Έχουμε την τάση να θεωρούμε πως η σχιζοφρένεια αποτελεί μια διαταραχή που αφορά μόνο τους ενήλικες. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι η σχιζοφρένεια εμφανίζεται συνήθως στο τέλος της εφηβείας και τις αρχές της ενήλικης ζωής, ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που εμφανίζεται και κατά την παιδική ηλικία.
Η παιδική σχιζοφρένεια είναι ιδιαίτερα σπάνια και δύσκολη στην κατανόηση και έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Μάλιστα, φαίνεται τις τελευταίες δεκαετίες η ηλικία εμφάνισης της ολοένα και να μειώνεται. Όσον αφορά και την παιδική, αλλά και την εφηβική ηλικία, η διάγνωση της σχιζοφρένειας γίνεται με βάση τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται και για τους ενήλικες, με εξαίρεση τα Κριτήρια Β που αφορούν τη λειτουργικότητα του ατόμου. Τα παιδιά θα πρέπει, πιο συγκεκριμένα, να αποτύχουν να ανταποκριθούν στο αναμενόμενο επίπεδο λειτουργίας ανάλογα με την ηλικία τους ώστε να είναι έγκυρο το κριτήριο της διάγνωσης (American Psychiatric Association, 2013). Ακόμη, πριν από την έναρξη της ασθένειας μπορεί να εμφανιστούν ορισμένες διαταραχές στην ψυχοκοινωνική λειτουργία του ατόμου που ονομάζονται προκαταρκτικές ανωμαλίες. Οι διαταραχές αυτές σχετίζονται με την εμφάνιση ντροπής, εσωστρέφειας, μοναξιάς, κατάθλιψης, επιθετικότητας, την αυτοκτονία, την κλοπή και την μανιακή ή παράξενη συμπεριφορά. Τα συμπτώματα σχετίζονται με ακουστικές κυρίως ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες, διαταραχές στη δομή και την οργάνωση της σκέψης, και αρνητικά συμπτώματα όπως συναισθηματική αμβλύτητα και κοινωνική απόσυρση.
Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι τα ίδια τα συμπτώματα της θα προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική λειτουργικότητα των ατόμων, ιδιαίτερα σε αυτά τα ευαίσθητα στάδια της ζωής. Η παιδική σχιζοφρένεια έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με την αποτυχία κατάκτησης κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και των κρίσιμων αναπτυξιακών στόχων. Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με έναρξη της νόσου πριν την ενηλικίωση εμφάνιζαν μεγαλύτερο βαθμό κοινωνικής αναπηρίας σε διάφορες μεταβλητές.
Σχετικά με την σχιζοφρένεια που εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία, τα αρνητικά συμπτώματα αποτελούν η κοινωνική απόσυρση, η κοινωνική απομόνωση, η έλλειψη ενδιαφέροντος και πρωτοβουλίας, καθώς και η μειωμένη ενεργητικότητα. Με βάση αυτά, η διαπροσωπική λειτουργικότητα του ατόμου και η σχέση του με τον εξωτερικό κόσμο επηρεάζεται αρνητικά. Παρουσιάζει μεγάλη δυσκολία στις διαπροσωπικές του σχέσεις και αποκόβεται συναισθηματικά από τους γύρω του. Συνολικά, εμφανίζεται σημαντικά μειωμένη λειτουργικότητα του ατόμου σε κοινωνικό, επαγγελματικό, αλλά και σε επίπεδο προσωπικής αυτοφροντίδας, για μεγάλο χρονικό διάστημα από την έναρξη της διαταραχής και μετά. Επομένως η έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων που προκαλεί η σχιζοφρένεια στους εφήβους, οδηγεί τους ίδιους σε κοινωνική απομόνωση.
Βιβλιογραφία:
- https://sci-hub.se/10.1080/21642850.2014.927738 Bartlett, J (2014) Childhood-onset schizophrenia: what do we really know? Health Psychology and Behavioral Medicine
- http://www.psychiatriki-journal.gr/documents/psychiatry/23.2-GR-2012-SUP-82.pdf Σχιζοφρένεια σε παιδιά και εφήβους: Συνάφεια και ετερότητα προς τη σχιζοφρένεια των ενηλίκων. Χ. Ανδρούτσος
- «ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ: ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ» μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία Ζουγρή Μαρία
- « Η ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΦΗΒΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Της ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ» μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία Γεωργία Μανολοπούλου
Επιμέλεια άρθρου: Τυρλή Αικατερίνη
