Aπ’ όταν ήμουν παιδί είχα έντονο άγχος το οποίο εξελίχθηκε σε κρίσεις πανικού και τεράστιο στρες που δεν μπορούσα να διαχειριστώ καθώς μεγάλωνα ! Στα 18 μου πήρα την απόφαση να πάω σε νευρολόγο γιατί είδα τρομερό άγχος και προκατάληψη με την λέξη “ψυχίατρος”. Μου έδωσε φαρμακευτική αγωγή την οποία είχα πείσει τον εαυτό μου πως θα ακολουθώ για μια ζωή. Στην αρχή βελτιώθηκαν αρκετά τα πράγματα όμως μετά από 5 χρόνια συνεχούς χρήσης άρχισα να τα συνηθίζω και απευθύνθηκα σε ψυχίατρο και σε ψυχολόγο. Σήμερα είμαι 23 και κάνω προσπάθεια να τα κόψω γιατί κάποια στιγμή στο μέλλον θέλω να κάνω οικογένεια και τα φάρμακα αυτά προκαλούν τερατογένεση. Θέλω να στηρίζομαι στα πόδια μου. Μπορώ να τα καταφέρω πιστεύετε να τα κόψω σταδιακά και να μην κυλήσω ξανά;
Από την: Κατερίνα
Αγαπητή Κατερίνα,
Αρχικά, θέλω να σε ευχαριστήσω που αποφάσισες να μοιραστείς τους προβληματισμούς σου, θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ σε αυτούς όσο πιο ουσιαστικά μπορώ.
Σε πρώτο στάδιο, επίτρεψε μου να χαρακτηρίσω την απόφασή σου να συμβουλευτείς τελικά έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ως εξαιρετικά σημαντική. Θα προχωρήσω σε μία σύνοψη της περιγραφής σου, προκειμένου να φαίνονται πιο ξεκάθαρα ορισμένα σημεία. Το θέμα με το οποίο έρχεσαι αντιμέτωπη και το οποίο συνδέεται με το άγχος φαίνεται να διαιωνίζεται ήδη από αρκετά μικρή ηλικία και να επηρεάζει την λειτουργικότητά σου στην καθημερινή ζωή. Αυτό είναι και το σημείο στο οποίο θα πρέπει να γίνει η εστίαση. Έπειτα, περιγράφεις πως ακόμα και με τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής, ενδεχομένως λόγω ανοχής στη χρήση της, το άγχος και όλα τα συνακόλουθα προβλήματα εξαιτίας του, ήταν και πάλι εκεί. Αυτό είναι και το δεύτερο σημείο στο οποίο θα πρέπει να γίνει εστίαση. Ένα λογικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η αντιμετώπιση όλου αυτού δεν είναι κάτι τόσο απλό και χρειάζεται, πρωτίστως, να το συνειδητοποιήσεις σε ουσιαστικό βαθμό εσύ η ίδια.
Είναι λογικό, ακριβώς επειδή είναι ένα θέμα που σε ταλαιπωρεί μακροχρόνια, να έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα προσωπικής σου ενέργειας, με αποτέλεσμα να αντιδράς στην εξωτερική βοήθεια (π.χ. φάρμακα/ ψυχολογική στήριξη) και να μην δείχνεις εμπιστοσύνη αλλά να θες να «στέκεσαι στα πόδια σου», όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρεις. Ωστόσο, οι λύσεις στις οποίες έχεις καταφύγει ανά τα χρόνια δεν φαίνεται να αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του προβλήματος σε μια πιο μόνιμη βάση. Αναλυτικά, μέχρι την ηλικία των 18 χρονών, δεν είχες λάβει κάποια εξωτερική βοήθεια και όταν αποφάσισες να λάβεις, επέλεξες την άμεση χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Επομένως, αναρωτιέμαι το εξής: πώς θεωρείς προσωπικά εσύ η ίδια (μεταφέρω λόγια σου εντός εισαγωγικών) ότι θα καταφέρεις να «σταθείς στα πόδια σου» και να «μην κυλήσεις ξανά», όταν φαίνεται ότι δεν έχεις ασχοληθεί με ένα πιο ουσιαστικό και ολοκληρωμένο τρόπο με την ψυχική σου υγεία;
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να αναφέρω πως βάσει πολλών ερευνών, έχει αποδειχθεί ότι ο συνδυασμός ψυχολογικών και ψυχο-φαρμακολογικών παρεμβάσεων είναι πιο αποτελεσματικός από την κάθε μεμονωμένη προσέγγιση. Εξάλλου, η σύγχρονη επιστήμη υποστηρίζει πως κάθε ψυχικό φαινόμενο και κάθε συμπεριφορά έχει βιολογικές και ψυχολογικές διαστάσεις (συνδυασμός οργανικών αιτιών και ψυχικών λειτουργιών). Ταυτόχρονα, ένα μεγάλο ποσοστό σύγχρονων επιστημόνων ενστερνίζεται το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο για την κατανόηση και την αιτιολογία των ψυχικών διαταραχών, σύμφωνα με το οποίο η ψυχοπαθολογία είναι αποτέλεσμα βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικο-πολιτιστικών παραγόντων (πολυδιάστατη συνθετική προσέγγιση). Επομένως, η ψυχοθεραπεία, η προσωπική δουλειά με τον εαυτό σου και η ανάλυση σε βάθος του προβλήματος, με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη, αν όχι το πρώτο βήμα. Άπτομαι του παρακάτω παραλληλισμού: όταν ένα άτομο θέλει να δει ποιοτικό και διαρκές αποτέλεσμα στο σώμα του, συνδυάζει τη συστηματική άσκηση με την ισορροπημένη διατροφή, δείχνοντας συνέπεια και ακολουθώντας τις οδηγίες ειδικών. Φυσικά, έχει την επιλογή να καταφύγει και σε άλλες λύσεις (π.χ. αυστηρή υποθερμιδική δίαιτα, εντατική γυμναστική κ.λπ.) που μπορούν να προσφέρουν μεν ένα επιθυμητό αποτέλεσμα σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά προσωρινό δε, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος ενασχόλησης και απογοήτευσης με το σώμα.
Επιπλέον, η αναζήτηση βοήθειας-είτε αυτή καλείται «φαρμακευτική αγωγή» είτε «ειδικός σε θέματα ψυχικής υγείας»-δεν είναι κάτι που πρέπει να σε φοβίζει. Όλοι μας έχουμε μια πιο ευάλωτη-ανθρώπινη πλευρά και δεν υπάρχει λόγος να την απορρίπτουμε, καθώς μας απομακρύνει από την αυτοαποδοχή και εντέλει από την προσωπική μας «θεραπεία». Το αίσθημα παντοδυναμίας που οι περισσότεροι κυνηγούμε, είναι περισσότερο μια ψευδαίσθηση προσωπικής ασφάλειας και ελέγχου. Ούτως ή άλλως, είναι ανέφικτο να πορευόμαστε και να τα βγάζουμε πέρα μόνοι μας, εξαιτίας της κοινωνικής μας φύσης. Σε ό,τι αφορά την προκατάληψη που αναφέρεις, θέλω να σου επισημάνω πως σε κάθε περίπτωση το θέμα που διακυβεύεται είναι η υγεία σου, που πέρα από τη σωματική διάσταση έχει και ψυχική. Ας μην συμβάλλουμε περαιτέρω στη διαιώνιση του ψυχικού στίγματος. Γι’ αυτό αρχικά, προσπάθησε να δείξεις περισσότερη εμπιστοσύνη τόσο στο άτομο που είναι γνώστης του προβλήματος που αντιμετωπίζεις, όσο και στη μετέπειτα διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί. Συζήτησε μαζί του τις ανησυχίες σου, τους φόβους και τους δισταγμούς σου και μην αναλώνεσαι σε δικά σου συμπεράσματα και διαπιστώσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά τη χρήση και τη δοσολογία των ψυχότροπων φαρμάκων, όπου σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσεις πιστά τις οδηγίες ενός ειδήμονα. Τέλος, αναρωτιέμαι αν η τερατογένεση που αναφέρεις είναι πληροφορία παρμένη από κάποιον ειδικό.
Ελπίζω να συνέβαλα κι εγώ, με έναν δικό μου τρόπο, στις ανησυχίες και στις σκέψεις σου. Είμαι εδώ σε περίπτωση που θελήσεις να επικοινωνήσεις και πάλι.
