Παθαίνω συνέχεια ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές επαναλαμβάνω κινήσεις όπως πχ πάτα εκεί 20 φορές κλπ και κάνω άσχημες σκέψεις ότι μπορεί να βλάψω τους άλλους κλπ δεν ξέρω τι να κάνω για να αποβάλλω αυτές τις σκέψεις είμαι ανήλικη και δεν έχω την δυνατότητα να πάω σε κάποιον ειδικό.
Από την: Μαρία
Αγαπητή Μαρία,
Θα θέλαμε αρχικά, να σε ευχαριστήσουμε που θέλησες να μοιραστείς μαζί μας κάτι τόσο σημαντικό για σένα και που μας εμπιστεύτηκες την ιστορία σου. Καταλαβαίνω πως οι σκέψεις που κάνεις σου προκαλούν δυσφορία και θα προσπαθήσω να σε βοηθήσω όσο μπορώ.
Για αρχή, θα ήθελα να ξεκινήσω διευκρινίζοντας λίγο τι είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ). Η ΙΨΔ ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και εκδηλώνεται με ιδεοληψίες ή ψυχαναγκαστικές/καταναγκαστικές συμπεριφορές ή και τα δύο, ενώ παρόν σε κάθε περίπτωση είναι το έντονο άγχος. Οι ιδεοληψίες είναι επίμονες, επαναλαμβανόμενες ενοχλητικές σκέψεις, ιδέες, εικόνες που προκαλούν άγχος και δυσφορία στο άτομο το οποίο νιώθει ότι δεν μπορεί να τις ελέγξει ή να τις σταματήσει. Οι ψυχαναγκαστικές, ή αλλιώς καταναγκαστικές, συμπεριφορές είναι επαναλαμβανόμενες πράξεις ή συμπεριφορές στις οποίες καταφεύγει ώστε να μειώσει το άγχος που βιώνει.
Οι ιδεοληψίες συχνά αφορούν το φόβο των μικροβίων ή το φόβο μόλυνσης, επαναλαμβανόμενες αμφιβολίες (π.χ. αν κλείδωσα την πόρτα του σπιτιού, αν άφησα το μάτι ανοιχτό, κ.ο.κ), έντονη ανάγκη για συμμετρία, ταξινόμηση και ακρίβεια των αντικειμένων στο χώρο, ενώ μπορεί να έχουν είτε βίαιο περιεχόμενο, όπως ο φόβος για επιθετικές πράξεις, δηλαδή ότι μπορεί να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε κάποιον τρίτο, είτε άσεμνο και σεξουαλικό περιεχόμενο, όπως επαναλαμβανόμενες σεξουαλικές/πορνογραφικές εικόνες. Φυσικά, δεν μιλάμε για ανησυχίες που μπορεί και να είναι έντονες αλλά αφορούν πραγματικά ζητήματα καθημερινότητας.
Οι ψυχαναγκασμοί τώρα αναφέρονται σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και τελετουργικά ή νοερές πράξεις που το άτομο ωθείται να εφαρμόσει αντισταθμιστικά ως απάντηση στις ιδεοληψίες. Δεν γίνονται με σκοπό την ευχαρίστησή του, αλλά μέσω των πράξεων αυτών προσπαθεί να μειώσει το άγχος που προκαλείται από αυτές τις επίμονες σκέψεις ή να αποφύγει κάποιο κακό που θεωρεί ότι θα συμβεί αν δεν τις πραγματοποιήσει. Μερικά παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών αποτελούν το πλύσιμο των χεριών ή του σώματος, επαναλαμβανόμενος έλεγχος για κλειστές συσκευές, κλείδωμα πόρτας, επαναλαμβανόμενο μέτρημα κλπ.
Εφόσον από μόνη σου παρατηρείς τέτοια μοτίβα στη συμπεριφορά σου και στη σκέψη σου και καταλαβαίνω ότι αυτό σου προκαλεί δυσφορία, θα σου πρότεινα μιας και είσαι ανήλικη να μιλήσεις αν θέλεις σε κάποιο μέλος της οικογένειάς σου που εμπιστεύεσαι. Η στήριξη από τους δικούς μας ανθρώπους είναι πολύ σημαντική όταν αντιμετωπίζουμε τέτοια ζητήματα. Θα ήταν πολύ βοηθητικό αν υπάρχει η δυνατότητα και κάποιος που μπορεί να σε ακούσει να το συζητήσεις μαζί του και να εκφράσεις την επιθυμία σου να επισκεφτείς κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας αν νιώθεις την ανάγκη.
Επίσης, μπορείς αν θέλεις για να παρατηρήσεις την ένταση και την συχνότητα αυτών των σκέψεων/συμπεριφορών να κρατήσεις κάποιου είδους ημερολόγιο, στο οποίο θα γράφεις πότε και πόσο συχνά εντοπίζεις τον εαυτό σου να κάνει τέτοιες σκέψεις, τι είδους σκέψεις και συμπεριφορές εμφανίζονται και σε ποιο βαθμό σε ενόχλησαν. Έτσι, θα μπορέσεις να έχεις μία ξεκάθαρη εικόνα, αλλά χωρίς να προσπαθήσεις να κάνεις μόνη σου διάγνωση στον τον εαυτό σου.
Όσο και να θέλω, δυστυχώς, μέσα από μία και μόνο απάντηση δε θα μπορέσω να σε βοηθήσω να αποβάλλεις αυτές τις σκέψεις και σίγουρα δεν μπορώ να υποκαταστήσω το ρόλο μίας στοχευμένης θεραπείας και ενός ειδικού που θα σε βοηθήσει πιο εξατομικευμένα και αποτελεσματικά. Αρχικά, θα πρέπει με μία διαδικασία αξιολόγησης να διαπιστωθεί όντως η ύπαρξη διάγνωσης και στην πορεία να ακολουθήσει μία θεραπευτική παρέμβαση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα μπορέσεις να καταλάβεις, αρχικά την αιτία πίσω από τις αυτές τις επίμονες σκέψεις και έπειτα τον τρόπο ώστε να τις διαχειρίζεσαι, για να σπάσεις τον κύκλο μεταξύ των σκέψεων και των επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών. Από τις πλέον αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ΙΨΔ έχει αναδειχθεί εκείνη του γνωσιακού συμπεριφορικού προσανατολισμού, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι η μοναδική ή πως δε θα ταιριάξει σε εσένα κάποια άλλη καλύτερα.
Αυτό, λοιπόν, που μπορώ να σου προτείνω, αγαπητή Μαρία, είναι να μιλήσεις σε κάποιον από τους δικούς σου ανθρώπους και να συζητήσεις για τα ζητήματα που σε απασχολούν. Αν υπάρχει βέβαια η οικονομική δυσκολία για την επίσκεψή σου σε κάποιον ειδικό, μπορείς να αναζητήσεις κάποια δημόσια δομή στην περιοχή σου που θα παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες της.
Ελπίζω να σε βοήθησα και να μην ξεχνάς πως είμαστε εδώ για οτιδήποτε χρειαστείς αν νιώσεις την ανάγκη να επικοινωνήσεις ξανά μαζί μας.
*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.
Στείλε και εσύ τον δικό σου προβληματισμό ανώνυμα και λάβε απάντηση από ειδικό ψυχικής υγείας εδώ
Επιμέλεια Άρθρου: Χριστοδουλάκη Ελεάννα
