Ως κρίση πανικού ορίζεται ένα αιφνίδιο επεισόδιο έντονου φόβου που πυροδοτείται χωρίς προφανή λόγο και προκαλεί σωματικές αντιδράσεις. Τα άτομα που έχουν βιώσει κρίση πανικού, την περιγράφουν ως αίσθηση πλήρους απώλειας ελέγχου, ως έμφραγμα ή ακόμα και ως ένδειξη θανάτου. Εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή και τείνει να είναι συχνότερη στις γυναίκες. Η κρίση αυτή καθαυτή δεν είναι απειλητική για τη ζωή, ωστόσο προκαλεί τραύματα και δυσλειτουργία στο άτομο. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν έστω και μία κρίση πανικού στη διάρκεια της ζωής τους, όταν όμως εμφανίζεται για μεγάλο διάστημα ίσως πρόκειται για διαταραχή πανικού. Μια κρίση πανικού ξεκινά ξαφνικά, χωρίς σημάδια προειδοποίησης και κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Ο τρόπος εκδήλωσης ποικίλλει από άτομο σε άτομο καθώς υπάρχουν αναφορές για εμφάνισή της κατά τη διάρκεια της εργασίας, της οδήγησης ακόμα και του ύπνου.
Τα κυριότερα συμπτώματα που μπορεί να αισθανθεί κάποιος είναι έντονη εφίδρωση, ζαλάδα, αύξηση καρδιακών παλμών, δύσπνοια, τρέμουλο, ρίγος και πόνος σε διάφορα σημεία του σώματος. Ταυτόχρονα, ο πάσχων έχει μια πεποίθηση αποπραγματοποίησης, βιώνει δηλαδή τον κόσμο γύρω του σα να είναι ψεύτικος ενώ υπάρχουν μαρτυρίες και για ένδειξη αποπροσωποποίησης, συγκεκριμένα σα να αποσπάται από τον εαυτό του και να τον παρατηρεί απ’ έξω.
Έπειτα από μια κρίση, ο πάσχων νιώθει εξάντληση και του γεννάται ο φόβος ότι αυτό θα ξανασυμβεί, γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις αποφεύγει τα μέρη που εκδηλώθηκε. Η αιτία πρόκλησης δεν έχει σαφώς καθοριστεί. Ωστόσο, παράγοντες που επηρεάζουν είναι η κληρονομικότητα, η μη σωστή διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων, οι ενδεχόμενες βλάβες στον εγκεφαλικό ιστό και η μη ανθεκτική προσωπικότητα. Επιπλέον, παράγοντας κινδύνου μπορεί να θεωρηθεί μία αγχωτική περίσταση όπως το διαζύγιο, η απώλεια ενός σημαντικού προσώπου, η κακοποίηση, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Είναι σημαντικό, η διάγνωση και η θεραπεία να πραγματωθεί εγκαίρως, διαφορετικά το άτομο οδηγείται σε κοινωνική αποστασιοποίηση, αντιμετωπίζει προβλήματα στον εργασιακό του χώρο και στις παρέες και μπορεί να εμφανίσει ευκολότερα κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές. Επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού ίσως προδιαθέτουν μια επικείμενη απόπειρα αυτοκτονίας. Ακόμη, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που μια κρίση πανικού παρουσιάζει συννοσηρότητα με την αγοραφοβία, την αποφυγή δηλαδή καταστάσεων και πλαισίων όπου το άτομο δεν μπορεί να φύγει εύκολα.
Η θεραπεία της κρίσης πανικού προτείνεται από τον ειδικό και περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία και σπανιότερα φαρμακευτική αγωγή. Η επιλογή θεραπείας γίνεται εξατομικευμένα και με βάση την ένταση και τα συμπτώματα που εκδηλώνονται. Μετά το πέρας του χρόνου, ο πάσχων καθίσταται πιο λειτουργικός, χτίζει και πάλι τις κοινωνικές του συναναστροφές και αποδέχεται πως η κρίση αυτή είναι πλέον αντιμετωπίσιμη. Καθώς πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να απευθυνθούν σε ειδικό, φοβούνται και τελικά παραμένουν αβοήθητοι, συνίσταται η υιοθέτηση ενός πιο υγιούς τρόπου ζωής, που περιλαμβάνει όσο γίνεται την αποβολή των αρνητικών και δυσλειτουργικών σκέψεων και την πλήρη υποστήριξη των σημαντικών άλλων.
