Τον όρο “Ψυχολογία” εισήγαγε πρώτος ο φιλόσοφος Gockel (1547-1628). Ωστόσο, την επιστημονική εμφάνιση της Ψυχολογίας «χρεώθηκε» ο Γερμανός Wilhelm Wundt, ο οποίος έμεινε γνωστός ως ο «Πατέρας της (Πειραματικής) Ψυχολογίας» καθώς το 1879 ίδρυσε το πρώτο πειραματικό εργαστήριο Ψυχολογίας στην Λειψία.
ΟΡΙΣΜΟΙ
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Ψυχολόγων, η ψυχολογία ορίζεται ως «η επιστήμη που ερευνά τις ψυχικές λειτουργίες του ανθρώπου με σκοπό την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, τόσο στο βιολογικό της υπόβαθρο όσο και στις κοινωνικές της αλληλεπιδράσεις, την μελέτη των γενεσιουργών αιτιών της και την εξεύρεση μεθόδων και τεχνικών παρέμβασης με στόχο την τροποποίηση της σε ανθρωπιστική κατεύθυνση».
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Ένωση η ψυχολογία ορίζεται ως «Η επιστημονική μελέτη της συμπεριφοράς των ατόμων και των ψυχικών διεργασιών τους».
Σύμφωνα με τη Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία «η ψυχολογία είναι η επιστημονική μελέτη των ανθρώπων, του νου και της συμπεριφοράς. Είναι τόσο ένας ακμάζων ακαδημαϊκός τομέας όσο και μία επαγγελματική πρακτική ζωτικής σημασίας»
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΠΛΑΤΩΝ
Ο Πλάτωνας ορίζει τη ψυχή ως μια αιώνια, άφθαρτη, αθάνατη οντότητα που έχει ενδιάμεσο χαρακτήρα μεταξύ του κόσμου των ιδεών και του κόσμου των υλικών αντικειμένων. Διατυπώνει μία δυϊστική ψυχολογία κατά των οποία η ψυχή είναι αιώνια και άφθαρτη, ικανή να κατανοήσει τον κόσμο των ιδεών και το σώμα είναι το φθαρτό όχημα της ψυχής, μέσα από το οποίο κατανοούμε τον ορατό κόσμο των αισθήσεων.
Παρομοιάζει τη ψυχή του ανθρώπου ως μια φτερωτή άμαξα με ένα οδηγό και δυο άλογα, το ένα είναι ευγενικό, το άλλο δύστροπο και άγριο.
Γίνεται επομένως, διαίρεση της ψυχής σε τρία μέρη:
- λογικό (αναβάτης),
- θυμικό («καλό άλογο»),
- επιθυμητικό («κακό άλογο»).
Αναδεικνύει τις εσωτερικές συγκρούσεις, τη δύναμη των ασυνείδητων επιθυμιών και παθών και την έκφρασή τους στα όνειρα.
« ..εκείνες που ξυπνούν κατά τον ύπνο, όταν κοιμάται το άλλο μέρος της ψυχής που είναι λογικό, ήμερο και άξιο να άρχει, το άλλο το κτηνώδες και άγριο, αφού χορτάσει από φαγητό και μέθη, αρχίζει να σκιρτά και αφού διώξει τον ύπνο, ζητάει να διαφύγει και να ικανοποιήσει τις ορέξεις του. Ξέρεις ότι τίποτα δεν υπάρχει που να μην τολμά να το κάνει τότε, σαν να έχει λυθεί και αποτινάξει κάθε χαληνό ντροπής και φρόνησης. Γιατί δεν δυσκολεύεται καθόλου, όπως φαντάζεται, να επιχειρήσει να συνουσιασθεί με την μητέρα του και με οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο ή θεό ή θηρίο, να μολύνεται με κάθε μιαρό φόνο, και να μην τραβά χέρι από κανένα είδος φαγητού. Με ένα λόγο δεν αφήνει καμιά αναισθησία ή αδιαντροπιά που να μην την κάνει» (Πλάτων, Πολιτεία)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ο Αριστοτέλης γεφυρώνει το χάσμα σώματος- ψυχής που άνοιξε ο Πλάτωνας. Η ψυχή είναι η πρώτη εντελέχεια του οργανικού σώματος, δηλαδή η πραγμάτωση των δυνατοτήτων και ικανοτήτων του σώματος. Σώμα και ψυχή αποτελούν μια ενιαία ουσία, ψυχοσωματική ενότητα.
Αναδεικνύει τον διαχωρισμό έμψυχου – άψυχου. Ταυτίζει το “έμψυχο” με το “έμβιο ον που διαθέτει οργανικό σώμα”.
Διατυπώνει τις τρεις βαθμίδες ανάπτυξης της ψυχής των έμψυχων (ικανότητες της ψυχής):
- Θρεπτική ή φυτική (τροφή, ανάπτυξη, αναπαραγωγή)
- Αισθητηριακή ή ζωική (κίνηση, αίσθηση, φαντασία, μνήμη)
- Διανοητική ή ανθρώπινη (λόγος)
Φυσικά, υπάρχουν και άλλες διατυπώσεις και θεωρίες φιλοσόφων της αρχαίας Ελλάδας. Για παράδειγμα:
– Πυθαγόριοι: το σώμα ως φυλακή της ψυχής, όπου προσωρινά η ψυχή εκτίει την ποινή της. Το σώμα είναι φθαρτό, παροδικό, ενώ η ψυχή είναι αθάνατη, άφθαρτη.
– Δημόκριτος: η ψυχή δεν είναι κάποια υπερφυσική, μυστηριακήοντότητα, αλλά έχει υλική υπόσταση και είναι θνητή. Η ψυχή αποτελείται από μικροσκοπικά σωματίδια που κινούνται και δίνουν ζωή στο σώμα, εισέρχονται μέσω της αναπνοής ενώνονται με το σώμα και το εγκαταλείπουν μετά το θάνατο.
– Επικούρειοι: «Η ψυχή είναι σώμα, που τα μέρη του είναι λεπτότατα, διεσπαρμένα στο σύνολο των μερών του σώματος. Μοιάζει πάρα πολύ με αναπνοή αναμιγμένη με θερμότητα»
– Στωικοί: Μετά το θάνατο οι ψυχές των έλλογων όντων αδυνατίζουν και εξαφανίζονται στην εκπύρσωση του σύμπαντος.
