Καλημέρα , είμαι 60 χρόνων χωρισμένη χρόνια έχω έναν γιο ο οποίος ζει μόνος του όπως και εγώ. Έχω μια μαμά περασμένα 90 ,που είναι και το πρόβλημα μου. Τα θετικά ,με βοήθησε πολύ και ο πατέρας μου ο οποίος ήταν ναυτικός και έλειπε συνέχεια γιατί η μαμά μου έχτιζε και τον είχε μόνιμα να χρωστάει. Έτσι λοιπόν έχω και το σπίτι μου ,ότι άλλο υπάρχει το διαχειρίζεται ακόμα εκείνη με τη βοήθεια μου φυσικά και του αδελφού μου.
Όμως είναι ένα άτομο χειριστικό και αχάριστο πιστεύω ότι έχει και ναρκισσιστικές τάσεις. Έχει σπάσει χέρια πόδια έχει σπάσει και ραγίσει τη λεκάνη της. Μένω δίπλα της , αλλά πιο πολύ λέει ότι την βοήθησε ο γιός της και η νύφη της που μένουν μακριά.
Έχει αδυναμία στον γιό της .
Με εμένα είναι πολύ απαξιωτική και όταν της πεις όχι, σε κάνει σκουπίδι που το σπίτι που μένεις είναι δικό μου ,ότι έχεις είναι δικό μου κλπ. Θα μπορώ να γράφω ώρες το τι έχω κάνει για εκείνη αλλά ποτέ δεν είπε ένα ευχαριστώ από καρδιάς .
Πριν από δύο μήνες έσπασε τη λεκάνη της στο εξοχικό μας ,η πρώτη κουβέντα που είπε στον αδελφό μου ήταν ότι ήρθε ‘αυτή΄ και έπεσα.
΄Αυτή΄ ήμουν εγώ . Στο νοσοκομείο καταλαβαίνοντας ότι με είχε ανάγκη μου ζήτησε για πρώτη φορά στη ζωή της μόνη συγγνώμη , θεώρησα ότι κατάλαβε πόσο άσχημο ήταν αυτό που είπε και το ¨ξέχασα¨.
Γυρνώντας πριν από ένα μήνα από το κέντρο αποκατάστασης , σε ανύποπτο χρόνο την πιάνω να λέει στον αδελφό μου ότι για αυτό που της συνέβη τώρα φταίει η ¨απαυτίτσα¨ δηλαδή εγώ . Ο αδελφός μου το μόνο που της είπε ότι για ότι σου συμβαίνει φταίει κάποιος άλλος. Βέβαια από την ημέρα που δεν της μιλάω δεν μου μιλάει και εκείνος
Από εκείνη την ημέρα δεν της μιλάω καθόλου γιατί το συγγνώμη της ήταν ψεύτικο επειδή κατάλαβε εκεί ότι με είχε ανάγκη.
Από το 2006 που άρχισε να σπάει χέρια πόδια τις πιο πολλές φορές έφταιγα εγώ κατά εκείνη. Ακόμα από το 1993 που αρρώστησε ο μπαμπάς μου έφταιγα εγώ γιατί χώρισα και τον στεναχώρησα και πολλά άλλα .
Μπορώ να γράψω βιβλία για την συμπεριφορά της από τότε που ήμουν μικρή . Κουράστηκα και δεν θέλω ούτε να την βλέπω.
Η πόρτα της είναι ανοιχτή και βλέπει πότε μπαίνω πότε βγαίνω και με ποιους.
Δεν ξέρω αν είναι η σωστή αντιμετώπιση γιατί με στενοχωρεί λίγο αλλά από την άλλη βλέπω ότι δεν την νοιάζει ούτε να ζητήσει συγγνώμη προφανώς γιατί δεν το πιστεύει. Θα ήθελα μια γνώμη η μια συμβουλή .
Σας ευχαριστώ.Από τον/την: Ελισάβετ
Αγαπητή Ελισάβετ,
Διάβασα με μεγάλη προσοχή το κείμενο σου και σε ευχαριστώ για το απλόχερο μοίρασμα σου. Από τον τρόπο γραφής σου και την περιγραφή σου φαίνεται πως ήταν δύσκολα όλα αυτά τα χρόνια με την μητέρα σου, μαζί με την δική σου τη ζωή και τις δυσκολίες της. Φαίνεται πως δεν ήταν συναισθηματικό στήριγμα η μητέρα σου στην πορεία σου, αλλά εσύ ήσουν εκείνη που προσπαθούσες να κάνεις ότι καλύτερο μπορούσες, εισπράττοντας απόρριψη. Παρόλα αυτά, χρειάζεται να αναγνωρίσεις τη δύναμη που κουβαλάς όλα αυτά τα χρόνια, όπου συνέχισες να προσπαθείς, να βοηθάς και να παρέχεσαι μέσα στη σχέση με την μητέρα σου, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που μπορούσες.
Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, θα δώσω μία αρχική επεξήγηση σε σχέση με τα είδη γονέα που υπάρχουν και σε τι κατηγόρια φάνηκε να ανήκει η δική σου μητέρα και εν τέλη, το πώς μπορεί να συνδέεται η συμπεριφορά της. Υπάρχουν 4 είδη προσκόλλησης/είδη γονέων, (Ainsworth, Blehar, Waters & Wall, 1978).
❖ Ασφαλής προσκόλληση/ υποστηρικτικός γονέας. Η μητέρα είναι εναρμονισμένη με τις ανάγκες του παιδιού και ανταποκρίνεται άμεσα. Επιδεικνύει φροντίδα και ζεστασιά στις ανάγκες του παιδιού.
❖ Αγχώδης αποφευκτική + ❖ Αγχώδης αμφιθυμική: Η μητέρα δεν ανταποκρίνεται άμεσα και συνήθως είναι επικριτική και αντιδρά με θυμό ή τιμωρία. Το παιδί είναι πιθανόν να μεγαλώνει με φόβο και άγχος για μία πιθανή απόρριψη στο μέλλον και τροποποιεί την συμπεριφορά του με σκοπό να είναι αγαπητό από τους άλλους. Και στην δεύτερη περίπτωση η μητέρα τείνει να είναι απρόβλεπτη και μη σταθερά διαθέσιμη και ευαίσθητη στην ανταπόκρισή των αναγκών του παιδιού της.
❖ Αποδιοργανωμένος τύπος/ αδιάφορος γονέας. Η μητέρα σε αυτό τον τύπο παρέχει μία ελλιπή ποιότητα φροντίδας στο παιδί, επιδεικνύοντας μία απρόβλεπτη συμπεριφορά. Δεν ασκεί κάποιου είδους έλεγχο, απορρίπτει και αγνοεί το παιδί και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Συνήθως τα παιδιά έχουν μία κακής ποιότητας φροντίδα. Συνήθως πρόκειται για οικογενειακά περιβάλλοντα όπου οι γονείς είναι είτε χρήστες ουσιών, είτε με ψυχιατρικές διαταραχές, ή με κάποια έννοια κακοποιητικοί.
Οπότε, θα μπορούσαμε να πούμε βασιζόμενοι στο γραπτό σου λόγο ότι η μεταξύ σας σχέση βασίστηκε σε μία ανασφαλή προσκόλληση, με μία απορριπτική και μη προβλέψιμη μητέρα.
Επιπλέον, ανέφερες για πιθανές ναρκισσιστικές τάσεις της μητέρας σου. Πιο συγκεκριμένα, τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ατόμου με ναρκισσιστική διαταραχή σύμφωνα με το στατιστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών DSM-IV-TR (2013), είναι:
- ένα αίσθημα μεγαλείου, ανάγκη θαυμασμού και διογκωμένη αυτοπεποίθηση,
- έλλειψη ενσυναίσθησης απέναντι στους άλλους,
- αίσθηση σπουδαιότητας ή μοναδικότητας του ατόμου για τον εαυτό του,
- οι σχέσεις στον περίγυρο του επικεντρώνονται στο πώς τον βλέπουν οι άλλοι, ενώ απαιτεί αναγνώριση, προσοχή και θαυμασμό,
- αίσθημα φθόνου για τους άλλους σε συνδυασμό με αλαζονική και υπεροπτική συμπεριφορά,
- εκφράζονται υποτιμητικά για επιτεύγματα άλλων, ενώ ταυτόχρονα τείνουν να είναι ανταγωνιστικοί
Σε μία τέτοια περίπτωση ένας νάρκισσος γονέας ασχολείται με τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες χωρίς να ενδιαφέρεται για τις ανάγκες των παιδιών του, με αποτέλεσμα το παιδί, υπό την θέση πλέον του ενήλικα, να μην δίνει σημασία και εκείνος στον εαυτό του, καθώς δεν ένιωσε σημαντικότητα. Επιπλέον, ένας τέτοιου είδους γονέας δεν αντιλαμβάνεται την έννοια ορίων, αντιθέτως, για εκείνον οι άνθρωποι είναι προέκταση του εαυτού τους. Ως αποτέλεσμα, ο πλέον ενήλικας (από παιδί), να νιώθει το “μαύρο πρόβατο” της οικογένειας, ειδικά αν υπήρχαν αδέρφια που μπορεί να έπαιρναν περισσότερο προσοχή και να το σύγκριναν.
Σκέφτομαι ότι αυτό που μπορεί να σε ενοχλεί ιδιαίτερα είναι ίσως, η μη μεταμέλεια της μητέρας σου, το ότι δεν έχεις πάρει ένα πραγματικό συγνώμη και ότι με κάποιο τρόπο δεν έχεις αναγνωριστεί στα μάτια της. Ένα δύσκολο κομμάτι είναι αυτό της αποδοχής εν τέλει. Της αποδοχής του ότι η μητέρα σου έχει την συμπεριφορά που έχει και του ότι δεν κατάφερες να ξεφύγεις από εκείνη, σε βαθμό που να μην επηρεάζεσαι ή να νιώθεις τόσο μειονεκτικά μετά από κάποια επαφή μαζί της.
Επιπλέον, αναρωτιέμαι ποια είναι η τακτική επιβίωσης σου μέσα από αυτήν την σχέση και στους υπόλοιπους τομείς της ζωής σου. Αν είχες εντοπίσει να νιώθεις ποτέ κατώτερη ή πιο μειονεκτικά ή να κάνεις συχνές υποχωρήσεις για να αποφύγεις καβγάδες, προκειμένου να ήσουν περισσότερο αποδεκτή από τον περίγυρο σου; Αν προσπάθησες να πάρεις από αλλού την προσοχή και την αποδοχή που είχες ανάγκη, ή αν στηρίζεσαι όλα αυτά τα χρόνια στον εαυτό σου;
Αυτό που θα ήθελα να σου προτείνω είναι να ασχοληθείς παραπάνω με τον εαυτό σου, να σε ανακαλύψεις να κάνεις πράγματα για εσένα και να βάλεις για πρώτη φορά στη ζωή σου εσένα προτεραιότητα. Θα σου έκανε καλό να ξεκινούσες ψυχοθεραπεία, να βγάλεις στην επιφάνεια όλα όσα σε βαραίνουν, να εκδηλώσεις καταπιεσμένα συναισθήματα, να βοηθήσεις το τραύμα σου να πάρει άλλη μορφή, να ξεφύγεις από πράγματα που σε βαραίνουν, να αλλάξεις προτεραιότητες, να φέρεις την ζωή σου σε μία ισορροπία για τα δικά σου δεδομένα, και να δεις το πόσο διαφέρεις από τη μητέρα σου, το πόσο προσπάθησες, τα δυνατά σου στοιχεία.
Ελπίζω να σε βάλουν σε κάποιες σκέψεις όσα ανέφερα και να νιώσεις έστω και λίγο έτοιμη να πάρεις την ζωή στα χέρια σου!
Βιβλιογραφία
American Psychiatry Association (2013). Diagnostic and Statistical Manula of
Mental Disorders ( 5th ed). Washington: American Psychiatry Publishing.
Ainsworth, H.D.S., Blehar, M.C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A
psychological study of the strange situation. New York & London: Routledge
*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.
Στείλε και εσύ τον δικό σου προβληματισμό ανώνυμα πατώντας στο κουμπί της αρχικής και λάβε απάντηση από ειδικό ψυχικής υγείας.
Επιμέλεια Άρθρου: Χριστοδουλάκη Ελεάννα
