Πόσο εύκολη είναι αυτή η μετάβαση; Πως μπορεί να ευδοκιμήσει μια σχέση; Μήπως περιμένω πολλά;
H προσωπική μας ανάπτυξη και η αξία μας.
Ο κάθε άνθρωπος προέρχεται από ένα «παρελθόν», το οποίο έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητα του, το αξιακό του σύστημα και τις πεποιθήσεις του. Με άλλα λόγια, έχει υιοθετήσει κάποιες συνήθειες από τον τρόπο που μεγάλωσε ή ανατράφηκε. Η οικογένεια είναι από τους βασικότερους πυλώνες. Πορευόμαστε λοιπόν με αυτά που ήδη έχουμε διδαχθεί και μας δημιουργούν έστω μια μικρή «ασφάλεια» (Hinde, 1995). Συνεπώς, δεν είναι δεδομένο ότι αυτά που διδαχθήκαμε αποτελούν «πανάκεια».
Η οπτική που βλέπουμε τα γεγονότα δεν είναι η αποκλειστική αλήθεια. Αρκετές φορές μάλιστα, μπορεί να μην έχουν καν θετική συμβολή στη ζωή μας και ενδέχεται, ακόμα, να αποβούν δυσλειτουργικά. Ο τρόπος που επεξεργαζόμαστε τα γεγονότα και τους ανθρώπους, προκύπτει υπό το πρίσμα των πεποιθήσεων μας και αποτελούν μια καθαρά προσωπική υπόθεση. Μαθαίνουμε να έχουμε περιορισμένες επιλογές ως προς τον τρόπο δράσης μας, κρίνοντας έτσι με μεγαλύτερη ευκολία αν ένα γεγονός είναι εσφαλμένο ή ορθό. Δεν συνεπάγεται, όμως, ότι είναι και η πιο σωστή λύση, ούτε ότι μας εξυπηρετεί απόλυτα. Απλά μας φαίνεται οικείο και πατάμε σε «γνώριμο έδαφος».
Η αφετηρία των σχέσεων.
Με την έναρξη μιας σχέσης ξεκινά μια έμμεση ή άμεση συμφωνία. Στο σημείο αυτό λοιπόν, φροντίζουμε να είμαστε ειλικρινείς σε αυτό που ζητάμε από την εκάστοτε σχέση αλλά και με αυτό που θέλουμε να μοιραστούμε με τον σύντροφό μας. Οι επιθυμίες και οι προσδοκίες των ανθρώπων αποτελούν τα θεμέλια για τις συντροφικές σχέσεις. Και οι δύο άνθρωποι έχουν στόχους, προσδοκίες και επιθυμίες.
Το βασικότερο λάθος που γίνεται τις περισσότερες φορές στις σχέσεις είναι ότι, ό,τι επιθυμούμε και ό,τι έχουμε θέσει ως στόχο εμείς για την δική μας ζωή, το επιζητούμε από την σχέση μας. Οι επιθυμίες ενδέχεται να γίνουν απαιτήσεις. Ξαφνικά, «απαιτούμε» από τον/ την σύντροφο μας, να μας καλύψει δικές μας ανάγκες και τις δικές μας ανασφάλειες, μεταθέτοντας έτσι τις δικές μας ευθύνες σε εκείνον/εκείνη. Για τον λόγο αυτό άλλωστε και αρκετοί άνθρωποι έχουν την πεποίθηση ότι μόλις συνάψουν ερωτικό δεσμό, όλα ως δια μαγείας θα λυθούν.
Η ρίζα της παραπάνω παραδοχής προκύπτει από αντιλήψεις τύπου «θα βρω το άλλο μου μισό». Ξαφνικά, πιστεύουμε ότι ένας άνθρωπος μας ολοκληρώνει και ότι δεν μπορούμε να στηριχθούμε μόνοι μας. Η προσωρινή αίσθηση πληρότητας που θα νιώσουμε στηριζόμενοι κατ’ αποκλειστικότητα στη σχέση μας, θα έχει ημερομηνία λήξης. Και αυτό γιατί δεν θα πηγάζει από εμάς! Τί πιο σίγουρο από εμάς τους ίδιους;
Η διατήρηση της σχέσης.
Η σχέση αποτελεί μια συνειδητή προσπάθεια για μια εκ νέου γνωριμία με τον εαυτό μας. Γνωρίζουμε καθημερινά πτυχές μας, οι οποίες όταν διερευνηθούν και αντιμετωπιστούν σωστά, μας βοηθούν να δομήσουμε πιο υγιείς σχέσεις. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε με πλήρη επίγνωση τις επιθυμίες μας αλλά και τον τρόπο που μπορούμε να τις ικανοποιήσουμε, δομώντας έτσι μια πιο λειτουργική σχέση. Η απόφαση να μοιραστούμε την ζωή μας με έναν άνθρωπο, αποτελεί ένα καθημερινό κάλεσμα για την εύρεση μεθόδων με σκοπό την αποφυγή της διαμάχης, χωρίς να παραγκωνιζόμαστε εμείς οι ίδιοι.
Οι πεποιθήσεις των ανθρώπων, ο τρόπος πού έχουν «μάθει» να δρουν, τα στερεότυπα, οι φοβίες, οι επιθυμίες κτλ, μπορούν να μεταμορφώσουν μια σχέση σε πεδίο μάχης. Έτσι, κινδυνεύει να χαθεί το ερωτικό στοιχείο και να πάρει τη θέση του η αίσθηση ανασφάλειας και η αναταραχή. Για να ευδοκιμήσει μια σχέση, το κλειδί βρίσκεται στην επικοινωνία (Noller & Ruzzene, 1991). Δεν είναι σπάνιο το γεγονός ότι περιμένουμε από τον/ την σύντροφο μας να κάνει πράγματα για εμάς που ποτέ δεν του ζητήσαμε ή που του εκφράσαμε με λάθος τρόπο. Αναμένουμε να καταλάβει τι ζητάμε χωρίς να του έχουμε δείξει τον τρόπο. Είναι στη δική μας αρμοδιότητα να εκφράσουμε τις επιθυμίες μας χωρίς να μας εγγυάται κανείς ότι και να εκφραστούν, θα ανταποκρίνεται πάντα θετικά.
Ο δεύτερος λοιπόν κίνδυνος ελλοχεύει ακριβώς στο σημείο αυτό. Το να αρνηθεί να μας εκπληρώσει κάποια επιθυμία, δεν σημαίνει αυτόματα, ούτε ότι μας απορρίπτει, ούτε αποτελεί αρκετά καλό λόγο, ώστε να οδηγηθούμε σε συναισθηματική απομόνωση. Τους μεγαλύτερους κινδύνους της σχέσης, τους δημιουργούμε εμείς με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους εξωτερικούς παράγοντες. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, να είσαι βέβαιος, ότι γίνεται άμεσα αντιληπτός, καθώς εκδηλώνεται στο πως θα εκφράσουμε τις επιθυμίες μας, στο πως θα υπερασπιστούμε τον εαυτό μας αλλά και στο πως θα συγχωρέσουμε.
Ας είμαστε ευέλικτοι και ας σκεφτούμε, ότι αρκετές φορές δεν είναι καθόλου εύκολο να ερμηνεύσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Πώς θα καταφέρει ο σύντροφος μας να ερμηνεύσει εμάς; Για να δομηθεί σωστά μια σχέση πρέπει πρώτα να έχουμε καλή σχέση με τον εαυτό μας. Το «μαζί» δεν αποτελεί πάντα μια εύκολη διαδρομή αλλά σίγουρα αποτελεί ένα από τα καλύτερα μας ταξίδια. Σε ό,τι σχετίζεται με τον έρωτα και την αγάπη δεν χωρά πάντα λογική αλλά να θυμάσαι, ότι πρόκειται για την δική σου ζωή. Εμείς κρατάμε τα κλειδιά της ευτυχίας μας. Enjoy λοιπόν και όπου βγει χωρίς να ξεχνάμε ότι «η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζουν να θίγονται τα όρια της ελευθερίας του άλλου».
Βιβλιογραφία
Hinde, R. A. (1995). A suggested structure for a science of relationships. Personal Relationships, 2(1), 1–15.
Noller, P., & Ruzzene, M. (1991). Communication in marriage: The influence of affect and cognition. In G. J. O. Fletcher & F. D. Fincham (Eds.), Cognition in close relationships (p. 203–233). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
