Αναβλητικότητα: Εσύ βάζεις τη ζωή σου σε αναμονή;
Αναρτήθηκε από το www.unsplash.com

Αναβλητικότητα: Εσύ βάζεις τη ζωή σου σε αναμονή;

 


Όλοι πιστεύουμε ότι έχουμε χρόνο μέχρι να ανακαλύψουμε ότι δεν έχουμε!

Είναι σύνηθες φαινόμενο να βιώνουμε τις περισσότερες φορές θετικά και αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται από τις σκέψεις μας, όταν καλούμαστε να εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας, να πετύχουμε τους στόχους μας ή να επιλύσουμε προσωπικές υποθέσεις.

Για παράδειγμα, όταν ξεκινώ μια δραστηριότητα, νομίζω ότι θα σπαταλήσω προσωπικό χρόνο και θα αισθανθώ ψυχική κούραση, καθώς, μπορεί να είναι κάτι που δεν θα έχει ξεκάθαρο αποτέλεσμα ή δεν θα μπορώ να συγκεντρωθώ 100%, διότι άλλα πράγματα αναδύονται μέσα στο μυαλό μου.

Από την άλλη, αν κάνω κάτι παραγωγικό και δημιουργικό και στο τέλος της ημέρας καταφέρω να το ολοκληρώσω τότε θα εισπράξω ικανοποίηση, εφόσον ο χρόνος που διέθεσα αποδείχθηκε ότι αξίζει. Από την εμπειρία μου, διαπίστωσα ότι όταν τα θετικά συναισθήματα κυριαρχούν σε μια κατάσταση, επιλέγουμε γενικά να ενεργούμε προς όφελος μας και όταν επικρατούν αρνητικά συναισθήματα, είναι πιο πιθανό να αναβάλλουμε διάφορες υποχρεώσεις/στόχους/προσωπικά θέματα.

Αίτια αναβλητικότητας

Η αναβλητικότητα είναι η διαδικασία με την οποία δημιουργούμε λόγους για τους οποίους μπορούμε να αναστείλουμε σημαντικά πράγματα για αργότερα και να δώσουμε προτεραιότητα σε άλλα πράγματα που είναι λιγότερο σημαντικά για εμάς, αλλά πιο ευχάριστα (DSM-5, 2013).

Η παρατεταμένη αναβλητικότητα μπορεί να μας προκαλέσει άγχος και ενοχές και μπορεί ακόμη να επηρεάσει τη δουλειά ή τις σχέσεις μας. Τα άτομα που τείνουν να αναβάλλουν σημαντικά πράγματα στο χώρο εργασίας τους, μπορεί να αντιμετωπίσουν τη δυσφήμηση από τα υπόλοιπα άτομα στο εργασιακό τους περιβάλλον. Μία άλλη συνέπεια της αναβλητικότητας είναι ότι ο αναβλητικός άνθρωπος μπορεί να χάσει τη φιλοδοξία του στο να πετύχει, άρα δεν θα μπορέσει να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, οδηγώντας τον εαυτό του σε άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση (DSM-5, 2013).

Για ορισμένα πράγματα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις καθυστερήσεις τους, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σημαντικό να αποφεύγουμε βιαστικούς και έντονους ρυθμούς, με άλλα λόγια, το άγχος.

Στατιστικά στοιχεία

Έρευνες που έγιναν σε μαθητές έδειξαν ότι το 80-95% εμφανίζει αναβλητικότητα στη συμπεριφορά του, το 75% θεωρεί ότι καθυστερεί και σχεδόν το 50% αναβάλλει τακτικά τους στόχους του, επηρεάζοντας αρνητικά την καθημερινότητά τους. Οι μαθητές αναφέρουν ότι η αναβλητικότητα επηρεάζει συνήθως το ένα τρίτο των καθημερινών τους δραστηριοτήτων, που

συχνά εκδηλώνονται με τον ύπνο, το παιχνίδι ή την παρακολούθηση τηλεόρασης. Τα ποσοστά αυτά φαίνεται να αυξάνονται, αλλά η αναβλητικότητα εκδηλώνεται και στο γενικό πληθυσμό, στο 15-20% στους ενήλικες (Steel, P. 2007).

Η τάση της αναβλητικότητας συμπίπτει με τα δεδομένα των σύγχρονων τεχνολογικών κοινωνιών, οι οποίες θέτουν ολοένα και πιο τεταμένους καθημερινούς ρυθμούς και πρέπει σχεδόν ακατάπαυστα να συμμορφώνονται με πολλαπλές δραστηριότητες και υποχρεώσεις. Σε αυτή την περίπτωση, η αναβλητικότητα είναι ουσιαστικά μια άμυνα που βοηθά τους ανθρώπους να μην κυριεύονται από το άγχος και την καθημερινή εξάντληση(Steel, P. 2007).

Φόβος της επιτυχίας

Παραδόξως, μπορεί κανείς πάντα να χρονοτριβεί γιατί φοβάται την επιτυχία! Στην πραγματικότητα, η επιτυχής ολοκλήρωση ενός στόχου επιφέρει «ευθύνη» στο άτομο και αναγνωρίζει την υπόσταση και την ανεξαρτησία/αυτονομία του, γεγονός που οδηγεί σε άγχος και τάσεις αποφυγής. Η αναγνώριση και η επιτυχία μπορούν να επαναφέρουν τις υψηλές προσδοκίες των άλλων στο προσκήνιο του φαύλου κύκλου, του φόβου, της αποτυχίας και της αποφυγής (Rorer, L.G. 1983).

Ο Rorer (1983) συχνά επισημαίνει ότι ο φόβος που βιώνει το άτομο μπορεί να μην είναι αποκλειστικά για την επιτυχία, αλλά για όλα όσα υποδηλώνουν επιτυχία. Αντίθετα, όσο πιο ελεύθερος και ευέλικτος είσαι με τα συναισθήματα σου, τόσο περισσότερο μπορείς να ενισχύσεις την αυθεντικότητα, την ανοιχτή και αμοιβαία επαφή με τους ανθρώπους στο περιβάλλον σου, βελτιώνοντας τον χαρακτήρα σου, πράγμα που σε γεμίζει χαρά και κουράγιο για το μέλλον (Rorer, L.G. 1983).

Ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας, είτε ως αναδυόμενο επαγγελματία, είτε ως «έρμαιο» ατυχών περιστάσεων, αυτό καθορίζει το επίπεδο προσκόλλησης στην ταυτότητά μας.

Τρόποι αντιμετώπισης

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να κουράζουν το μυαλό τους. Επιθυμούν να βρίσκουν άμεσες και εύκολες λύσεις. Παρακάτω παραθέτω μερικά παραδείγματα λύσεων που μπορούν να σε βοηθήσουν.

  • Απαλλαγή από καταστροφικές σκέψεις. 

Όσο επίπονη ή δύσκολη κι αν σου φαίνεται μια υποχρέωση, μην το παρακάνεις. Κοίταξε το πραγματικό όφελος και σκέψου: «Σίγουρα δεν μου αρέσει, αλλά μπορώ να το κάνω».

  • Περιόρισε το περιβάλλον σου.

Το περιβάλλον σου μπορεί να βοηθήσει ή να εμποδίσει την παραγωγικότητα. Τεχνολογίες όπως το email, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο μπορούν να ενισχύσουν την αναβλητικότητα. Όταν κάνεις κάποια δουλειά, απενεργοποίησε τον υπολογιστή σου μέχρι να ολοκληρώσεις την εργασία σου.

  • Μην τα βάζεις με τον εαυτό σου, κάνε ότι καλύτερο μπορείς.

Σκέψεις όπως «Έπρεπε να είχα ξεκινήσει νωρίτερα» ή «Πάντα αναβάλλω τη δουλειά, άρα αποτυγχάνω» δεν βοηθούν και το κάνουν χειρότερο. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που συγχωρούν τον εαυτό τους έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξεπεράσουν τα προβλήματα.

  • Ελάττωσε την τελειομανία σου. 

Η ιδέα «όλα ή τίποτα» ότι όλα πρέπει να είναι έτοιμα, για να ξεκινήσεις, σε οδηγεί στο να μην αναλαμβάνεις δεσμεύσεις. Προσπάθησε να δημιουργήσεις καλύτερες συνθήκες και ολοκλήρωσε τις εργασίες σου με τον καλύτερο τρόπο.

  • Ξεκίνα με μικρούς στόχους. 

Όταν η εργασία που έχεις, σου φαίνεται δύσκολη και δεν ξέρεις πώς να ξεκινήσεις, μοίρασε τη σε μέρη και δούλεψε ας πούμε, μισή ώρα την ημέρα. Καλύτερα από το να την αναβάλλεις όλη την ώρα.

  • Επιβράβευσε τον εαυτό σου. 

Όταν τελειώσεις μια δουλειά στην ώρα της, δώσε στον εαυτό σου το δώρο μιας επιτυχημένης προσπάθειας. Η αναβλητικότητα περιορίζει τις δυνατότητες ενός ατόμου, σαμποτάρει την καριέρα του και οδηγεί ακόμη και σε ανεργία ή κατάθλιψη.

Ωστόσο, εάν αναγνωρίσεις το πρόβλημα, διερευνήσεις την αιτία και προσπαθήσεις να το διαχειριστείς με συγκεκριμένες στρατηγικές, το πρόβλημα μπορεί να λυθεί και να ελευθερωθείς. Τέλος, μη ξεχνάς δεν είσαι μόνος σου, μπορείς πάντα να συμβουλευτείς έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας.

Βιβλιογραφία

DSM-5 (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. The American Psychiatric Association, Washington, DC.

Rorer, L.G. (1983). “Deep” RET: A Reformulation of Some Psychodynamic Explanations of Procrastination. Cognitive Therapy and Research, Vol. 7, No. 1, 1-10.

Steel, P. (2007): The Nature of Procrastination: A Meta-Analytic and Theoretical Review of Quintessential Self-Regulatory Psychological Bulletin, Vol. 133, No. 1, 65-94.

S.Freud (2013). Η ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής, Αθήνα, εκδ. Νίκας.

 

Εγκρίθηκε από την Ψυχολόγο, Λυδία Μούρτου

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com