Αγαπητό Ψ-talk και αναγνώστες,
Ονομάζομαι…Ι-Σ και είμαι φοιτήτρια 3ου έτους. Αν και δεν με εκφράζει το να μιλάω για τον εαυτό μου, θα σας πω ότι σπουδάζω στον Βόλο, σε μια αρκετά απαιτητική και δύσκολη πολυτεχνική σχολή. Η πολύωρη παρακολούθηση των μαθημάτων και των εργαστηρίων, όπως και η απασχόληση με τις εργασίες και το διάβασμα δεν μου επιτρέπουν να έχω επαρκή ελεύθερο χρόνο ώστε να μπορώ να εκφραστώ δημιουργικά. Έτσι, προσπαθώ να περνάω όμορφα το Σαββατοκύριακο είτε κάνοντας δραστηριότητες που μου αρέσουν είτε βγαίνοντας με τις παρέες ή το αγόρι μου (χωρίς πάντα να τα καταφέρνω αφού κάποιες φορές έχω μελαγχολική διάθεση από την πίεση της καθημερινότητας).Ωστόσο, αυτό που με προβληματίζει κυρίως είναι η σχέση με την οικογένειά μου. Γενικά , με τον πατέρα μου όσο λείπω συζητάμε τα απολύτως τυπικά και πιο στενή σχέση έχω με την μητέρα μου. Δεν έχω παράπονο για αυτό, καθώς το ξέρω ότι θα ρωτάει περισσότερα πράγματα την ίδια για εμένα, αφού ποτέ του δεν ήταν ιδιαίτερα ομιλητικός. Αυτό που με ανησυχεί όμως, είναι η ψυχολογία της μητέρας μου. Όσο περισσότερο λείπω παρατηρώ πως τόσο περισσότερο αλλάζει. Η αλήθεια είναι πως κάθε παιδί έχει αδυναμία στην μητέρα του και όσο μεγαλώνω ανησυχώ όλο και παραπάνω. Γνωρίζω (κρυφά) πράγματα που έχουν συμβεί και δεν μου τα έχει συζητήσει κανείς και ξέρω πως όσο περνάει ο καιρός ο πόνος αντί να απαλύνεται γίνεται πιο οξύς. Ποτέ σαν οικογένεια δεν ήμασταν ευκατάστατοι οικονομικά και είχαμε διανύσει δύσκολες οικονομικές περιόδους. Σίγουρα αυτό προκαλεί μία πίεση στον καθέναν μας, όμως δεν είναι λόγος για να είναι διαρκώς εκνευρισμένη ή να φωνάζει. Τον καιρό που βρίσκομαι στον Βόλο συχνά μου λέει ότι της λείπω ή ότι θα ήθελε πολύ να ήμασταν μαζί… Μόλις επιστρέψω στο σπίτι όμως, αυτόματα αυτή η συμπεριφορά αλλάζει…(όταν είχα πάει τα Χριστούγεννα άρχισε να μου φωνάζει πως είχα φέρει πολλά ρούχα ή πως ήταν άπλυτα -που δεν ίσχυε- και πέταγε τα ρούχα έξω από τη βαλίτσα δεξιά-αριστερά). Έχει αλλάξει και η συμπεριφορά προς τους γονείς της, θέλει να τους επιβάλλεται, νευριάζει εύκολα και μιλάει άσχημα (όχι βρισιές αλλά προσβολές που πληγώνουν τον άλλον). Ως προς τον πατέρα μου, χρόνια τώρα την βλέπω να του είναι επιθετική (είναι και εκείνος οξύθυμο άτομο) και να συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει εκτίμηση ή σεβασμός ανάμεσα τους. Θεωρώ πως στη μεταξύ τους σχέση έχει παίξει σημαντικό ρόλο η έκτρωση που πρέπει να είχε κάνει (όταν ήμουν 13) και ο αδερφός μου 19 η οποία ίσως έγινε για οικονομικούς λόγους….Από εκείνη την περίοδο και έπειτα είναι άλλος άνθρωπος... Δεν μου το ανέφερε ποτέ αλλά είχα προσπαθήσει να καταλάβω από κάποια υπονοούμενα τα οποία και πιστεύω πως είχα αντιληφθεί απόλυτα… Παρομοίως, μετά από αυτή την εμπειρία πρέπει να είχαν χορηγηθεί ψυχοφάρμακα τα οποία δεν ξέρω αν έχει τύχει να ξαναπάρει.Στεναχωριέμαι πολύ, γιατί νιώθω πως στην τρυφερή ηλικία της εφηβείας μου η μητέρα μου ήταν άλλος άνθρωπος. Νιώθω πως χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη η οποία είναι ”ταμπού” δεδομένου ότι ζούμε σε μια μικρή πόλη και φαντάζομαι πως δεν αντιλαμβάνεται πως χρειάζεται βοήθεια καθώς δεν τα συζητάει καν είτε σε εμένα είτε σε κάποιον άλλο της οικογένειας. Αυτή η εμπειρία της έκτρωσης την στιγμάτισε ακόμη πιο πολύ όταν η θεία μου (η αδερφή της) μετά τα 40 έμεινε και εκείνη έγκυος και αποφάσισε να συνεχίσει την εγκυμοσύνη της. Το τελευταίο σοκαριστικό για την ίδια γεγονός πρέπει να αφορά τον αδερφό μου και συγκεκριμένα τη σχολή του. Ο αδερφός μου ο οποίος επίσης φοιτούσε σε άλλη πόλη και σε όμοια σχολή με τη δική μου πρέπει να χρωστά πολλά μαθήματα, γεγονός το οποίο απέκρυπτε χρόνια από όλους μας. Μάλιστα έχει ολοκληρώσει τη στρατιωτική του θητεία και έχει ξενοικιαστεί το φοιτητικό του σπίτι. Πάλι, αυτό το συμβάν αποτελεί μυστικό και δεν μου το έχει συζητήσει κανείς… αλλά το έχω καταλάβει από συμφραζόμενα...
Αισθάνομαι άσχημα για τη μητέρα μου να νιώθει έτσι για ζητήματα που είτε την αφορούν άμεσα ή έμμεσα είτε ανήκουν στο παρελθόν ή το παρόν. Νιώθω υπαίτια για αυτή την κατάσταση αλλά δεν ξέρω τι να κάνω, αφού και η ίδια δεν με βοηθά. Δεν αντέχω να γίνεται εριστική απέναντι στην οικογένειά της και οι μόνες στιγμές ηρεμίας να είναι μαζί με τρίτους (ευρύτερους συγγενείς, φίλες της κλπ).Θα εκτιμούσα πολύ την οποιαδήποτε συμβουλή και θα με ανακούφιζε να ακούσω την απάντηση ενός ειδικού, δεδομένου πως δεν έχω συζητήσει σε κανέναν άλλο για αυτά τα γεγονότα. Περιμένω σύντομα απάντηση σας..
Από την :Ι-Σ
Αγαπητή Ι-Σ, αρχικά να σε ευχαριστήσω για την επικοινωνία μας αυτή. Φαντάζομαι θα ήταν δύσκολο για εσένα, να μοιραστείς πτυχές τις εμπειρίες σου, για τις οποίες δεν έχεις μιλήσει μέχρι στιγμής με κάποιον άλλον, ειδικά όταν δεν νιώθεις πολύ άνετα να μιλάς για τον εαυτό σου. Αναρωτιέμαι πώς μπορείς να νιώθεις με αυτό…
Πριν ξεκινήσουμε θα ήθελα να τονίσω ότι η σελίδα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική υποστήριξη. Η αλήθεια είναι ότι λόγω και της φύσης της επικοινωνίας μας, έχω κάποια κενά στην ιστορία σου (πράγμα απολύτως λογικό) και έχουν γεννηθεί αρκετές ερωτήσεις. Θα προσπαθήσω μέσα από την επικοινωνία μας αυτή να θέσω κάποιες ερωτήσεις, οι οποίες ενδεχομένως να σε βοηθήσουν να οργανώσεις την εμπειρία σου και να σε βάλουν σε μια διαδικασία να εξετάσεις τα όσα έχουν γίνει ή γίνονται εκ νέου.
Διάβασα με μεγάλη προσοχή τα όσα μου γράφεις. Από ότι καταλαβαίνω έχεις μια απαιτητική καθημερινότητα λόγω υποχρεώσεων με τη σχολή, που δεν σου αφήνει και πολύ ελεύθερο χρόνο και παράλληλα σε απασχολεί και το τί γίνεται στην οικογένειά σου. Φαίνεται ότι σε ανησυχεί η κατάσταση της οικογένειάς σου, αλλά κυρίως η ψυχολογική κατάσταση της μαμάς σου. Από την περιγραφή σου καταλαβαίνω ότι νοιάζεσαι πολύ για εκείνη. Επίσης, αναφέρεις ότι δεν έχεις μιλήσει για την κατάσταση αυτή σε κάποιον φίλο ή σύντροφο. Αναρωτιέμαι πώς μπορεί να νιώθεις εσύ με όλη αυτή την κατάσταση. Νιώθω ότι πέρα από το άγχος και ανησυχία που αναφέρεις, πρέπει να υπάρχει και αρκετή μοναξιά, καθώς κουβαλάς “κρυφά” όλο αυτό το βάρος.
Σε σχέση με τη μαμά σου αναφέρεις ότι έχει μια αλλαγή στον τρόπο συμπεριφοράς της, κατά βάση στα άτομα της οικογένειά της. Μοιάζει να είναι θυμωμένη και σε ένταση, κάτι το οποίο είναι εμφανές στον τρόπο που μιλάει, συμπεριφέρεται (π.χ., φωνές, ξεσπάσματα, προσπάθεια επιβολής). Αλλαγή την οποία εσύ συνδέεις με την έκτρωση που είχε κάνει κάποια χρόνια πριν, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Και απλά η αλλαγή αυτή είναι πιο έντονη όσο περνάνε τα χρόνια, αν καταλαβαίνω σωστά. Επίσης, συνδέεις τη συμπεριφορά της μαμάς σου και με την εγκυμοσύνη της θείας σου. Με βάση όσα μου λες, καταλαβαίνω ότι η μαμά σου αναγκάστηκε να προχωρήσει σε έκτρωση, λόγω εξωτερικών παραγόντων (οικονομικών). Η απώλεια ενός παιδιού είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική ψυχολογική συνθήκη, πόσο μάλλον όταν καλείται η ίδια η μητέρα να λάβει μια απόφαση. Θα μου επιτρέψεις να σου πω ότι η διεργασία του θρήνου, είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο και είναι μια συνεχής προσπάθεια: δεν σταματάει ποτέ. Το άτομο καλείται στην πορεία της ζωή τους να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του και να διαπραγματευτεί τη σχέση του με το άτομο που έχει χαθεί. Επίσης, ορισμένες φορές κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν την ευκαιρία να πενθήσουν για την απώλειά τους: είτε γιατί οι ίδιοι δεν μπορούν (π.χ., λόγω φόβου, θυμού κλπ), είτε γιατί οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν είτε ακόμα γιατί μπορεί να νιώθουν ότι δεν κάνει να θρηνήσουν ή δεν τους αναγνωρίζεται από τον περίγυρο το δικαίωμα να πενθήσουν. Αυτά αν θέλεις είναι κάποιοι παράγοντες που μπορεί να εμποδίσουν τη διεργασία και να παρατείνουν το θρήνο, να κάνουν την διεργασία πιο περίπλοκή και πιο απαιτητική για το άτομο. Δεν μπορώ να ξέρω κατά πόσο όντως αυτό συνέβη στη μαμά σου, ωστόσο θεώρησα σωστό να στο αναφέρω, καθώς ίσως (αν σου κάνει νόημα) σε βοηθήσει στο να βάλεις σε ένα πλαίσιο αυτό το οποίο βιώνεις και παρατηρείς. Το παρουσιάζω περισσότερο ως μια υπόθεση για να σκεφτείς και όχι ως ένα συμπέρασμα.
Επίσης, θα μου επιτρέψεις να σταθώ πέρα από την απώλεια του παιδιού και στο πώς εσύ το έχεις μάθει. Αναφέρεις ότι δεν στο έχουν πει ποτέ και ότι το έμαθες μέσα από συζητήσεις και υπονοούμενα. Μοιάζει να είσαι απόλυτα σίγουρη για το γεγονός αυτό, δεν έχω λόγω να το αμφισβητήσω. Θα ήθελα, ωστόσο να μάθω εσύ πως νιώθεις με αυτό. Με μια απώλεια που ήρθες και εσύ αντιμέτωπη, και για την οποία όμως δεν μπορείς να μιλήσεις καθώς θεωρητικά δεν το γνωρίζεις ότι έχει συμβεί. Οι γονείς σου πιστεύεις ότι έχουν καταλάβει ότι ξέρεις το τί έχει γίνει; Δεν μου είναι ξεκάθαρο αν όντως αγνοούν ότι έχεις καταλάβει το τί έγινε στο παρελθόν ή αν έχετε συμφωνήσει μεταξύ σας, με ένα τρόπο ότι ξέρετε τί έγινε αλλά δεν μιλάτε για αυτό. Κάτι σαν τον ελέφαντα στο δωμάτιο…
Κάτι ανάλογο έχει γίνει και με τον αδερφό σου. Έχεις μάθει “κρυφά” για το τί γίνεται. Αναρωτιέμαι αν έχεις σκεφτεί τί μπορεί να είναι αυτό το οποίο εμποδίζει τα μέλη της οικογένειάς σου αλλά και εσένα να μιλήσετε ανοιχτά για θέματα που σας απασχολούν. Είναι κάτι το οποίο γινόταν από πάντα; Είναι κάτι το οποίο άρχισε να γίνεται από ένα σημείο και μετά. Εσύ, αν εξαιρέσεις τα γεγονότα αυτά (με την έκτρωση και με τον αδερφό σου), για ζητήματα, που απασχολούν εσένα πώς είσαι στην επικοινωνία αυτών με τους γονείς σου ή με τον αδερφό σου; Τί πιστεύεις ότι είναι αυτό το οποίο σε εμποδίζει να μιλήσεις ανοιχτά για όσα ξέρεις; Τί φοβάσαι ότι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση; Καταλαβαίνω ότι πρέπει να είναι δύσκολο για εσένα να ξεκινήσεις μια συζήτηση για κάτι το οποίο θεωρητικά δεν ξέρεις. Ειδικά όταν στην οικογένειά σου, μοιάζει να μην μιλάτε ανοιχτά για ορισμένα ζητήματα.
Ακούγεται σαν να έχεις κουραστεί, φθαρεί συναισθηματικά με όλη αυτή την κατάσταση: νιώθεις άγχος, φόβο, λύπη και ενοχές. Δύσκολα συναισθήματα. Σε καταλαβαίνω. Αναφέρεις ότι νιώθεις για αυτή την κατάσταση ότι φέρεις ευθύνη. Θα ήθελα να σε ρωτήσω: για ποιο πράγμα νιώθεις υπεύθυνη; Πώς κατέληξες σε αυτό το συμπέρασμα; Με ποιόν τρόπο έχεις συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση;
Η αλήθεια είναι ότι η μαμά σου είναι μια ενήλικη γυναίκα. Επομένως, η ίδια είναι υπεύθυνη για το πώς θα αντιμετωπίσει αυτό το οποίο τη δυσκολεύει, με όσα αναφέρεις εσύ. Εσύ έχεις μια εικόνα/ ερμηνεία για αυτό το οποίο συμβαίνει στη μαμά σου. Η οποία μπορεί να είναι σωστή, μπορεί και όμως να μην είναι 100% τα πράγματα έτσι. Μπορεί να υπάρχουν πράγματα τα οποία εσύ αγνοείς και να αλλάζει, έστω και λίγο η εικόνα. Η αλήθεια είναι ότι μιας και δεν έχετε μια ξεκάθαρη επικοινωνία και υπάρχουν αρκετά “μυστικά”, τα πράγματα είναι πιο απαιτητικά και σύνθετα. Αυτό που ίσως θα μπορούσες να κάνεις είναι να δράσεις πιο υποστηρικτικά και κινητοποιητικά στο να αναζητήσει βοήθεια ενός ειδικού. Μπορείς ίσως σε μια συζήτηση (αν θεωρείς ότι θες και μπορείς να το κάνεις) να της περιγράψεις τη συμπεριφορά που η ίδια έχει, για το πώς νιώθεις εσύ με αυτό και να κάνεις ένα άνοιγμα σε σχέση με τη δική σου εμπειρία. Ίσως μπορείς να της αναφέρεις (ανάλογα με το πώς πάει η συζήτηση) τα οφέλη του να ζητήσει βοήθεια και του κόστους που ίσως θα έχει στο να μην το κάνει. Ωστόσο, να τονίσω ότι δεν είναι ευθύνη δική σου στο αν θα πάει και αν και στο κατά πόσο θα καταφέρεις να την πείσεις. Η απόφαση είναι δική της.
Καταλαβαίνω ότι είναι η οικογένειά σου, και ότι έχουν σημασία για εσένα. Ωστόσο, θα σε παρότρυνα να προσπαθήσεις να σκεφτείς, όσο γίνεται με μια απόσταση, το τί μπορείς εσύ να κάνεις και σου αναλογούν όντως (π.χ., σκέψου να ερχόταν μια φίλη/φίλος σου, για τον οποίο νοιάζεσαι πολύ. Αν σου περιέγραφε όλα αυτά, τί θα τον συμβούλευες: να σκεφτεί ή να κάνει; Μοιάζει να έχεις εστιάσει στη μαμά σου, θα ήθελα να σκεφτείς και εσύ μέσα σε όλο αυτό πώς νιώθεις; Τί συναισθήματα έχεις; Τί ευθύνες έχεις αναλάβει;
Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικού υγείας, για να έχεις ένα χώρο να νιώθεις ασφάλεια και να μοιραστείς την εμπειρία σου, μην διστάσεις. Ίσως μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορέσεις να βρεις και τρόπους με τους οποίους εσύ θα μπορέσεις να ανταπεξέλθεις μέσα σε αυτό. Επειδή, ανέφερες ότι υπάρχουν οικονομικές δυσκολίες και μιας και είσαι φοιτήτρια: μπορείς είτε να βρεις κάποια δημόσια δομή ψυχικής υγείας, που παρέχει υπηρεσίες ψυχοθεραπείας ή συμβουλευτικής, ίσως και στο πανεπιστήμιο (https://kesypsys.uth.gr/). Επίσης, μπορείς να βρεις πιστοποιημένα κέντρα εκπαίδευσης ψυχοθεραπευτών, στα οποία συνήθως το κόστος είναι χαμηλότερο. Όσον αφορά τη μαμά σου, μπορείς ίσως να την παροτρύνεις να αναζητήσει ειδικό ψυχικής υγείας από άλλη πόλη, που να παρέχει διαδικτυακά υπηρεσίες, μιας και όπως αναφέρεις ζείτε σε μια μικρή πόλη.
Αγαπητή Ι.Σ., ελπίζω να βρεις βοηθητική την επικοινωνία μας αυτή. Ελπίζω σύντομα να νιώσεις καλύτερα. Για ό,τι άλλο χρειαστείς μην διστάσεις, αν θες, να επικοινωνήσεις εκ νέου είτε μαζί μου είτε με την ομάδα! Είμαστε στη διάθεσή σου!
