Θύμα ηθικής παρενόχλησης μπορεί να πέσει κάθε εργαζόμενος. Το mobbing προκαλείται είτε από τους εργοδότες, είτε από άλλους εργαζόμενους σε βάρος άλλων εργαζομένων. Με τον όρο mobbing εννοείται η ηθική παρενόχληση εργαζομένων στο χώρο εργασία τους. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Leymann, το mobbing ορίζεται ως η εχθρική και ανήθικη επικοινωνία, συστηματικά κατευθύνεται από ένα ή λίγα άτομα προς ένα άτομο. Σύμφωνα με την Γαλλίδα ψυχίατρο Hirigoyen ο όρος παρενόχληση στο χώρο εργασίας ορίζεται ως: κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να βλάψει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, με αποτέλεσμα να να διαταράξει το εργασιακό κλίμα ή ακόμα και να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του.
Το φαινόμενο αυτό είναι αρκετά παλιό , αλλά και διαχρονικό. Έχει σκοπό την προσβολή της εργασιακής ειρήνης και της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Μελέτες παγκοσμίως έχουν δείξει ότι εξαιτίας της ανοχής του φαινομένου αυτού, προκαλείται ζημία όχι μόνο στους εργαζόμενους, αλλά και στις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το εν λόγω φαινόμενο επιτείνεται και εξελίσσεται σε περιόδους οικονομικής κρίσης κυρίως, όπου όπως είναι αναμενόμενο, ο φόβος απώλειας της θέσης εργασίας είναι μεγάλος, με αποτέλεσμα, οι εργοδότες να οδηγούνται σε κατάχρηση της εξουσίας και της θέσης τους. Αυτή η κατάσταση συνεχίζεται είτε γιατί οι επιχειρήσεις στις οποίες εμφανίζεται αυτό το φαινόμενο αδιαφορούν για την αντιμετώπισή του, είτε γιατί δεν το βρίσκουν αρνητικό, δηλαδή το ενθαρρύνουν. Δυστυχώς, υπάρχουν επιχειρήσεις και εργοδότες, που πιστεύουν ότι θα πετύχουν μεγαλύτερη αποδοτικότητα, παρενοχλώντας ηθικά με συστηματικό τρόπο τους εργαζόμενους.
Ας δούμε όμως τους τρόπους με τους οποίους δύναται να εκδηλωθεί το mobbing. Αρχικά, έχουμε την κάθετη μορφή, δηλαδή από προιστάμενο προς υφιστάμενο, όπου είναι και η πιο συνήθης μορφή. Εδώ, ο προιστάμενος χρησιμοποιεί την εξουσία του και επιβάλλεται στους εργαζομένους, οι οποίοι από φόβο τον ανέχονται. Ύστερα, έχουμε την παρενόχληση μεταξύ συναδέλφων, κάτι το οποίο ίσως να οφείλεται σε προσωπικές εμπάθειες ή στον ανταγωνισμό. Τέλος, η τρίτη μορφή παρενόχλησης είναι αυτή της παρενόχλησης από υφιστάμενο σε προιστάμενο, μία μορφή πολύ σπάνια.
Συνοψίζοντας, για τη μελέτη του φαινομένου και την αντιμετώπισή του, καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε την διάσταση και τις συνέπειες αυτού του φαινομένου , με την κινητοποίηση ερευνητικών κέντρων, συνδικαλιστικών οργανώσεων. Είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κανόνες και να ληφθούν ικανά μέτρα από το Κράτος, αλλά και από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, ώστε να προστατευθούν οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Leymann Heinz , ibid, p 33-34
Heinz Leymann, Mobbing. Psychoterror am Arbeitsplatz undwie mansich dagegen wehren Kann, Reinbek, Rowohlt, 1993
Ege H , mobbing, che cosa e’ il terrore psicologico sul posto di lavoro, ed. Pitagora, Bologna, 1996