Είμαι παντρεμένη. Έχω δύο παιδιά. 5 κ 3 ετών. Δέχομαι ψυχολογική βία από τον άντρα μου. Δεν με θεωρεί ικανή για τίποτα. Με κρίνει συνέχεια. Στο παρελθόν έχει κάνει κίνηση να με χτυπήσει. Βούλωσέ το θα φας καμία και η κίνηση του χεριού όπως πας να δώσεις σφαλιάρα με την ανάποδη της παλάμης. Δεν το έκανε όμως. Δεν με έχει χτυπήσει. Κρύβει πράγματα από μένα. Από τότε που ξεκίνησε πιο έντονα όλο αυτό με έβλεπα του μιλούσα συνέχεια. Του είπα να πάμε σε σύμβουλο. Τίποτα αυτός. Με κατηγόρησε για τα πάντα σε φιλικό-συγγενικό πρόσωπο. Θέλησε να βγει θύμα λέγοντας ψέματα για μενα. Με είπε για χωρισμό ενώ εγώ του έλεγα να μου δώσει χρόνο. Όλο αυτό ξεκίνησε όταν είπα φτάνει ως εδώ. Δεν θα με τουμπάρει πάλι. Και κατάλαβα ότι το εννοούσα.
Βούλα
Αγαπητή Βούλα,Αρχικά, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω που βρήκες το θάρρος και μοιράστηκες μαζί μας την ιστορία σου! Πάμε να την δούμε μαζί πιο συγκεκριμένα:
Από αυτά που μου γράφεις καταλαβαίνω ότι βρίσκεσαι σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής σου και λυπάμαι που βιώνεις κάτι τέτοιο. Επίσης, καταλαβαίνω ότι βρίσκεσαι στον ίδιο χώρο με έναν κακοποιητικό σύζυγο-αναρωτιέμαι πόσο φόβο και απογοήτευση μπορεί να σου έχει προκαλέσει αυτή η συνθήκη; Η ψυχολογική βία δεν διαφέρει σε τίποτα από τη σωματική-το γεγονός ότι δεν υπάρχουν φανερές «αποδείξεις» (πχ. μελανιές,κατάγματα), αυτόματα δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντική. Ίσα ίσα αυτά τα σημάδια μπορεί να μείνουν ανεξίτηλα-ειδικά όταν δεν εκφράζονται ή παραγνωρίζονται.
Δυστυχώς, η «αφανής» αυτή εγκληματικότητα-στη δική σου περίπτωση συζυγική βία-είναι συχνή στην κοινωνία μας-πόσο μάλλον κατά την περίοδο της πανδημίας που έχουν αυξηθεί οι ώρες που μένουμε στο σπίτι. Λυπάμαι που ανήκεις και εσύ σε αυτό το ποσοστό. Είναι πολύ ψυχοφθόρο να ζεις 24 ώρες/24ωρο με έναν άνθρωπο που σε μειώνει, απαξιεί, κρίνει, απειλεί-ειδικά όταν ο άλλος σύντροφος (δηλαδή εσύ) προσπαθεί να σώσει ό,τι ίσως (;) δεν σώζεται.
Συνήθως, όταν μιλούμε για βία ή εκφοβισμό, κάνουμε λόγο για ανισότητα δύναμης-υπάρχει ο “ισχυρός” & ο “ανίσχυρος”. Ειδικότερα, ο ισχυρός προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλον πχ. μειώνοντάς τον, προκειμένου να καταφέρει να «ανέβει» εκείνος. Όντως το «mindfuck» αποτελεί συχνό όπλο τους-το παίζουν θύμα, όπως λες κι εσύ η ίδια, ή ρίχνουν αλλού την αιτία της συμπεριφοράς τους (πχ. «Εσύ φταις, με ανάγκασες»). Επιπρόσθετα, η βία ακολουθεί, συνήθως, κλιμακωτή πορεία-ξεκινά από κάτι «μικρό» κι αν υπάρχει χώρος να εξαπλωθεί, μετατρέπεται σε κάτι «μεγαλύτερο» (σαν τα αγριόχορτα). Αναρωτιέμαι απλά Βούλα, πότε εμφανίστηκε όλο αυτό στη ζωή σου; Είχες δει κάποια προειδοποιητικά σημάδια ήδη από την αρχή της σχέσης σου; Πώς τα αντιμετώπιζες;
Αυτό που πιστεύω είναι αρκετά σημαντικό να σταθούμε τώρα είναι τα παιδιά σου-διότι εκτός από σύζυγος είσαι και μητέρα. Όταν υπάρχει βία σε ένα σπίτι, αναπόφευκτα αυτό επηρεάζει και τα παιδιά είτε άμεσα (όντας θύματα ή μάρτυρες) είτε έμμεσα μέσω της δικής σου συμπεριφοράς σε αυτά. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά εσωτερικεύουν τα συναισθήματά τους (πχ. απομόνωση) ή εξωτερικεύουν συμπεριφορές (πχ. εκρήξεις θυμού). Επίσης, καμιά φορά αυτή η κατάσταση ερμηνεύεται ως τραύμα για εκείνα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η καθημερινή λειτουργικότητά τους (πχ. εμφάνιση γνωστικών, ακαδημαϊκών, διαπροσωπικών δυσκολιών).
Εκτός από αυτά, επηρεάζεται και ο δεσμός παιδιού-γονέα, κάτι βέβαια που είναι συχνότερο σε βρέφη-μιας που οι ανάγκες τους εξαρτώνται πλήρως από τους ενήλικες. Πιο συγκεκριμένα, αυτός ο δεσμός κυμαίνεται σε ένα φάσμα και μπορεί να χαρακτηριστεί από ασφαλής (πλήρης ικανοποίηση αναγκών & διαθεσιμότητας) μέχρι ανασφαλής (άγχος, αποφυγή, φόβος, αποπροσανατολισμός). Αυτός ο δεσμός, λοιπόν, αποτυπώνει τις πρώτες σχέσεις μας με σημαντικούς άλλους και, σύμφωνα με αρκετούς υποστηρικτές, κατευθύνουν τις σχέσεις & δεσμούς μας στην ενήλικη ζωή. Με αυτή την αναφορά μου ήθελα να σου τονίσω, Βούλα, την ευαίσθητη & τρυφερή ηλικία στην οποία βρίσκονται τα παιδιά σου-γι’ αυτό αν παρατηρήσεις κάποια αλλαγή σε εκείνα ή σε εσένα (ή προληπτικά), θα σε συμβούλευα να απευθυνθείς σε κάποιον Παιδοψυχολόγο ή Παιδοψυχίατρο ειδικευμένο σε τέτοιου είδους περιπτώσεις.
Φυσικά εκτός από τα παιδιά σου, μη ξεχνάς τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν για εσένα η προτεραιότητα είναι η οικογένειά σου, αναρωτιέμαι πώς θα καταφέρεις να δώσεις την απαραίτητη προσοχή, αν δεν δώσεις πρώτα στον δικό σου εαυτό; Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σου πω πως χάρηκα πολύ που βρήκες τη δύναμη, μέσα σε αυτή την καταπίεση & μιζέρια που βιώνεις, να «σηκώσεις το ανάστημά σου» και να πεις STOP. Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να ξεφύγεις από όλο αυτό και να τρέξεις χιλιόμετρα μακριά-πρόκειται για τον πατέρα των παιδιών σου, έναν άνθρωπο στον οποίο επένδυσες μια ζωή. Ίσως σε κρατάει και η ελπίδα ότι «κάποτε θα αλλάξει», «ήταν απλά μια στιγμή», «δεν το εννοούσε», «μάλλον έφταιγα κι εγώ». Τέτοιου είδους είναι και οι λόγοι που άτομα που δέχονται βία είτε δεν την εκφράζουν είτε αδυνατούν να αφήσουν πίσω τους τοξικές σχέσεις. Καταβαίνω ότι μπορεί να βρίσκεσαι σε δίλημμα, αλλά θα σε συμβούλευα να μοιραστείς με έναν Ειδικό ή Ειδική Αρχή ό,τι μοιράστηκες μαζί μας-πριν χειροτερέψουν οι καταστάσεις. Βάλε προτεραιότητα εσένα και τα παιδιά σου-δώσε στον εαυτό σου & σε αυτά την αγάπη που σας αναλογεί!
*Υ.Γ. Μη ξεχνάς ότι ανά πάσα στιγμή μπορείς να καλέσεις δωρεάν στη Γραμμή SOS Ψυχολογικής Υποστήριξης Βίας κατά των Γυναικών 15900!
Εύχομαι να είσαι καλά,
Μυτάκη Ιωάννα
