Είναι δυνατόν μια εικόνα που φέρνουμε στο νου μας να επουλώσει πιο γρήγορα ένα τραύμα;
Φανταστείτε πως είστε ένας καταξιωμένος ποδοσφαιριστής και βρίσκεστε λίγα λεπτά πριν ξεκινήσει ένας πολύ σημαντικός αγώνας. Πολύ πιθανό να φαντάζεστε στο μυαλό σας σε ποια θέση θα πρέπει να βρίσκεστε και σε τι απόσταση από τους αντιπάλους ή τι κινήσεις θα πρέπει να κάνετε για να κλέψετε την μπάλα. Η παραπάνω διαδικασία που περιγράφηκε ονομάζεται νοερή απεικόνιση και πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τον αθλητισμό, αποτελεί η απεικόνιση νοητά εικόνων και καταστάσεων από το άτομο με σκοπό να εξασκηθεί νοερά για μια επερχόμενη δοκιμασία, για να βελτιώσει τις δεξιότητές του ή να αποβάλλει το άγχος. Η τεχνική αυτή, εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια στον αθλητισμό και έχει επεκταθεί και σε άλλους τομείς, καθώς αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική. Ποια είναι, όμως, η λειτουργία της στην αποκατάσταση μετά από ένα τραύμα και πως μπορεί να βοηθήσει το αθλητή στην πιο γρήγορη επανένταξη;
Είναι γεγονός πως πολλοί αθλητές που βιώνουν κάποιον σοβαρό τραυματισμό, απογοητεύονται, καθώς θεωρούν πως δεν θα ξανά μπορέσουν να είναι τόσο επιτυχημένοι όσο ήτανε. Μία τεχνική που ίσως τους βοηθήσει να επιστρέψουν πιο γρήγορα στο άθλημά τους και ίσως ακόμα να αντιμετωπίσουν πιο επιτυχημένα τις προκλήσεις είναι εκείνη της απεικόνισης των στιγμών που τρέχανε, που κάνανε σουτ, που ρίχνανε βολές ή ακόμη και της κούρασης και της έντασης που νιώθανε μετά. Αυτή η διαδικασία, είναι βοηθητική τόσο σωματικά αλλά και ψυχολογικά, καθώς ένας τραυματίας μπορεί να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Όσον αφορά το κινητικό κομμάτι, έχει αποδειχθεί πως η νοερή απεικόνιση μιας φυσικής κίνησης και η πραγματοποίηση όντως αυτής της κίνησης ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ένας τραυματισμένος παίκτης του τένις, φέρνοντας στο μυαλό του την εικόνα να κάνει σερβίς, ενεργοποιεί τους μυς που θα ενεργοποιούνταν εκείνη την ώρα της εκτέλεσης της βολής. Επομένως, οι τραυματισμένοι μυς είναι πιο εύκολο να ανακάμψουν, ακόμα κ αν δεν υπάρχει πραγματική εξάσκηση. Από την άλλη, σχετικά με τον ψυχολογικό τομέα, το άτομο τείνει να ταυτίζει καταστάσεις με συναισθήματα, πόσο μάλλον οι αθλητές που ακόμα και μέσα σε ένα λεπτό εμφάνισής τους βιώνουν ένα συνεχές που περιλαμβάνει άγχος, υψηλή διέγερση, απογοήτευση ή ικανοποίηση. Η επαναφορά, λοιπόν, τέτοιων συναισθημάτων, παροτρύνει τον αθλητή να μείνει πιο προσηλωμένος στην αποκατάστασή του, με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάρρωσή του.
Ποιες είναι, όμως, οι τεχνικές της νοερής απεικόνισης που προτείνεται να χρησιμοποιούν οι αθλητές μετά από έναν τραυματισμό για να ανακουφιστούν; Ας δούμε επιγραμματικά μερικές:
- Απομόνωση σε ένα ήσυχο περιβάλλον χωρίς ήχους
- Βαθιές αναπνοές
- Απεικόνιση μιας κατάστασης που το άτομο βρισκόταν σε υψηλή απόδοση: Το άτομο να θυμηθεί τις κινήσεις, τις θέσεις, το σκηνικό και τον αντίπαλο.
- Ανάμνηση του τρόπου με τον οποίο κουνούσε τα πόδια του, έσπαγε τον καρπό του, γύριζε το σώμα ή έτρεχε να πιάσει την μπάλα
- Ενθύμηση των συναισθημάτων μετά τον επιτυχημένο αγώνα
- Ανάμνηση της προπόνησης, των τεχνικών που είχε μάθει
- Τέλος, εάν το άτομο έπαιζε σε ομάδα, να φέρει στην μνήμη του στιγμές που συνεργαζόταν με τους συμπαίκτες του, πώς έδινε πάσες ή τι έκανε μόλις έπαιρνε πάσα.
Οι περισσότεροι αθλητές επαγγελματικού επιπέδου, αθλούνται όλη τους την ζωή και δεν έχουν συνηθίσει να βρίσκονται σε αδράνεια κατά την ανάρρωσή τους. Η αργή αποκατάσταση σίγουρα μπορεί να τους απογοητεύσει, επομένως η νοερή απεικόνιση είναι μία αποτελεσματική τεχνική για να νιώσουν πως οι ίδιοι συμβάλλουν στην πρόοδο της υγείας τους. Τέλος, πολλές έρευνες έχουν δείξει πως πετυχημένοι αθλητές χρησιμοποιούν τη νοερή απεικόνιση πολύ περισσότερο από τους λιγότερο καταξιωμένους, αφού τους δίνει την πιθανότητα να έχουν έλεγχο στον αγώνα και να ανταποκριθούν μπροστά σε κάτι αιφνίδιο.
Bιβλιογραφία
https://appliedsportpsych.org/resources/injury-rehabilitation/using-the-mind-to-heal-the-body-imagery-for-injury-rehabilitation/
Ψυχολογία του Αθλητισμού και της Άσκησης-Robert Weinberg, Daniel Gould
