Ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τους ανθρώπους γύρω μας, οι σχέσεις που δημιουργούμε μαζί τους, καθώς και οι στάσεις μας απέναντι τους σχετίζονται με την ποιότητα της προσκόλλησης που αναπτύξαμε στη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας. Με τον όρο προσκόλληση αναφερόμαστε στο θετικό συναισθηματικό δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στο παιδί και στο άτομο που το φροντίζει. Η προσκόλληση του βρέφους με ένα πρόσωπο (π.χ. μητέρα, πατέρας) είναι αναπόφευκτη, ο τρόπος, όμως, με τον οποίο δημιουργείται, διαφέρει οδηγώντας σε ένα από τα τέσσερα είδη προσκόλλησης που εντοπίζονται από τους ειδικούς.
Το πρώτο είδος είναι αυτό της Ασφαλούς προσκόλλησης. Στο συγκεκριμένο είδος το βρέφος αισθάνεται ευχάριστα με το άτομο που το φροντίζει και νιώθει ηρεμία όταν αυτό βρίσκεται κοντά του. Επίσης, ενδέχεται να μην αναστατωθεί ακόμα και αν το πρόσωπο αυτό φύγει για λίγο από κοντά του, ωστόσο, θα αναζητήσει αμέσως την επαφή μαζί του όταν αυτό επιστρέψει. Το δεύτερο είδος αναφέρεται ως Αποφυγή της προσκόλλησης. Σε αυτό το είδος της προσκόλλησης το παιδί δεν αναζητά το πρόσωπο που το φροντίζει και ακόμα και όταν το άτομο φύγει από κοντά του δεν εκδηλώνει κάποια αναστάτωση. Αντιθέτως, φαίνεται σαν να έχει θυμώσει με το πρόσωπο που το φροντίζει και να θέλει να το αποφύγει.
Το τρίτο είδος ονομάζεται Αμφίθυμη προσκόλληση. Το παιδί με αμφίθυμη προσκόλληση εκδηλώνει αντιφατικά συναισθήματα, καθώς όταν το άτομο που το φροντίζει δεν είναι παρόν, εκδηλώνει συμπτώματα έντονου άγχους και δυσφορίας, και όταν αυτό εμφανίζεται, το βρέφος το κλωτσάει και το χτυπάει εκδηλώνοντας έτσι το θυμό του. Φαίνεται, δηλαδή, πώς, ενώ από την μία πλευρά αναζητά και επιδιώκει την επαφή με το άτομο στο οποίο έχει προσκολληθεί, από την άλλη μεριά, όταν εκπληρώνεται αυτή του η επιθυμία, αντιδρά επιθετικά, νιώθοντας έντονη αναστάτωση. Το τελευταίο είδος προσκόλλησης είναι η Αποδιοργανωμένη-Αποπροσανατολισμένη προσκόλληση. Οι νεότερες έρευνες έχουν υποστηρίξει την ύπαρξη αυτού του είδους προσκόλλησης, στο οποίο το βρέφος έχει μία ασταθή και συγκεχυμένη συμπεριφορά. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως ενδέχεται το βρέφος να αναζητά το άτομο που το φροντίζει, όμως, όταν αυτό εμφανίζεται, δεν το κοιτά ή ξεσπά σε κλάματα και θυμό. Το είδος αυτό, σύμφωνα με τους θεωρητικούς, είναι και το λιγότερο ασφαλές.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως υπάρχει περίπτωση, σε οικογένειες με παραμελημένα παιδιά ή με παιδιά που έχουν κακοποιηθεί, να εκδηλωθεί η Διαταραχή Αντιδραστικής Προσκόλλησης, μία ψυχολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα προβλήματα στη διαμόρφωση δεσμών με άλλα πρόσωπα. Αντιλαμβανόμαστε, επομένως, πως ο τρόπος με τον οποίο ένα βρέφος θα αλληλεπιδράσει με το πρόσωπο που το φροντίζει αντικατοπτρίζει το είδος των διαπροσωπικών του σχέσεων στην ενήλικη ζωή. Ένας άνθρωπος που έχει αναπτύξει Ασφαλή προσκόλληση, ως παιδί, προβάλλει μία πιο θετική εικόνα στους άλλους και αντιμετωπίζει πολύ λιγότερες ψυχολογικές δυσκολίες.
Βιβλιογραφία: Feldman, R. S. (2011). Εξελικτική Ψυχολογία δια βίου ανάπτυξη. Εκδόσεις Gutenberg.
Εικόνα από: https://www.parents.com/parenting/better-parenting/attachment/is-attachment-parenting-right-for-your-family/
