Κεφάλαιο Ενσυναίσθηση
Τι είναι ενσυναίσθηση;
Σύμφωνα με τον Covey, «το να μάθεις να βλέπεις το πρόβλημα όπως το βλέπει ο άλλος, το να κατανοείς και να νιώθεις πραγματικά τον άλλον, είναι μία από τις πολυτιμότερες δεξιότητες που μπορούμε να αναπτύξουμε». Ενσυναίσθηση, λοιπόν, σημαίνει συν-αισθάνομαι, νιώθω τα συναισθήματα του άλλου και μπορώ να βάλω τον εαυτό μου στη θέση του. Να μπορώ δηλαδή, να ακούσω τον άλλον άνθρωπο που έχω απέναντί μου και να αφιερώσω την απαραίτητη προσοχή στα λεγόμενά του, ώστε να μπορέσω να καταλάβω τις βαθύτερες σκέψεις και αισθήματά του.
Ενσυναίσθηση vs Συμπόνια.
Ο όρος προέρχεται από την λέξη «εμπάθεια», που σημαίνει «να νιώθεις εις βάθος» και μπορούμε να πούμε πως σαν όρος πλησιάζει αρκετά τους όρους συμπόνια και αλληλεγγύη. Ωστόσο, πρόκειται για έννοιες που έχουν αρκετές διαφορές. Η πιο σημαντική διαφορά ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και τη συμπόνια είναι ότι η πρώτη αφορά την ολόπλευρη κατανόηση των συναισθημάτων του άλλου, τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών. Από την άλλη μεριά, η συμπόνια έχει να κάνει περισσότερο με τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει κάποιος, όπως για παράδειγμα θλίψη, στεναχώρια κ.α., και προσπαθούμε να του συμπαρασταθούμε σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
Οι έξι διαστάσεις της Ενσυναίσθησης.
1.Μετάδοση του συναισθήματος.
Η ικανότητά μας να βιώνουμε και να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας. Πως δηλαδή ένα συναίσθημα μπορεί να γίνει αντιληπτό από τον έναν στον άλλον.
2.Έλεγχος των συναισθημάτων.
Η ικανότητα να κατανοούμε, να ελέγχουμε και να δουλεύουμε τα δικά μας συναισθήματα, να έχουμε αυτογνωσία.
3.Συναισθηματική ακρίβεια.
Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τη συναισθηματική κατάσταση, τις σκέψεις και τις προθέσεις του εαυτού μας και των άλλων.
4.Αλλαγή οπτικής γωνίας.
Η δεξιότητα του να θέτουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου, να βλέπουμε την κατάσταση μέσα από τα μάτια του και να βιώνουμε αυτό που αισθάνεται και νιώθει, προσπαθώντας ταυτόχρονα να δούμε τι χρειάζεται.
5.Μέριμνα για τους άλλους.
Αναλόγως με το πόσο νοιαζόμαστε για τον κάθε άνθρωπο τριγύρω μας, ανάλογη είναι και η ποιότητα της σύνδεσης που υπάρχει μεταξύ μας όσον αφορά την ενσυναίσθηση.
6.Στοχευμένη δράση.
Η δεξιότητα αυτή μας βοηθά να λαμβάνουμε αποφάσεις, οι οποίες βασίζονται στη δική μας ενσυναίσθηση, αλλά παράλληλα ανταποκρίνονται και στις ανάγκες του άλλου.
Ενσυναίσθηση και άνθρωποι.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχει μία κατηγορία ανθρώπων που διαθέτει αρκετά ευαίσθητους νευρώνες, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να βιώνουν πολύ έντονα τα συναισθήματα των άλλων, οι λεγόμενοι «ενσυναισθητικοί». Στον αντίποδα, υπάρχει η ομάδα ατόμων που αποτελούν τους ναρκισσιστές και τους ψυχοπαθείς και οι οποίοι πάσχουν από «διαταραχή ελλειμματικής ενσυναίσθησης». Πιο συγκεκριμένα, τους λείπει η ικανότητα να ενσυναισθάνονται όπως όλοι οι άλλοι , χαρακτηριστικό που ενδέχεται να οφείλεται στην υπολειτουργία κάποιων νευρώνων. Σε μία πιο πρόσφατη έρευνα των Varun Warrier, Simon Baron Cohen, Thomas Burgegron και David Hinds, αποδείχτηκε ότι το ένα δέκατο του μεγέθους της ενσυναίσθησης οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες. Επίσης, οι γυναίκες παρουσιάζουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση σε σχέση με τους άντρες, χωρίς αυτό να οφείλεται σε DNA. Αντιθέτως, έχει να κάνει με προγεννετικές ορμόνες και την κοινωνικοποίηση των γυναικών.
Η Ενσυναίσθηση του σήμερα.
Στη σημερινή εποχή, ο κόσμος κατακλύζεται από τόσες πολλές πληροφορίες και ειδήσεις, καθώς και έντονο προβληματισμό, που αυτό συνεπάγεται στην επιλεκτική επίδειξη ενσυναίσθησης απέναντι σε ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων και γενικότερα η στροφή της ανθρώπινης προσοχής από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τους πολιτικούς σε συγκεκριμένα γεγονότα που εκείνοι θέλουν να προβάλλουν, αφήνοντας άλλα εξίσου σημαντικά πράγματα στο σκοτάδι. Οι άνθρωποι πλέον δεν μπαίνουν στη διαδικασία να βάλουν τον εαυτό τους στη θέση του συνανθρώπου τους και να δουν μέσα από τα δικά τους μάτια την κατάστασή τους και αυτό είναι και το μεγαλύτερο έλλειμμα του σήμερα. Με τους καινοτόμους τρόπους επικοινωνίας, το διαδίκτυο και την ανταλλαγή μηνυμάτων, τα άτομα έχουν μια απρόσωπη, χωρίς συναίσθημα επαφή που αυτή τους οδηγεί στο να μην έχουν έντονη ενσυναίσθηση και να μην αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης που υπάρχει πίσω από μία οθόνη, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εκφράσεις του προσώπου.
«Ενσυναίσθηση είναι αυτό που συμβαίνει σε μας όταν αφήνουμε το σώμα μας και βρισκόμαστε είτε προς στιγμήν είτε για μεγααλύτερη χρονική περίοδο στο μυαλό του άλλου. Παρατηρούμε την πραγματικότητα μέσω των ματιών του, αισθανόμαστε τις συγκινήσεις του, μοιραζόμαστε τον πόνο του», Khen Lampert,2005.
Βιβλιογραφία:
https://thesafiablog.com/2019/07/27/mouteveli-analysis/
https://www.fpress.gr/diafora/story/56831/ti-einai-i-ensynaisthisi-kai-giati-einai-simantiki-gia-tin-zoi-mas
