να μην ισχύουν. Κάποιες φορές (αν όχι πάντα), όταν είμαστε φορτισμένοι συναισθηματικά οι σκέψεις μας, επηρεάζονται από το συναίσθημά μας. Αν κάποιος είναι στεναχωρημένος ή απογοητευμένος οι σκέψεις του, πιθανότατα να είναι πιο αρνητικές. Και αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι σκέψεις επηρεάζουν το συναίσθημά μας, καταλαβαίνεις ότι εδώ δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Για να σπάσεις τον κύκλο αυτό, θα πρότεινα να εστιάσεις, στην φάση αυτή που είσαι, στο να δεις αν και κατά πόσο οι σκέψεις αυτές ισχύουν ή όχι. Για το λόγο αυτό, θα σου πρότεινα να πάρεις ένα χαρτί και να γράψεις την σκέψη π.χ., «Θα πουν ότι κλαίγομαι και δεν θα με πάρουν στα σοβαρά» Σε μια στήλη, μπορείς να καταγράψεις στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν την σκέψη αυτή και σε μια άλλη στήλη τα όσα δεν επιβεβαιώνουν την σκέψη αυτή (στην στήλη αυτή, μπορείς να βάλεις και τα χαρακτηριστικά των σκέψεων). Στη συνέχεια, συνδυάζοντας αυτά τα δύο, μπορείς να δημιουργήσεις μια νέα εναλλακτική σκέψη/ εξήγηση. Οι εξηγήσεις χρειάζεται να έχουν μια αντικειμενική αξία. Στόχος δεν είναι να δεις πιο θετικά την κατάσταση, αλλά πιο ρεαλιστικά και αντικειμενικά. Κάτι άλλο που θα μπορούσες να σκεφτείς είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο και το πιο θετικό. Να σκεφτείς πιο είναι πιο πιθανό να συμβεί. Και αν είναι το πιο αρνητικό αυτό, τι θα μπορούσες να κάνεις για να το αντιμετωπίσεις.
Κάτι άλλο που μου ακούγεται έντονα είναι ότι, μέσα στο μυαλό σου η ανάγκη για επαφή και η πιο συχνή αλληλεπίδραση με τους φίλους σου και τον σύντροφό σου, σε έχει οδηγήσει στην δημιουργία μιας εικόνας, που μοιάζει να είναι ιδανική για σένα. Θα ήθελα να ρωτήσω: η εικόνα/πλάνο αυτή είναι κάτι που θα ήθελες ή νιώθεις ότι θα έπρεπε να βιώσεις. Και ότι δεν είναι δυνατή η εμπειρία αυτή, τι σημαίνει για εσένα; Πώς σε επηρεάζει; Από τα λίγα που έχεις αναφέρει, νιώθω σαν να ισορροπείς ανάμεσα σε αυτό που θέλεις/ έχεις ανάγκη και σε αυτό που έχεις. Ανάμεσα σε αυτό που κάνουν οι φίλοι σου και εσύ. Ανάμεσα στον κύκλο των φίλων σου και εσένα. Νιώθω ότι προβαίνεις σε συγκρίσεις. Ακούω την ανάγκη σου!
Σκέφτομαι, μήπως ήταν πιο βοηθητικό να αξιολογήσεις τον στόχο σου. Κατά πόσο είναι επιτεύξιμος, ρεαλιστικός και το κατά πόσο εξαρτάται η επίτευξή του ή όχι από εσένα την ίδια. Π.χ. το ότι θέλω να είμαι προτεραιότητα των άλλων ή να βγαίνω πιο συχνά να μην μπορεί να είναι πραγματοποιήσιμο στη φάση αυτή. Θα σε προσκαλούσα, λοιπόν, να μπεις σε μια διαδικασία να εντοπίσεις την ανάγκη σου την περίοδο αυτή (π.χ. ανάγκη για επαφή με τους φίλους). Να την μεταφράσεις σε στόχους, οι οποίοι πληρούν τα παραπάνω κριτήρια. Σπάσε τους στόχους σε μικρότερα βήματα. Προσπάθησε να σκεφτείς με μορφή brain-storming το τι λύσεις θα μπορούσες να βρεις ή τι θα μπορούσες να κάνεις για να επιτύχεις τους στόχους σου. Τι δυσκολίες θα μπορούσες να βρεις και πώς θα τους αντιμετώπιζες; Ζύγισε τα υπέρ και τα κατά, τις κάθε λύσεις και προσπάθησε να τις εφαρμόσεις. Αξιολόγησε το αποτέλεσμα με βάση τον αρχικό σου στόχο. Και αν το κρίνεις απαραίτητο κάνε τροποποιήσεις. Δύο ερωτήσεις που μπορείς να κάνεις είναι: (α) αν κάποιος που αγαπώ και εμπιστεύομαι μάθαινε για τη δυσκολία μου, τι θα με συμβούλευε/ έλεγε; (β) αν κάποιος φίλος μου είχε το ίδιο θέμα, τι θα τον συμβούλευα;
Πιστεύω, αγαπητή μου Λου, ότι υιοθετώντας μια πιο αντικειμενική στάση, θα μπορέσεις να σκεφτείς πιο καθαρά το ζήτημα. Προσπάθησε να επικοινωνήσεις την ανάγκη σου με άτομα που σε αγαπούν και τα εμπιστεύεσαι. Θέσε τα όρια σου και προσπάθησε να αποφεύγεις τις συμπεριφορές εκείνες που γίνονται εν θερμώ. Ζύγισε τις επιλογές σου, δράσε και αξιολόγησε το αποτέλεσμα. Οι διαπροσωπικές σχέσεις δεν είναι πάντοτε μια εύκολη εξίσωση. Εξελίσσονται και μεταβάλλονται. Προσπάθησε κάποιες φορές να βλέπεις την συνολική εικόνα, τον ευρύτερο χωρο-χρόνο. Ίσως να ήταν βοηθητικό να βρεις ισορροπία στις πιο μοναχικές δραστηριότητες και στις επαφές με τους άλλους ανθρώπους. Εστίασε στις σκέψεις που κάνεις όταν είσαι αντιμέτωπη με το να κάνεις πράγματα μόνη σου, και ως καλή ντετέκτιβ προσπάθησε να αξιολογήσεις την εγκυρότητα των σκέψεων αυτών.
Κατανοώ ότι είναι μια περιόδος που τα αγαπημένα σου άτομα είναι μακριά είτε χιλιομετρικά είτε λόγω υποχρεώσεων. Προσπαθώ να καταλάβω το πώς μπορείς να αισθάνεσαι. Πέρα από όλες τις δυσκολίες και την μοναξιά που μοιάζει να σε έχει πλημμυρίσει, όμως στέκομαι στο ότι έχεις εντοπίσει αυτό το οποίο σε προβληματίζει και αναζητάς ενεργά λύσεις για να το αντιμετωπίσεις: με τις δραστηριότητες- τις σκέψεις να μιλήσεις με τους φίλους σου- το να επικοινωνήσεις μαζί μας. Δώσε στον εαυτό σου χρόνο και ευκαιρίες να δεις αν όσα σκέφτεσαι ευσταθούν ή όχι. Κάνε πράγματα που σε ευχαριστούν και με γνώμονα τις ανάγκες σου θέσε στόχους.
Αν θελήσεις μπορείς να επικοινωνήσεις είτε μαζί μου είτε με την ομάδα μας εκ νέου. Θα είμαι στη διάθεσή σου, ότι χρειαστείς. Αν το κρίνεις απαραίτητο μην διστάσεις να απευθυνθείς σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, για να λάβεις πιο άμεση και ολιστική υποστήριξη! Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσεις αν δουλέψεις πιο συστηματικά και εις βάθος ό,τι σε απασχολεί Αν σκέφτεσαι το οικονομικό κομμάτι, μπορείς να απευθυνθείς σε κοινοτικές δομές παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ή σε δομές όπου φοιτητές ή εκπαιδευόμενοι θεραπευτές κάνουν την πρακτική τους άσκηση.
Η ομάδα μας και εγώ, στην διάθεσή σου! Ελπίζω σύντομα να αρχίσεις να νιώθεις καλύτερα!
