Καλησπέρα. Είμαι 23 ετών. Δεν έχω αυτοπεποίθηση και δεν πιστεύω στο εαυτό μου. Θεωρώ ότι δεν είμαι πουθενά καλή και ότι δεν κάνω τίποτα σωστά.
Έχω τοξικό πατέρα και μια μάνα που απλά δεν έχει άποψη για να μην έχει την γκρίνια του άντρα της. Αν μιλήσω και πω τι με ενοχλεί η απάντηση είναι ότι έχω όρεξη για γκρίνια και ότι είμαι ίδια ο πατέρας μου. Δεν ξέρω τι να κάνω!Από την: Ζωή
Αγαπητή Ζωή,
Σ’ ευχαριστώ πολύ που μοιράστηκες τους προβληματισμούς σου μαζί μου.
Εάν σε αντιλήφθηκα σωστά, αναφέρεις δύο πολύ σημαντικά θέματα που σε ταλαιπωρούν πολύ: Αφενός μία ύπουλη, χαμηλή αυτοεκτίμηση που σε κάνει να μην έχεις καλή σχέση με τον εαυτό σου και αφετέρου οι γονείς σου, οι οποίοι δείχνουν να μη σε καταλαβαίνουν.
Όσον αφορά στο θέμα της οικογένειάς σου, καταλαβαίνω από όσα μοιράζεσαι πως η κατάσταση είναι δύσκολη για σένα. Δε γνωρίζω, βέβαια, λεπτομέρειες για τη σχέση σου μαζί τους (όπως, για παράδειγμα, για το ποια έννοια δίνεις στη λέξη «τοξικός») αλλά θα προσπαθήσω να σου απαντήσω όσο καλύτερα μπορώ.
Πολλοί από εμάς έχουμε πληγωθεί από συμπεριφορές των γονέων μας ως παιδιά, κάτι οποίο για ορισμένους ενδέχεται να συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Τα δυσάρεστα συναισθήματα διαιωνίζονται και η κακή σχέση μας με την οικογένειά μας εδραιώνεται. Είναι φυσικό πολλά από όσα έκαναν ή κάνουν οι γονείς μας να μας απογοητεύουν, να μας στεναχωρούν, να μας θυμώνουν και να μας θυμίζουν δυσάρεστες μνήμες του παρελθόντος. Ο καθένας μπορεί να ξεκινήσει να απαριθμεί πολλές περιπτώσεις όπου οι γονείς μας έκαναν λάθη και μας πλήγωσαν. Αναρωτιέμαι, ωστόσο, τι είναι τελικά πιο ωφέλιμο για εμάς και την ψυχική μας υγεία; Να απαριθμούμε αυτές τις περιπτώσεις και να πληγωνόμαστε όλο και περισσότερο ή να αναλάβουμε ως ενήλικες την ευθύνη του εαυτού μας και να δουλέψουμε μαζί του στο τώρα;
Δεν είναι εύκολο για κανέναν να συνειδητοποιήσει ότι έχει την ευθύνη για τον εαυτό του και την ψυχική του υγεία. Κάποιες φορές, προκειμένου να μας προστατέψουμε, είναι χρήσιμο να αναλάβουμε δράση και να πάρουμε στα χέρια μας την κατάσταση. Κάτι βασικό, λοιπόν, που είναι αναγκαίο να κάνεις είναι να ανακτήσεις αυτή την αίσθηση ευθύνης απέναντι στον εαυτό σου. Είναι πολύ σημαντικό να καθορίσεις τα όρια του προσωπικού σου «οικοπέδου», ώστε κανένας να μην εισβάλλει σε αυτό χωρίς την έγκρισή σου. Χρειάζεται να βρεις εσύ η ίδια τις ισορροπίες μέσα σου και να προσέχεις τι αφήνεις να μπει σε σένα και να σε πάρει από κάτω.
Ακόμη, πάντοτε ωφέλιμο και πάντοτε δύσκολο είναι να καταφέρουμε να συγχωρέσουμε. Η συγχώρεση είναι συμφιλίωση με το παρελθόν. Είναι φροντίδα του εαυτού μας και όχι αυτών που μας πλήγωσαν. Κάνοντας χώρο μέσα σου για τους γονείς σου, τις ιδιοτροπίες τους και τα λάθη τους, σταδιακά θα απελευθερωθείς από την ανακύκλωση των αρνητικών συναισθημάτων. Έχεις πάντοτε κοντά σου τον εαυτό σου, είναι ο πιο πολύτιμός σου φίλος.
Για να μπορέσεις να αναλάβεις την ευθύνη του εαυτού σου χρειάζεται πρώτα να αρχίσεις να χτίζεις μία καλή σχέση μαζί του. Ανέφερες πως δεν πιστεύεις στον εαυτό σου και θεωρείς πως δεν κάνεις τίποτα σωστά. Όπως προείπα, διακρίνω μία πολύ ύπουλη χαμηλή αυτοεκτίμηση, δηλαδή μία πολύ κακή εικόνα για τον εαυτό σου, η οποία φυσικά έχει άμεση σχέση με την αυτοπεποίθηση, δηλαδή την πεποίθηση για το τι μπορείς να καταφέρεις και τι όχι. Η σχέση μας με τον εαυτό μας και η εικόνα μας γι’ αυτόν είναι από τα πιο σύνθετα ζητήματα στην ψυχοθεραπεία και γενικά στην ψυχολογία και επηρεάζει κάθε τομέα της ζωής μας. Μία υγιής αυτοεκτίμηση είναι μία ρεαλιστική αξιολόγηση και αποδοχή των ορίων και των δυνάμεών μας. Έχοντας υγιή αυτοεκτίμηση νιώθουμε σίγουροι και ευχαριστημένοι από τον εαυτό μας.
Όταν η αυτοεκτίμηση δεν είναι υγιής, δε δίνουμε αξία στον εαυτό μας, τον υποτιμούμε, του ασκούμε αρνητική κριτική και απαξιώνουμε τις δυνάμεις μας. Οι αιτίες της χαμηλής αυτοεκτίμησης είναι πολλές και έχουν να κάνουν είτε με δύσκολες εμπειρίες του παρελθόντος είτε με άγχος και δυσκολίες στις σχέσεις μας στο παρόν. Αρχικά, χρειάζεται να ανακαλύψεις την αιτία που σε έχει ωθήσει να κάνεις αυτόν τον αρνητικό διάλογο με τον εαυτό σου. Από πού και πως δομήθηκε, δηλαδή, αυτή η σχέση και τι την τροφοδοτεί στο παρόν. Έπειτα, είναι πολύ χρήσιμο να εντοπίσεις και να αμφισβητήσεις τις αρνητικές πεποιθήσεις σου. Οι αρνητικές πεποιθήσεις και οι διαστρεβλωμένες αντιλήψεις για τον εαυτό μας είναι αυτές που πολύ συχνά ευθύνονται για τον αρνητικό εσωτερικό διάλογο που κάνουμε μέσα μας. Για παράδειγμα, όταν εντοπίσεις ότι σκέφτεσαι «Δε μπορώ τίποτα να κάνω σωστά» ή «Είμαι ανίκανη», προσπάθησε να βρεις και να καταγράψεις στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση με αυτές τις δηλώσεις, ώστε να επαναφέρεις τον εαυτό σου στη ρεαλιστική πραγματικότητα και να επιτευχθεί μία πιο θετική αυτό-ομιλία. Ακόμη, κάτι το οποίο ίσως σου φανεί χρήσιμο σε σχέση με τον εαυτό σου είναι να κάνεις λίστα των θετικών γνωρισμάτων σου. Μπορείς να γράψεις τα θετικά σου στοιχεία, τις δεξιότητες και τα ταλέντα σου και να ζητήσεις και τη γνώμη μερικών κοντινών σου ανθρώπων για τα θετικά σου στοιχεία. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσεις μεγαλύτερη αυτογνωσία και θα ενισχύσεις τον θετικό εσωτερικό διάλογο.
Όσα περιέγραψα παραπάνω είναι γενικές καθοδηγήσεις τις οποίες έκρινα ως εν δυνάμει βοηθητικές. Ωστόσο, επειδή τα θέματα που μοιράστηκες μαζί μου είναι πραγματικά ανεξάντλητα σε συζήτηση και διερεύνηση, θα σου πρότεινα, εάν αισθάνεσαι έτοιμη, να ξεκινήσεις προσωπική ψυχοθεραπεία με έναν ειδικό που θα εμπιστεύεσαι και θα νιώθεις άνετα. Μέσα από την θεραπεία σου θα εξελιχθείς, θα δουλέψεις με τον εαυτό σου και σταδιακά θα αρχίσεις να βελτιώνεις τη σχέση σου μαζί του αλλά και με τους άλλους.
Ελπίζω να σε βοήθησα! Είμαστε στη διάθεσή σου για οτιδήποτε χρειαστείς.
