Είμαι πάρα πολύ τσιγγούνα. Σκέφτομαι συνέχεια τα λεφτά και όταν βγαίνω με φίλες μου και πληρώνω έστω και ένα ευρώ παραπάνω, τρελαίνομαι!! Αλλά και γενικά, όταν ξοδεύω μεγάλο ποσό κάπου π.χ. σε ρούχα, έχω άπειρα νεύρα μετά , σπάω πράγματα κτλ. Πώς να το διαχειριστώ; Να σημειωθεί ότι ο πατέρας μου είναι λίγο σφιχτός με τα λεφτα και ίσως αυτό με επηρεάζει. Αλλά αυτή μου η συμπεριφορά υπάρχει από πολύ μικρή ηλικία (π.χ. στο δημοτικό είχα βρει 20 ευρώ -για την ακρίβεια είχαν πέσει από ένα άλλο κορίτσι και εγώ τα πήρα- αλλά όταν τα έψαξε δεν τα έδωσα ποτέ!! Και τώρα είμαι 23 χρόνων και ακόμη με βασανίζει, είτε τα χρήματα είναι δικά μου, είτε των γονιών μου.
Από την:Μαρία
Αγαπημένη μας Μαρία,
Σ’ ευχαριστούμε πολύ για τη διάθεσή σου να μοιραστείς μαζί μας τον προβληματισμό σου. Όλο αυτό που μας περιγράφεις μοιάζει πάρα πολύ κουραστικό, κι ο τρόπος που μας το περιγράφεις με κάνει να νιώθω όλη τη δυσφορία σου. Ταυτόχρονα, λυπάμαι πολύ γιατί φαντάζομαι πως η συνεχής και τόσο επίμονη κι έντονη ενασχόλησή σου με τα χρήματα, θα σου στερεί την απόλαυση όλων των όμορφων στιγμών, όπως είναι η διασκέδαση με τις φίλες σου. Κι αυτό στα αυτιά μου ακούγεται πολύ βασανιστικό, το πώς ένα μονάχα παραπάνω ευρώ μπορεί να σου στερήσει όλη την απόλαυση μιας διάδρασης με τους δικούς σου ανθρώπους.
Επίσης φαντάζομαι πόσο δύσκολο θα σου είναι να το μοιραστείς και να το συζητήσεις με κάποια φίλη σου ή με κάποιο κοντινό σου πρόσωπο γενικότερα, και πόσο δύσκολο θα είναι να λάβεις κατανόηση και συμπόνια γι’ αυτό που σε κάνει να δυσφορείς. Για να δούμε όμως τί μπορεί να σημαίνει για εσένα όλο αυτό, και τί μπορεί να συμβολίζουν τα χρήματα σε ένα πιο βαθύ ψυχικό επίπεδο…
Ας ξεκινήσουμε από το ότι λες πως ο πατέρας σου είναι λίγο σφιχτός με τα χρήματα και δείχνει αυτό να σε έχει επηρεάσει με έναν τρόπο. Ακούγεται σε πρώτη ανάγνωση λοιπόν, σαν να είναι κάτι οικείο για εσένα, μάλιστα αναφέρεις ότι η δυσκολία σου έχει να κάνει με τα χρήματα, είτε αυτά είναι δικά σου, είτε των γονιών σου. Φαίνεται σαν να μοιράζεστε με κάποιο τρόπο κάτι κοινό, σαν να συνδέεστε μέσα από τα κοινά χρήματα σαν οικογένεια, σαν να πρόκειται για κάτι που ανήκει σε όλους. Αυτή είναι η αίσθηση που μου δίνει εμένα τουλάχιστον ο τρόπος που το μοιράζεσαι, κι αναρωτιέμαι, αν και για σένα έχει κάποιο νόημα ίσως αυτό.
Παράλληλα, μας λες πως το αναγνωρίζεις σαν κάτι που υπήρχε ανέκαθεν στον εαυτό σου. Με εντυπωσιάζει μάλιστα ότι θυμάσαι εκείνη τη φορά που βρήκες τα 20 ευρώ, που έπεσαν από ένα κορίτσι όταν ήσουν στην ηλικία του δημοτικού, τα οποία επέλεξες να τα κρατήσεις και να μην τα δώσεις σε εκείνο, όταν τα αναζήτησε. Αναρωτιέμαι, πώς να ένιωσε αυτό το κοριτσάκι που βρήκε τα χρήματα, ένιωσε τυχερό, ένιωσε χαρούμενο; Κι όταν το άλλο κορίτσι αναζήτησε τα χρήματα που του έπεσαν, πώς ένιωσε όταν επέλεξε να τα κρατήσει και να μην τα δώσει σε εκείνο που προηγουμένως ανήκαν; Τι συνέβη γύρω από το κομμάτι των ενοχών, ή γύρω από την αίσθηση δικαιοσύνης και ισορροπίας ενδεχομένως;
Ακούγεται, σε εμένα τουλάχιστον, να είναι μια ανάμνηση πολύ πυρηνική και καθοριστική, κι αναρωτιέμαι, αν ποτέ είχες την ευκαιρία να ανατρέξεις σε εκείνη. Αναρωτιέμαι πώς θα ήταν αν την εξερευνούσε η 23χρονη πλέον Μαρία και αν προσπαθούσε να καταλάβει πώς ένιωσε το μικρό κορίτσι, που ήταν τότε όταν συνέβη αυτό! Ελπίζω να έχεις τη δυνατότητα να το κάνεις αυτό μέσα στα πλαίσια μιας ασφαλούς θεραπευτικής σχέσης, καθώς πραγματικά μπορεί να κρύβεται πλούτος πληροφοριών για τον εαυτό σου, σε εκείνη τη σημαντική, όπως φαίνεται να είναι, εμπειρία που είχες.
Αυτό που σκέφτομαι τόσο γενικά για τα χρήματα, όσο και ειδικότερα για τη σχέση που έχεις εσύ με αυτά, είναι πως μπορεί να συμβολίζουν πολλά περισσότερα από ένα ποσό, και μπορεί να αφορούν σε πολλά κομμάτια της ψυχικής μας ζωής. Ενδεχομένως η ψυχική τους μετάφραση να αφορά στον τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους. Μπορεί λοιπόν τα χρήματα να μεταφράζονται σε εξουσία, δύναμη, έλεγχο, ισορροπία, ισοτιμία, και πολλά άλλα, τόσο κοινά όσο και μοναδικά για τον καθένα από μας.
Επίσης, κάτι άλλο που σκέφτομαι, έχοντας εμπνευστεί από τη δική σου αφήγηση και ιδιαίτερα από το σημείο που μας λες ότι όταν ξοδεύεις πολλά χρήματα σε ρούχα και άλλα αγαθά, το συναίσθημα που ακολουθεί είναι ένας έντονος θυμός, είναι ότι τα χρήματα αφορούν ουσιαστικά σε ένα μέσο που μας οδηγεί σε άλλα αγαθά, τα οποία συχνά συγκεντρώνουμε χωρίς πραγματικά να τα έχουμε και τόσο ανάγκη.
Σκέφτομαι λοιπόν μέσα από αυτό, το βιβλίο του Έριχ Φρομ με τίτλο «Να έχεις ή να είσαι», το οποίο πραγματεύεται, όπως φαίνεται κι από τον τίτλο, τη διάκριση στο να έχει κανείς και στο να είναι κανείς. Και πώς οι δύο αυτές δυσδιάκριτες αλλά διαφορετικές καταστάσεις σχετίζονται με την αίσθηση ταυτότητας και ασφάλειας που έχουμε. Θα ήθελα να παραθέσω την περιγραφή του βιβλίου η οποία, ίσως σε ακουμπήσει και σε κάνει να σκεφτείς λίγο διαφορετικά:
Ο Έριχ Φρομ σε αυτό το υπέροχο βιβλίο εξηγεί πώς οι δυο τρόποι ύπαρξης, το “να έχεις” ή “να είσαι”, παλεύουν για το πνεύμα της ανθρωπότητας. Ο τρόπος ύπαρξης στη βάση του “έχειν” οδηγεί τον άνθρωπο σε έναν απέραντο εγωισμό, σε μια διαρκή ανησυχία μην τυχόν και χάσει ό,τι έχει ή ό,τι ψευδώς νομίζει ότι κατέχει. Από την άλλη, ο άνθρωπος, που ζει για να “είναι”, είναι ανεξάρτητος, ελεύθερος, δημιουργικός, του αρέσει να εξελίσσεται και γι’ αυτόν η αγάπη είναι μια δυναμική κατάσταση ύπαρξης. Στο βιβλίο Να έχεις ή Να είσαι;, ο Έριχ Φρομ με δεξιότητα αναλύει τις σκέψεις του ωθώντας την ανθρωπότητα σε μια ψυχολογική επανάσταση: να αντισταθμίσουμε την κενή ζωή που απορρέει από το “έχειν” με μια γεμάτη νόημα ζωή που απορρέει από το “είναι”.
Τέλος, θα ήθελα να σου φωτίσω μια πολύ σημαντική επίσης διάσταση της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, που είναι αυτή της οικονομικής συναλλαγής. Στη σχέση αυτή θα είσαι ελεύθερη να διερευνήσεις και να εκφράζεις αυτό που αισθάνεσαι κάθε φορά γύρω από τα χρήματα που θα δίνεις για την υπηρεσία αυτή, χωρίς να έχεις το φόβο της κριτικής ούτε το κόστος της σχέσης.