Τι είναι
Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Πρόληψης του Εγκλήματος, κυβερνοεκφοβισμός είναι η χρησιμοποίηση του διαδικτύου, των κινητών τηλεφώνων ή άλλων συσκευών για την αποστολή μηνυμάτων ή εικόνων που αποσκοπούν στην πρόκληση βλάβης ή την δημιουργία προβλημάτων σε άλλα άτομα.
Τον κυβερνοεκφοβισμό τον συναντάμε συχνά με τον όρο «cyber bullying» (ηλεκτρονικός / ψηφιακός εκφοβισμός) και είναι γεγονός πως αποτελεί μάστιγα για την σημερινή κοινωνία, καθώς η δημιουργία όλο και περισσότερων μέσων κοινωνικής δικτύωσης τον ευνοούν.
Μορφές κυβερνοεκφοβισμού
- Διαδικτυακή παρακολούθηση
- Δυσφήμιση
- Αποκλεισμός από το διαδίκτυο
- Φλόγισμα (χυδαίο μήνυμα)
- Βιντεοσκόπηση με το κινητό
- Διαδικτυακή παρενόχληση
- Υποκλοπή και χρήση προσωπικού λογαριασμού
- Δημοσιοποίηση προσωπικών στοιχείων
- Εξαπάτηση
Θύτες και θύματα
Σύμφωνα με έρευνες, ο συμβατικός εκφοβισμός(real life) και ο ψηφιακός έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Παρ’όλα αυτά δεν πρέπει να αγνοήσουμε μία σημαντική παράμετρο. Το διαδίκτυο (κυβερνοχώρος) προσφέρει στα άτομα μια ελευθερία κινήσεων. Το άτομο μπορεί να πει και να κάνει ότι θέλει χωρίς να είναι αντιληπτή η πραγματική του ταυτότητα. Γι’αυτό το λόγο, έχει αποδειχθεί πως οι θύτες συνήθως είναι άτομα αδύναμα, τα όποια μέσω αυτής της «κρυφής ταυτότητας» προσπαθούν να νιώσουν πως κατέχουν ισχύ, ενώ στην πραγματικότητα δεν θα προέβαιναν ποτέ σε τέτοιες πράξεις. Η ασφάλεια που παρέχει ο εκφοβισμός πίσω από την οθόνη, δυστυχώς μπορεί να προκαλέσει ακραία γεγονότα, καθώς είναι πιο δύσκολο να σταματήσει. Ο συμβατικός εκφοβισμός, πχ. σε ένα σχολικό περιβάλλον, σταματάει όταν το παιδί πηγαίνει στο σπίτι και μπορεί να βρει ασφάλεια στο οικογενειακό του περιβάλλον, σε αντίθεση με τον ψηφιακό, κατά τον οποίο η παρενόχληση μπορεί να συνεχιστεί όπου κι αν βρίσκεται το θύμα. Ένα άλλο πόρισμα ερευνών έχει αποδείξει πως τα άτομα που εμπλέκονται σε τέτοια περιστατικά έχουν συναισθηματικά προβλήματα που εμπλέκονται με την οικογένεια, έχουν εμπλακεί κάποια στιγμή και σε συμβατικό εκφοβισμό και έχουν καλές δεξιότητες στην τεχνολογία.
Συνέπειες
Δυστυχώς, αν και η έρευνα γύρω από τον κυβερνοεκφοβισμό διεξάγεται με όλο κα πιο έντονους ρυθμούς, πολλοί αγνοούν τις σοβαρές συνέπειες που έχει το cyber bullying, τόσο για τα θύματα όσο για τους θύτες. Η καθημερινή εξέλιξη της τεχνολογίας και ιδιαίτερα των μέσων δικτύωσης καθιστά απαραίτητη την επαγρύπνηση παιδιών και ενηλικών. Αναφορικά με ευρήματα ερευνών που έχουν διεξαχθεί κατά καιρούς, τα άτομα που εμπλέκονται σε περιστατικά ψηφιακού εκφοβισμού βιώνουν έντονο στρες, αισθήματα φόβου και παρουσιάζουν πολλαπλά καταθλιπτικά συμπτώματα. Βιώνουν ψυχολογική δυσφορία ακόμα και καιρό μετά το περιστατικό, δηλαδή αισθήματα λύπης και απελπισίας, ιδιαίτερα τα θύματα. Όμως και οι δυο πλευρές παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα κοινωνικού άγχους, χαμηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης και ένα γενικότερο φάσμα εξωτερικευμένων προβλημάτων συμπεριφοράς. Οι επιπτώσεις αυτές δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις επιπτώσεις που έχει ο συμβατικός εκφοβισμός.
Πως μπορώ να βοηθήσω των εαυτό μου ή άλλα θύματα
Είναι σημαντικό το θύμα να μιλήσει άμεσα σε ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης του για να λάβει βοήθεια. Καλό θα είναι να διατηρήσει όσα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία μπορεί (πχ. συνομιλίες) και να μην απαντάει στα εκφοβιστικά μηνύματα. Επίσης αν κάποιος είναι θεατής, μπορεί να αναφέρει το περιστατικό στο αντίστοιχο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Αν το θύμα νιώσει ότι απειλείται, μπορεί να απευθυνθεί άμεσα στην αστυνομία.
ΓΡΑΜΜΕΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ:
210 6007686
1480
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εύη Μακρή Μπότσαρη(2010) Θυμός Επιθετικότητα Εκφοβισμός, εκδ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ
