Γενικά όταν κάνω συζήτηση με ανθρώπους που δεν ξέρω ή που γνωρίζω από φιλική παρέα νιώθω για κάποιο λόγο εκτεθειμένος και μετά προσπαθώ να τα μαζέψω ή να μην πολύ μιλάω.
Από τον: Γιάννης Α.
Αγαπητέ Γιάννη,
Ξεκινώντας νομίζω πως είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε το γεγονός πως θίγεις ένα θέμα που πολύ πιθανότατα απασχολεί αρκετούς ανθρώπους. Γι’ αυτό λοιπόν θα ήθελα να σ’ ευχαριστήσω, όχι μόνο για την εμπιστοσύνη και το θάρρος να μοιραστείς αυτήν σου την ανησυχία, αλλά και για την ευκαιρία που μας δίνεται να συζητηθεί. Είναι κάτι που συμβαίνει αλλά δεν θίγεται τόσο εύκολα. Για παράδειγμα θα μπορούσα να υποθέσω πως τις φορές που «αποσύρεσαι» από μία συναναστροφή δεν εκφράζεις ότι το κάνεις επειδή αισθάνεσαι εκτεθειμένος. Αναλόγως, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να διαχειρίζονται αυτό το αίσθημα έκθεσης και άλλοι άνθρωποί, ίσως και κοντινοί σου, χωρίς απαραίτητα εσύ ο ίδιος να το γνωρίζεις.
Ο λόγος που θέλησα να ξεκινήσω μ’ αυτό τον τρόπο είναι κυρίως γιατί θα ήθελα να τονίσω, αυτό που ανέφερα και πριν. Συμβαίνει. Δεν είναι παράλογο να αισθανόμαστε εκτεθειμένοι απέναντι σε μία πρώτη επαφή με έναν άνθρωπο που μέχρι στιγμής δεν γνωρίζαμε. Σε κάθε περίπτωση η συνθήκη αυτή είναι μοναδική. Αν θεωρήσουμε πως ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός έτσι και η κάθε σχέση είναι μοναδική. Ο καθένας από εμάς φέρει μοναδικές ποιότητες. Όταν συνδεθούν οι ποιότητες αυτές, φέρνουν μία ισορροπία διαφορετική από κάθε άλλη. Η ισορροπία αυτή άλλοτε μας ταιριάζει περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Μία γνωριμία μπορεί με τα δικά μας κριτήρια να πάει καλά, μπορεί και όχι. Αυτό δεν σημαίνει πως κάνουμε κάτι εμείς λάθος ή ο άνθρωπος απέναντι μας. Επίσης η αίσθηση αυτή είναι και υποκειμενική. Υπάρχουν φορές που η δική μας αίσθηση μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική από την αίσθηση που έχει το άλλο άτομο μέσα από την συναναστροφή μας. Δεν σημαίνει πως έχουμε κάνει κάτι λάθος.
Στη πρώτη μάλιστα επαφή, στην πρώτη γνωριμία, είναι επίσης κατανοητό να υπάρχει ίσως μία αίσθηση σχετική με το άγνωστο. Επειδή ακριβώς η εμπειρία μίας γνωριμίας είναι μοναδική, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων πως θα εξελιχθεί. Σίγουρα μπορούμε να υποθέσουμε, να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες που διαθέτουμε από κοινούς γνωστούς ή προηγούμενες ανάλογες εμπειρίες και να πλάσουμε ένα πιθανό σενάριο. Στη πράξη δεν είναι εφικτό να οργανώσουμε απόλυτα την εμπειρία μίας γνωριμίας και πως θα εξελιχθεί. Αυτό το άγνωστο λοιπόν θα μπορούσε να μας ανησυχεί. Από εκεί και πέρα ο βαθμός ανησυχίας διαφέρει. Ως μοναδική συνθήκη, λοιπόν, είναι κατανοητό να συνοδεύεται από κάποιο αίσθημα αγωνίας. Τι πρόκειται να συμβεί και πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί. Ταυτόχρονα μπορεί να έρχεται στην επιφάνεια και η ανάγκη για αποδοχή. Αν δηλαδή μέσα από μία καινούρια γνωριμία υπερισχύει ο φόβος της απόρριψης, το αίσθημα έκθεσης μπορεί να γίνεται εντονότερο. Γενικά, η έκθεση του εαυτού μας δεν σημαίνει απαραίτητα πως ενέχει αρνητική χροιά. Η έκθεση αυτή καθαυτή σημαίνει, με άλλα λόγια, πως επιτρέπουμε στους άλλους να δουν αυτό που είμαστε, ή αυτό που τους επιτρέπουμε να δουν. Μπορεί να μας φέρνει σε μία πιο ευάλωτη θέση, αλλά δεν ταυτίζεται με το αρνητικό. Όταν ο κίνδυνος απόρριψης είναι μειωμένος ίσως και η δική μας έκθεση να γίνεται ευκολότερη και μάλιστα να ικανοποιεί κάποιες ανάγκες μας.
Όσο διαφέρει ο βαθμός ανησυχίας, τόσο διαφέρει και η διαχείριση αυτής της ανησυχίας. Για παράδειγμα εσύ, σ’ αυτήν την συνθήκη, επιλέγεις να μην μιλήσεις πολύ. Ίσως με έναν τρόπο σου προσφέρει ασφάλεια, αφού μειώνει το αίσθημα έκθεσης. Παρ’ όλα αυτά, αυτή σου η αντίδραση αλλά και το αίσθημα που σου προκαλεί σε προβληματίζει. Πιθανότατα, αν είχαμε αυτή τη συζήτηση δια ζώσης θα ήθελα να σε ρωτήσω, τι σημαίνει για σένα το να είσαι εκτεθειμένος; Πως το βιώνεις; Πώς αισθάνεσαι; Ποιες σκέψεις περνάνε από το μυαλό σου; Θα μπορούσες να ξεκινήσεις μ’ αυτό και στη συνέχεια να αναλογιστείς πόσο σε επηρεάζει στην καθημερινότητά σου. Ίσως κάποιες από τις παρακάτω ερωτήσεις μπορέσουν να σε βοηθήσουν για να γίνει αυτό πιο ξεκάθαρο.
Αποφεύγεις εξόδους; Αποφεύγεις την συνθήκη μίας νέας γνωριμίας, την συναναστροφή με ανθρώπους που δεν γνωρίζεις; Κατά πόσο σε απασχολεί καθημερινά; Βρίσκεις τον εαυτό σου να ανησυχεί πριν έρθει σε επαφή με έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζεις; Σκέφτεσαι τι θα συμβεί; Η εμπειρία της έκθεσης για σένα τι συναισθήματα ενέχει; Αναπαράγεις στο μυαλό σου την συνθήκη και αφού έχει ολοκληρωθεί; Δηλαδή, το σκέφτεσαι και αφού βρεθείς με ένα καινούριο άτομο και σε ανησυχεί για το πως εξελίχθηκε; Ελπίζω να έχεις τον χρόνο να σκεφτείς τι σημαίνει για σένα όλο αυτό δίνοντας τις απαντήσεις σου. Ίσως να σου προσφέρουν μία πιο ξεκάθαρη εικόνα, ένα πρώτο βήμα. Η συνειδητοποίηση κατά πόσο τελικά μας επηρεάζει και μας απασχολεί μία συνθήκη αποτελεί αυτό το πρώτο βήμα για να πορευτούμε στη συνέχεια. Αν μέσα από αυτή τη διαδικασία αντιληφθείς πως σε περιορίζει σημαντικά και είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός προβληματισμός ίσως μία πιο προσωπική, εξειδικευμένη προσέγγιση να είναι και πιο βοηθητική για σένα.
Ελπίζω με κάποιο τρόπο να μπορέσαμε παρέα να φέρουμε στην επιφάνεια κάποιες σκέψεις που θα μπορέσεις να αξιοποιήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ιδανικά, σαφώς, θα κάναμε μία συζήτηση με περισσότερες λεπτομέρειες. Στην παρούσα συνθήκη, ελπίζω για το καλύτερο και παραμένω στην διάθεσή σου.
